Και το όνομα αυτής “Candiabank”. Ο λόγος για τη νέα τράπεζα που θα προκύψει από τη συνένωση της Παγκρήτιας με τη Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων, ο πρόεδρος της οποίας Μιχάλης Μαρακάκης παρουσιάζει για πρώτη φορά στον δημοσιογράφο της εφημερίδας Χανιώτικα Νέα, Παρασκευά Περάκη, τις λεπτομέρειες του νέου εγχειρήματος.
Με πίστη ότι η νέα τράπεζα θα λειτουργήσει ενωτικά μεταξύ Χανίων-Ηρακλείου, ο κ. Μαρακάκης εξηγεί τι θα συμβεί με τους υφιστάμενους εργαζόμενους, με τις ιστορικές θυγατρικές εταιρείες που βρίσκονται στην “ομπρέλα” της τράπεζας αλλά και με το ζήτημα της ρευστοποίησης μερίδων που απασχολεί αρκετούς μετόχους σήμερα.
Παράλληλα μιλά για τις γενικότερες οικονομικές εξελίξεις και για το εγχείρημα των συνεταιρισμών στα Χανιά.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει προκαλέσει μπαράζ επιπτώσεων στην παγκόσμια οικονομία. Ποιες συνέπειες βλέπετε στην ελληνική οικονομία και στο τραπεζικό σύστημα πιο συγκεκριμένα;
Είναι ένας ασύμμετρος πόλεμος μεταξύ μιας υπερδύναμης και μιας μικρής σε στρατιωτική δύναμη χώρας. Γνωρίζουμε από την αρχή τον νικητή και κατά τη γνώμη μου ο πόλεμος θα τελειώσει με έναν έντιμο συμβιβασμό.
Τα αποτυπώματα του πολέμου στους τομείς όπως η οικονομία, που ήδη έχει πολλούς χαμένους, θα είναι σημαντικά. Κυρίως θα πληγούν αυτοί που διατηρούν κάποια οικονομική σχέση με τους εμπλεκόμενους.
Οι επιπτώσεις στην Ευρώπη και στην Ελλάδα θα είναι σημαντικές. Το μεγάλο πρόβλημα προκύπτει από τις συμφωνίες για το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο, το ενεργειακό δεν έχει λυθεί ενώ και το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα θα υποστεί κλυδωνισμούς.
Το ίδιο ισχύει και για την χώρα μας και ήδη υπάρχουν στρεβλώσεις στην οικονομία με τάσεις πληθωριστικές που επηρεάζουν ουσιαστικά το τραπεζικό σύστημα το οποίο μάλιστα είναι ευαίσθητο και δεν έχει ακόμα αποκατασταθεί από τα μεγάλα προβλήματα των μνημονίων και της πανδημίας. Εκτιμώ πως στον Τραπεζικό κλάδο θα επηρεαστούν ουσιαστικά τα κόκκινα δάνεια και τα χαρτοφυλάκια των Ελληνικών τραπεζών. Αυτό θα έχει σαν συνέπεια να είναι επιβεβλημένη η ενδυνάμωση των τραπεζών μέσα από αυξήσεις κεφαλαίων, κάτι που θα είναι επώδυνο για τις ίδιες τις τράπεζες.
Θεωρώ όμως παράλληλα πως έρχεται ένα κύμα ανάκαμψης λόγω των χρημάτων που αναμένεται να εισρεύσουν στην αγορά τα επόμενα χρόνια και έτσι το εθνικό τραπεζικό σύστημα θα μπορέσει να σηκώσει ανάστημα και να ξεπεράσει τα μεγάλα προβλήματα που δημιουργεί το θέμα της ενέργειας περισσότερο αλλά και ο πόλεμος.
