Τι είναι η Όμικρον;
Η νέα παραλλαγή του κορωνοϊού εντοπίστηκε πρώτα στην Μποτσουάνα της νοτίου Αφρικής. Προκάλεσε αμέσως έντονη ανησυχία στους επιστημονικούς κύκλους, αλλά και στις αρχές δημόσιας υγείας πολλών χωρών, λόγω του μεγάλου αριθμού των μεταλλάξεων που εντοπίστηκαν σε αυτή την παραλλαγή. Δυνητικά, οι μεταλλάξεις αυτές έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν αυξημένη μεταδοτικότητα του ιού και χαμηλότερη αποδοτικότητα των υφιστάμενων εμβολίων ως προς την εξουδετέρωσή του. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αποκάλεσε την Όμικρον «παραλλαγή που ανησυχεί». Ήδη ο ΠΟΥ έχει προειδοποιήσει πως η επικινδυνότητα της νέας παραλλαγής τοποθετείται στο επίπεδο της «πολύ υψηλής», παρότι σχεδόν όλοι οι επιστήμονες που ασχολούνται με την υπόθεση εξηγούν πως υπάρχουν ακόμη πάρα πολλές αβεβαιότητες και πολλά ερωτήματα που ζητούν απαντήσεις. Μέχρι στιγμής έχουν ταυτοποιηθεί περιστατικά παραλλαγής Όμικρον σε 20 χώρες. Δεν έχει εντοπιστεί μέχρι τώρα ούτε ένα περιστατικό στις ΗΠΑ. Στην Ολλανδία εντοπίστηκαν περιστατικά από τις 19 Νοεμβρίου. Δηλαδή αρκετές ημέρες πριν από το περιστατικό μηδέν που επίσημα ανακοινώθηκε από τις ολλανδικές αρχές.
Πρέπει να ανησυχούμε;
Η ανακάλυψη της παραλλαγής Όμικρον προκάλεσε κύματα πανικού σε όλον τον πλανήτη. Αρκετές χώρες απαγόρευσαν πτήσεις στο έδαφός τους από τον αφρικανικό Νότο, ενώ άλλες, όπως το Ισραήλ, η Ιαπωνία και το Μαρόκο, έκλεισαν τα σύνορά τους σε όλους τους ξένους ταξιδιώτες.
Όμως, οι αρχές δημόσιας υγείας σχεδόν όλων των χωρών του πλανήτη εξαρχής τονίζουν και επισημαίνουν πως μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία ένδειξη, πόσω δε μάλλον απόδειξη, ότι η παραλλαγή Όμικρον είναι επικινδυνότερη από προηγούμενες παραλλαγές, όπως εκείνες της Δέλτα, η οποία επικράτησε σχεδόν αμέσως επί όλων των προηγούμενων παραλλαγών του κορωνοϊού σε πλανητικό επίπεδο.
Αν και η παραλλαγή Δέλτα απεδείχθη πως μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα από προηγούμενες παραλλαγές του κορωνοϊού και ενώ κάποιες έρευνες καταδεικνύουν πως η ίδια αυτή παραλλαγή προκαλεί πολύ σοβαρότερη νόσηση σε μη εμβολιασμένους πολίτες, δεν υπάρχουν αποδείξεις και επιστημονικά δεδομένα πως η παραλλαγή Δέλτα είναι πιο θανατηφόρα ή ικανή να ακυρώσει την αποδοτικότητα των εμβολίων.
Πάρα πολλά στοιχεία εξακολουθούν να παραμένουν άγνωστα για την παραλλαγή Όμικρον. Αναπάντητα είναι, ακόμη, τα βασικά ερωτήματα για το εάν η παραλλαγή αυτή είναι μεταδοτικότερη και για το αν είναι ικανή να προκαλέσει σοβαρή νόσηση στους ασθενείς που προσβλήθηκαν. Μέχρι στιγμής φαίνεται πως η Όμικρον έχει τη δυνατότητα επαναπροσβολής ασθενών που έχουν ήδη νοσήσει από κορωνοϊό.
Τα πρώτα σημάδια δείχνουν πως η Όμικρον προκαλεί γενικά ήπια νόσηση. Όμως, τα στοιχεία αυτά προέρχονται από παρατηρήσεις που έχουν γίνει κυρίως στη Νότια Αφρική και μεταξύ νέων ανθρώπων (ασθενών νεαρής ηλικίας). Δηλαδή οι παρατηρήσεις έχουν βασιστεί σε περιστατικά που κατά κανόνα δεν παρουσιάζουν βαριά νόσηση.
