Βασανιστήρια, βιασμοί, αυθαίρετες συλλήψεις: δεκάδες Σύροι πρόσφυγες που επέστρεψαν στη χώρα τους μετατράπηκαν σε θύματα φρικαλεοτήτων που διαπράχθηκαν από τις υπηρεσίες ασφαλείας του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ, καταγγέλλει σε έκθεσή της που δημοσιοποιείται σήμερα Τρίτη η Διεθνής Αμνηστία.
Σε έκθεσή της, η μη κυβερνητική οργάνωση υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αξιώνει ειδικά οι κυβερνήσεις δυτικών χωρών που έχουν υποδεχθεί Σύρους πρόσφυγες να μην τους επιβάλλουν την «εξαναγκαστική» επιστροφή τους στη Συρία.
Η Αμνηστία κάνει λόγο για «φρικιαστικές παραβιάσεις» που διαπράχθηκαν σε βάρος 66 προσφύγων –συμπεριλαμβανομένων 13 παιδιών– που επέστρεψαν στην πατρίδα τους από το 2017 ως την άνοιξη του 2021.
Οι υπηρεσίες ασφαλείας «υπέβαλαν γυναίκες, παιδιά και άνδρες (…) σε παράνομες και αυθαίρετες συλλήψεις, σε βασανιστήρια και άλλες κακομεταχειρίσεις, ειδικά βιασμούς και σεξουαλική βία», σε ορισμένες περιπτώσεις με θύματα παιδιά, συνοψίζει η ΜΚΟ στην έκθεσή της, που τιτλοφόρησε «Πας στον θάνατό σου».
Ανάμεσα στις περιπτώσεις για τις οποίες συγκέντρωσε στοιχεία η Αμνηστία είναι αυτές πέντε ανθρώπων που πέθαναν υπό κράτηση. Η τύχη άλλων 17, θύματα εξαναγκαστικών «εξαφανίσεων», αγνοείται. Η ΜΚΟ κάνει επίσης λόγο για «14 περιπτώσεις σεξουαλικής βίας από τις δυνάμεις ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένων επτά βιασμών, πέντε γυναικών, ενός εφήβου κι ενός κοριτσιού πέντε ετών».
Η Διεθνής Αμνηστία αναφέρει ότι οι πρόσφυγες αυτοί κατηγορήθηκαν για «προδοσία» ή «τρομοκρατία» από τους βασανιστές τους, κατά την ορολογία του καθεστώτος Άσαντ, που δεν κάνει κανέναν διαχωρισμό μεταξύ αντιπολιτευόμενων, ανταρτών και τζιχαντιστών.
Παρατίθεται η μαρτυρία της «Αλάα» (όλα τα ονόματα που αναφέρονται στην έκθεση είναι ψευδώνυμα, για την προστασία των προσώπων που μίλησαν στη ΜΚΟ). Μαζί με την κόρη της, 25 ετών, συνελήφθησαν στα σύνορα με τον Λίβανο και κρατήθηκαν για πέντε ημέρες.
«Έγδυσαν την κόρη μου. Της πέρασαν χειροπέδες και την κρέμασαν από τον τοίχο. Τη χτυπούσαν. Ήταν εντελώς γυμνή. Ένας τους έβαλε τα γεννητικά του όργανα στο στόμα της», αφηγήθηκε.
Ευρωπαϊκές χώρες όπως η Δανία και η Σουηδία ασκούν «πίεση στους σύρους πρόσφυγες να επιστρέψουν» στην πατρίδα τους, στηλιτεύει η ΜΚΟ και τονίζει πως οι μαρτυρίες που συγκέντρωσε «είναι η απόδειξη πως σε κανένα τμήμα της Συρίας δεν είναι (επαρκώς) ασφαλές ώστε να μπορούν να επιστρέψουν».
Ανάμεσα στις περιπτώσεις που ερεύνησε η Αμνηστία είναι αυτές προσφύγων που επέστρεψαν από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Τουρκία, την Ιορδανία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Εξαιτίας του πολέμου που ξέσπασε το 2011, 6,6 εκατομμύρια Σύροι έγιναν πρόσφυγες, εγκαταστάθηκαν στη μεγάλη πλειονότητά τους σε γειτονικές χώρες, ειδικά στην Τουρκία και στον Λίβανο.
Αφού κατέγραψε σειρά στρατιωτικών νικών χάρη στην υποστήριξη της Μόσχας και της Τεχεράνης και μετά την αποκλιμάκωση των μαχών, το καθεστώς της Δαμασκού επιδιώκει να προβάλει την εικόνα μιας ασφαλούς Συρίας και να ενθαρρύνει την επιστροφή των προσφύγων.
Έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες, ιδίως σε συνεργασία με τον γειτονικό Λίβανο και τη σύμμαχο του καθεστώτος Ρωσία, για να οργανωθούν επιστροφές προσφύγων, παρά τις προειδοποιήσεις μη κυβερνητικών οργανώσεων.