Περνώντας σε τοπικό επίπεδο, πώς βλέπετε να διαμορφώνεται το επενδυτικό περιβάλλον στην Κρήτη;
Η Κρήτη είναι ένας ξεχωριστός τόπος για την Ελλάδα, και δεν το λέμε επειδή είμαστε τοπικιστές, αλλά είναι ένας τόπος που έχει μία αυτονομία όσο αφορά το θέμα της οικονομίας της γιατί είναι πολυδιάστατη. Δεν στηρίζεται δηλαδή μονόπλευρα ούτε από την αγροτική οικονομία ούτε από τον τουρισμό έχει κατανομές του πλούτου τέτοιες που κατά τη γνώμη μου την κάνει βιώσιμη.
Έχει μία αγροτική οικονομία που είναι αρκετά προσεγμένη και μεγάλη, ιδιαίτερα στην παραγωγή του λαδιού, ακόμα ασχολείται με οπωροκηπευτικά, οινοποιία και ειδικές καλλιέργειες. Στην Κρήτη έρχονται πάνω από 3 εκατομμύρια τουρίστες τον χρόνο, που σημαίνει ότι είναι μία πηγή εσόδων ουσιαστικά με μεγάλες προοπτικές. Θεωρώ πως αν οι πόροι που αναμένεται να έρθουν με το ταμείο ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ πάνε σε σωστές επενδυτικές ευκαιρίες, το εισόδημα των Κρητικών θα αυξηθεί σημαντικά και θα είναι πολύ μεγαλύτερο από το μέσο όρο της Ελλάδος.
Θα προκύψουν ευκαιρίες κι επιχειρηματικές προοπτικές από την ολοκλήρωση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων;
Πρόκειται για έναν τομέα η λειτουργία του οποίου θα έπρεπε να έχει υλοποιηθεί εδώ και αρκετά χρόνια. Με τη μικρή διασύνδεση η εθνική οικονομία ουσιαστικά κερδίζει περίπου 300 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο, αν γίνει και η μεγάλη η οποία θα είναι τροφοδότης και στην υπόλοιπη Ευρώπη και όχι μόνο στον ελλαδικό χώρο, θεωρώ ότι τα οφέλη θα είναι αρκετά μεγάλα.
Μιλώντας για τις επιχειρηματικές προοπτικές, πριν λίγους μήνες ανακοινώσατε ότι η Παγκρήτια Τράπεζα και η Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων προχώρησαν στην υπογραφή Memorandum of Understanding (ΜΟU) για τη συγχώνευσή τους. Ποια δεδομένα οδήγησαν σε αυτή την απόφαση; Σε ποια φάση βρίσκεται σήμερα η διαδικασία και ποιο το χρονοδιάγραμμα;
Η Τράπεζα Χανιών και η Παγκρήτια ενώνουν τις δυνάμεις τους. Πήρα την απόφαση αυτή γιατί η χρονική στιγμή κρίθηκε ως η πλέον κατάλληλη για συνένωση των δύο τραπεζών
της Κρήτης και τη δημιουργία μιας μεγάλης πανελλαδικής τράπεζας η οποία πρόκειται να αντέξει σε δύσκολες εποπτικές απαιτήσεις αλλά και να συνεισφέρει σημαντικά στην ευημερία και στην ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας. Είμαι σίγουρος πως θα αποδειχτεί ότι η συνένωση αυτή θα αποβεί προς όφελος των συνεταίρων και μετόχων των τραπεζών αλλά και των εργαζομένων ενώ παράλληλα θα δοθεί η δυνατότητα η νέα τράπεζα να λάβει πρωταγωνιστικό ρόλο σε εθνικό επίπεδο.