Η dr. Angelique Coetzee, η οποία είναι πρόεδρος του ιατρικού συλλόγου Νοτίου Αφρικής, επισημαίνει πως τα νοσοκομεία της χώρας δεν αντιμετωπίζουν ιδιαίτερο τσουνάμι ασθενών που σπεύδουν να νοσηλευτούν με την παραλλαγή Όμικρον. Επίσης, επισημαίνει πως το μεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών που νοσηλεύονται δεν διαθέτουν ανοσία, δηλαδή δεν έχουν νοσήσει στο πρόσφατο παρελθόν ή δεν έχουν εμβολιαστεί. Σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα που συγκεντρώνονται από τα νοσοκομεία της Νοτίου Αφρικής, τα κυρίαρχα συμπτώματα που εντοπίζονται σε ασθενείς με την παραλλαγή Όμικρον είναι απώλεια οσμής και γεύσης, καθώς και ελαφρός βήχας. Την Τρίτη 30 Νοεμβρίου η φαρμακευτική εταιρεία Regeneron ανακοίνωσε πως το φάρμακό της με μονοκλωνικά αντισώματα που κυκλοφορεί ως βασική θεραπεία κατά της ασθένειας Covid-19 μπορεί να είναι λιγότερο αποδοτικό στην περίπτωση της παραλλαγής Όμικρον. Η εταιρεία προσθέτει στην ανακοίνωσή της πως τα χάπια μονοκλωνικών αντισωμάτων που κυκλοφορούν μπορεί να χρειάζονται «επικαιροποίηση» σε περίπτωση που η παραλλαγή Όμικρον αποδειχτεί πως εξαπλώνεται με επιθετικό τρόπο.
Όλα τα παραπάνω δείχνουν πως η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, καθώς και οι μηχανισμοί δημόσιας υγείας των χωρών του πλανήτη, θα είναι σε θέση να επιβεβαιώσουν το εάν ή όχι η παραλλαγή Όμικρον είναι περισσότερο παθογόνος συγκριτικά με προηγούμενες παραλλαγές-μεταλλάξεις του ιού σε περίπου δύο εβδομάδες από τώρα.
Οι ειδικοί εξηγούν πάντως πως και στην παραλλαγή Όμικρον οι μεταλλάξεις που έχουν εντοπιστεί αναγνωρίζονται εύκολα και ταυτοποιούνται από τα ήδη υφιστάμενα τεστ, αλλά και τη μέθοδο που έχουν υιοθετήσει παγκοσμίως τα βιολογικά εργαστήρια για την ταυτοποίηση των δειγμάτων (μοριακό τεστ).
Γιατί οι επιστήμονες ερευνούν με τόση προσοχή την παραλλαγή Όμικρον;
Όσο ο κορωνοϊός πολλαπλασιάζεται στους οργανισμούς των ασθενών που έχουν προσβληθεί παράγονται συνεχώς νέες μεταλλάξεις. Οι περισσότερες από αυτές δεν προσδίδουν στον κορωνοϊό νέες δυνατότητες προσβολής και επικράτησης. Όμως, όπως έχει αποδειχθεί, κάποιες μεταλλάξεις μπορούν να προσθέσουν νέα παθογόνα χαρακτηριστικά στον κορωνοϊό, επιτρέποντάς του να ενισχύσει τη μεταδοτικότητά του, αλλά και την επιθετική του σφοδρότητα σε ανθρώπινους ξενιστές, παρακάμπτοντας το ανθρώπινο σύστημα ανοσίας.
Οι ερευνητές στη Νότιο Αφρική σήμαναν αμέσως συναγερμό μόλις ανακάλυψαν 30 και πλέον μεταλλάξεις επί της πρωτεΐνης-ακίδας: ένα επιπλέον στοιχείο στην επιφάνεια της παραλλαγής του ιού, το οποίο επιτρέπει να προσβάλει τα ανθρώπινα κύτταρα και να ανοίγει τον δρόμο για την είσοδό του στο ανθρώπινο σώμα. Μάλιστα, κάποια δείγματα προερχόμενα από την Μποτσουάνα κατέδειξαν πως μπορούν να καταμετρηθούν έως και 50 μεταλλάξεις στην παραλλαγή Όμικρον, οι οποίες δεν είχαν εντοπιστεί στο παρελθόν σε παραλλαγές. Η ανακάλυψη τόσο μεγάλου αριθμού μεταλλάξεων προκαλεί ανησυχία σχετικά με τη δυνατότητα της ακίδας της μετάλλαξης Όμικρον να ξεφύγει από τα αντισώματα που έχουν παραχθεί είτε σε άτομα που έχουν νοσήσει ήδη από κορωνοϊό είτε σε άτομα που έχουν εμβολιαστεί.
Το γεγονός μάλιστα πως η νέα αυτή παραλλαγή ίσως μειώσει την αποτελεσματικότητα θεραπείας με χάπια μονοκλωνικών αντισωμάτων, όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, προκαλεί επιπλέον ανησυχία στον επιστημονικό κόσμο. Βεβαίως, υπάρχει και ο αντίλογος, καθώς υπενθυμίζεται πως οι παραλλαγές BETA και MU, που στην αρχή ανησύχησαν πολύ την επιστημονική κοινότητα γιατί έδειξαν πως διαθέτουν την ικανότητα να παρακάμπτουν τα συστήματα μνήμης του οργανισμού, δεν έφτασαν ποτέ να εξελιχθούν σε πραγματική απειλή για την παγκόσμια κοινότητα, διότι απλώς δεν είχαν ιδιαίτερη μεταδοτικότητα.
Με πληροφορίες από τους New York Times