Εδώ και 8 μήνες έχει ξεκινήσει η προσπάθεια συγχώνευσης διότι όπως έχουμε ξαναπεί δεν είναι ούτε απορρόφηση ούτε εξαγορά της μικρής από τη μεγάλη, γίνεται μία συγχώνευση. Αυτό συνιστά μια μακρά διαδικασία διότι θα πρέπει να μετρήσει η κάθε τράπεζα τα οικονομικά και νομικά θέματα που απασχολούν τα δύο ιδρύματα. Οι πρώτοι έλεγχοι έχουν ολοκληρωθεί είμαστε όμως σε μία φάση ουσιαστικού ελέγχου των ποιοτικών στοιχείων. Εκτός από την καθαρή θέση των τραπεζών εκείνο που πρέπει να μετρήσουμε σήμερα είναι και τα ποιοτικά τους στοιχεία για να μπορέσουμε να ορίσουμε τη σχέση ανταλλαγής μεταξύ μερίδων και μετοχών των δύο τραπεζών.
Αυτό είναι καθήκον μας γιατί έτσι θα προσεγγίσουμε το δίκαιο μεταξύ των μετόχων και είναι για μας κανόνας απαράβατος. Είμαστε σε πολύ καλό δρόμο και πιστεύουμε ότι μέχρι τον Ιούνιο του 2022 θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της συγχώνευσης αφού προηγηθεί βέβαια μία αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Παγκρήτιας που είναι επιβεβλημένη. Την συγχώνευση και τη σχέση ανταλλαγής θα την αποφασίσουν οι διοικήσεις των δύο τραπεζών. Για να ολοκληρωθεί η συμφωνία θα γίνουν και γενικές συνελεύσεις στις δύο τράπεζες που θα εγκρίνουν τους όρους της συγχώνευσης δηλαδή ουσιαστικά τους όρους της σχέσης ανταλλαγής μετοχών και μερίδων.
Έχετε καταλήξει στο όνομα της νέας τράπεζας, στο πού θα είναι η έδρα της και ποια πρόσωπα θα βγουν “μπροστά” στο νέο εγχείρημα;
Η κεντρική διοίκηση της νέας τράπεζας θα είναι στην Αθήνα και θα υπάρχουν δύο ακόμα περιφερειακές διοικήσεις στα Χανιά και στο Ηράκλειο. Όσον αφορά το θέμα του ονόματος, έχουμε αποφασίσει το όνομα να είναι Candiabank. Το όνομα συνδέεται με την Κρήτη. Όσον αφορά τα εταιρικά σήματα, το λογότυπο και το εταιρικό προφίλ, δεν έχουμε μπει στη διαδικασία ακόμα να τα διαμορφώσουμε. Δεν μπορώ να αναφέρω ονόματα προσώπων αλλά εκείνο που θέλω να πω είναι ότι η τράπεζα Χανίων θα έχει μία ουσιαστική συμμετοχή στο καινούργιο σχήμα.
Η Παγκρήτια ανακοίνωσε πρόσφατα και τη συμφωνία για απόκτηση της HSBC Ελλάδος. Ποιες είναι πλέον οι προοπτικές που δημιουργούνται για το “ενιαίο” σχήμα τόσο για την οικονομία της Κρήτης όσο και συνολικά της χώρας;
Η συμφωνία για την απόκτηση του ενεργητικού και παθητικού της HSBC, των 15 καταστημάτων ουσιαστικά που είναι στη χώρα μας, θα γίνει μετά την συγχώνευση των δύο τραπεζών. Δηλαδή ως νέα Τράπεζα, ετοιμαζόμαστε να την υποδεχθούμε στις αρχές του 2023. Με αυτή την απόκτηση διευρύνεται περαιτέρω ουσιαστικά το δίκτυό της νέας τράπεζας εκτός Κρήτης, με καθαρή ενίσχυση των κεφαλαίων της κατά 100 εκατ. ευρώ. Η ολοκλήρωση της συμφωνίας τελεί υπό την έγκριση της Τράπεζας της Ελλάδος και της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Εύλογα, μπαίνει σε πρώτο πλάνο το μέλλον των εργαζομένων. Θα υπάρξει πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου ή απολύσεις;
Είναι αλήθεια ότι το προσωπικό που αναμένεται να προκύψει είναι ίσως παραπάνω από αυτό που χρειάζεται. Εκείνο όμως που μπαίνει μέσα στο επιχειρηματικό πλάνο είναι ότι η καινούργια τράπεζα, η Candiabank, θα δραστηριοποιηθεί σε όλη την Ελλάδα. Άρα ένα πολύ μεγάλο μέρος του προσωπικού της θα τοποθετηθεί στις νέες εγκαταστάσεις του δικτύου το οποίο θα προκύψει. Βεβαίως θα προβλέψουμε και εθελούσια έξοδο για τους ανθρώπους που δεν θέλουν να μετακινηθούν ή θέλουν να αποχωρήσουν. Δίνουμε όλες μας τις δυνάμεις για την επίτευξη του στόχου της ενοποίησης των δύο τραπεζών για να εξασφαλίσουμε ότι καλύτερο για τους εργαζόμενους.
Η Τράπεζα Χανίων διατήρησε “ζωντανές” ιστορικές επιχειρήσεις όπως η ΑΒΕΑ και η ΒΙΟΧΥΜ. Ποια θα είναι η επόμενη μέρα σε αυτές τις επιχειρήσεις μετά τη συνένωση με την Παγκρήτια;
Εκείνο που προσπαθούμε από τη μεριά μας σαν διοίκηση της τράπεζας Χανίων είναι αυτές οι επιχειρήσεις που είναι ιστορικές επιχειρήσεις του τόπου να παραμείνουν σε τοπικό επίπεδο και να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους σαν τοπικές επιχειρήσεις και με μεγάλη επιτυχία.
Τι επίδραση θα έχει η επικείμενη συγχώνευση στους μεριδιούχους που επιθυμούν να ρευστοποιήσουν;
Μέχρι το 2015 όσοι αποκτούσαν μερίδες σε συνεταιριστικές τράπεζες ανοικτού κεφαλαίου είχαν τη δυνατότητα, μετά από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, να επιστρέψουν τις μερίδες στην τράπεζα και να λάβουν τα χρήματα της επένδυσής τους. Το 2015 με αποφάσεις σε ευρωπαϊκό αλλά και σε πανελλαδικό επίπεδο, με απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος, απαγορεύτηκε η ρευστοποίηση των μερίδων και αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για τους μεριδιούχους της Τράπεζας Χανίων αλλά και των άλλων συνεταιριστικών τραπεζών ανοικτού κεφαλαίου. Είναι αλήθεια ότι και εμάς μας στεναχωρεί όλη αυτή η κατάσταση και μακάρι να μπορούσαμε να δώσουμε κάποια άμεση λύση. Βεβαίως οι συνθήκες θα αλλάξουν με τη συγχώνευση γιατί θα δοθεί η δυνατότητα αυτή.
Η βιωσιμότητα του καινούριου σχήματος θα είναι αναμφισβήτητη και υπάρχει μία διαδοχική ουσιαστικά ευθύνη προς τους μετόχους των τραπεζών και πιστεύουμε ότι πολύ σύντομα θα μπορούν να ρευστοποιήσουν όχι μόνο με μεταβίβαση των μετοχών, αλλά και από μόνοι τους καθώς η μετοχή της candiabank θα επιδιώξουμε να διαπραγματεύεται στο Ελληνικό χρηματιστήριο. Για αυτό είναι πολύ σημαντικό να πετύχουμε μια δίκαιη σχέση ανταλλαγής μεταξύ των τραπεζών για την ένταξη στην καινούργια τράπεζα, την Candiabank.
Το νέο σχήμα λοιπόν θα δώσει ουσιαστική λύση γιατί με το καθεστώς το σημερινό δεν πρόκειται οι μεριδιούχοι να μπορέσουν να ρευστοποιήσουν άμεσα εκτός αν αλλάξουν οι αποφάσεις από την κεντρική εξουσία κάτι που δεν μπορώ να το προβλέψω. Εμείς όμως με αυτό τον τρόπο θα δώσουμε στους μεριδιούχους της Τράπεζας Χανίων αλλά και στους μετόχους της Παγκρήτιας Τράπεζας τη δυνατότητα να ρευστοποιήσουν εφόσον το επιθυμούν.
Τέλος, θα ήταν σε όφελος των μετόχων των δυο τραπεζών να συμμετάσχουν στην επικείμενη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Παγκρήτιας και σε δεύτερο χρόνο στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Candiabank.
Οι εξελίξεις στην Τράπεζα Χανίων έρχονται σε μια περίοδο όπου βλέπουμε μεγάλες αλλαγές σε παραδοσιακά συνεταιριστικά εγχειρήματα των Χανίων, όπως η ΑΝΕΚ και τα ΣΥΝΚΑ. Θεωρείτε ότι το συνεταιριστικό μοντέλο δεν μπορεί να επιβιώσει στις σημερινές οικονομικές συνθήκες ή είναι και ζήτημα λανθασμένων επιλογών;
Ο συνεταιρισμός είναι συνένωση δυνάμεων, εγώ είμαι συνεταιριστής και πιστεύω στο συνεταιριστικό κίνημα. Θα ήθελα πραγματικά να παραμείνει σαν θεσμός, γιατί ο συνεταιρισμός έχει και μία κοινωνική διάσταση. Δεν θέλω να μιλήσω για την ΑΝΕΚ και τα ΣΥΝΚΑ, εγώ μιλάω για τον δικό μου χώρο. Η νέα τράπεζα που θα φτιάξουμε με την Παγκρήτια, δεν θέλω να ξεφύγει ιδιαίτερα από το συνεταιριστικό πνεύμα. Θα επιδιώξουμε να διατηρήσουμε σε μεγάλο βαθμό την κοινωνική διάσταση των δυο αυτών τραπεζών. Εγώ δεν είμαι εναντίον του συνεταιρισμού, αντίθετα τον στηρίζω. Όσο μεγαλώνει όμως κανείς, θα πρέπει να λαμβάνει και μία ουσιαστική ενίσχυση από την κεντρική εξουσία κάτι το οποίο δεν το έχουμε δει μέχρι τώρα. Ο θεσμός των συνεταιριστικών τραπεζών δεν βοηθήθηκε στη χώρα μας με αποτέλεσμα δυστυχώς το κλείσιμο των περισσοτέρων. Αν οι συνεταιρισμοί δεν ενώσουν αυτή την εποχή τις δυνάμεις τους, δεν θα έχουν πια δυνατότητες επιτυχίας και παραμονής στο χώρο.
Με τη Συνεταιριστική Τράπεζα λοιπόν να κλείνει τον κύκλο της με τη σημερινή μορφή, ποιες στιγμές της διαδρομής των 26 ετών ξεχωρίζετε και πώς ζήσατε και ξεπεράσατε την τραπεζική κρίση που συρρίκνωσε δραματικά τον κλάδο των συνεταιριστικών τραπεζών στην Ελλάδα;
Κάνοντας έναν απολογισμό 25 και πλέον χρόνων πράγματι είμαι σε θέση να καθορίσω τους σταθμούς χρονικά γιατί έζησα την τράπεζα από την πρώτη στιγμή μέχρι και σήμερα. Η πρώτη δεκαετία κατά τη γνώμη μου ήταν μία δύσκολη περίοδος γιατί ο θεσμός των συνεταιριστικών τραπεζών δεν υπήρχε, έπρεπε να δημιουργήσεις ένα τραπεζικό ίδρυμα και να το εδραιώσεις. Η δεύτερη πενταετία ήταν σταθμός. Η τράπεζα μεγάλωσε και αναπτύχθηκε και μπήκε ουσιαστικά σε κερδοφορία. Ήταν μία πενταετία ανάπτυξης και του δικτύου καταστημάτων αλλά και των οικονομικών στοιχείων της ίδιας της τράπεζας σε τοπικό επίπεδο αλλά και πέρα από την Κρήτη. Τα υπόλοιπα χρόνια δυστυχώς μπήκαμε στην παγκόσμια κρίση. Από το 2010 έως το 2015 υπήρξε μία περίοδος που το τραπεζικό σύστημα στην Ελλάδα δέχτηκε τεράστιο πλήγμα. Τραπεζικά ιδρύματα έκλεισαν και εκείνο που ουσιαστικά είδαμε ήταν ότι ο Ελληνικός λαός κράτησε με θυσίες ζωντανές τις τέσσερις συστημικές τράπεζες διαθέτοντας πάνω από 40 δισεκατομμύρια ευρώ. Δυστυχώς το υπόλοιπο τραπεζικό σύστημα δεν βοηθήθηκε, όπως δεν βοηθηθήκαμε ούτε εμείς. Η εμπιστοσύνη των μετόχων και των πελατών και των ανθρώπων της τράπεζας, των εργαζομένων αλλά και των διοικήσεων, και η κοινωνική συμπεριφορά που υπήρχε από την περίοδο αυτή, δηλαδή το αγκάλιασμα αυτό που εισπράξαμε, ήταν ο λόγος και η κινητήριος δύναμη που καταφέραμε και μείνανε ζωντανοί. Αυτό ήταν πάρα πολύ δύσκολο, σας υπενθυμίζω ότι αρκετές συνεταιριστικές τράπεζες είχαν κλείσει εκείνη την περίοδο. Η τράπεζα Χανίων τότε έκανε την επιλογή να επενδύσει στην επιχειρηματικότητα. Έγιναν ουσιαστικές συμμετοχές στον επιχειρηματικό κλάδο όπως σε ιστορικές βιομηχανίες της Κρήτης με σκοπό την προβολή και την αξιοποίηση των τοπικών προϊόντων. Θεωρούμαστε ότι είμαστε μία διαφορετική τράπεζα, η μοναδική ίσως επιχειρηματική τράπεζα που ασχολείται εκτός από την πίστη και την χρηματοδότηση και με άλλους τομείς δραστηριότητας, όπως είναι το επιχειρείν.
Ολοκληρώνοντας, όλα αυτά τα χρόνια που βρίσκεστε στο τιμόνι του κορυφαίου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος του νησιού, έχετε ακούσει πολλά περί συγκρητισμού, τα περισσότερα ευχολόγια. Περιμένατε ότι θα είστε τελικά πρωταγωνιστής στο πρώτο από κοινού εγχείρημα Χανιωτών – Ηρακλειωτών;
Αυτό είναι κάτι που εμένα τουλάχιστον με συγκινεί. Πραγματικά δεν υπάρχουν ουσιαστικοί λόγοι που έχουν δημιουργήσει σήμερα αυτή την αντιπαράθεση μεταξύ των δύο μεγάλων πόλεων. Είναι αλήθεια ότι πολλές φορές διάφορα γεγονότα δημιουργούσαν μία αντιπαλότητα μεταξύ Δυτικών και ανατολικών ιδιαίτερα ανάμεσα στα Χανιά και το Ηράκλειο.
Είναι μία ευκαιρία αυτό το εγχείρημα να μας φέρει πιο κοντά. Δεν ξέρω κατά πόσο θα συμβάλουμε στη συνένωση των δύο μεγαλουπόλεων, αλλά αν τυχόν είναι προς θετική κατεύθυνση θα είμαι ευτυχής και εγώ. Θεωρώ ότι είναι η πρώτη και η μοναδική ίσως ευκαιρία να ενώσουμε δυνάμεις και να βαδίσουμε όλοι μαζί οι Κρητικοί.
