Ζήσης Ψάλλας
Η αντικατάσταση του επιτραπέζιου αλατιού με κάλιο (υποκατάστατο αλατιού) μειώνει τα ποσοστά εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής προσβολής και θανάτου, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μιας από τις μεγαλύτερες διαιτητικές μελέτες παρέμβασης που έχουν πραγματοποιηθεί ποτέ. Η μελέτη παρουσιάστηκε σε μια συνεδρία στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Καρδιολογίας στο Παρίσι στις 29 Αυγούστου και δημοσιεύτηκε στο «New England Journal of Medicine». Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι δεν υπήρχαν επιβλαβείς επιδράσεις από το υποκατάστατο αλατιού.
Τα υψηλά επίπεδα πρόσληψης νατρίου και τα χαμηλά επίπεδα πρόσληψης καλίου είναι ευρέως διαδεδομένα και αμφότερα συνδέονται με υψηλή αρτηριακή πίεση και μεγαλύτερους κινδύνους εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακών παθήσεων και πρόωρου θανάτου.
Χρησιμοποιώντας ένα υποκατάστατο άλατος -όπου μέρος του χλωριούχου νατρίου αντικαθίσταται με χλωριούχο κάλιο- αντιμετωπίζει και τα δύο προβλήματα ταυτόχρονα. Τα υποκατάστατα αλατιού είναι γνωστό ότι μειώνουν την αρτηριακή πίεση, αλλά οι επιδράσεις σε καρδιακές παθήσεις, εγκεφαλικά επεισόδια και θανάτους ήταν ασαφείς μέχρι τώρα.
Ο επικεφαλής ερευνητής, καθηγητής Bruce Neal του George Institute για την Παγκόσμια Υγεία, δήλωσε ότι το μέγεθος του οφέλους που φαίνεται στη μελέτη θα μπορούσε να αποτρέψει εκατομμύρια πρόωρους θανάτους εάν υιοθετούνταν ευρέως τα υποκατάστατα αλατιού.
«Σχεδόν όλοι στον κόσμο τρώνε περισσότερο αλάτι από ό,τι πρέπει. Η εναλλαγή σε υποκατάστατο αλατιού είναι κάτι που θα μπορούσαν να κάνουν όλοι αν τα υποκατάστατα αλατιού ήταν στα ράφια των σουπερμάρκετ» είπε. «Ενώ τα υποκατάστατα αλατιού είναι λίγο πιο ακριβά από το κανονικό αλάτι, εξακολουθούν να είναι πολύ χαμηλού κόστους -μόλις λίγα δολάρια τον χρόνο αρκούν για να γίνει η αντικατάσταση» ανέφερε.
«Εκτός από τα σαφή οφέλη για τα αποτελέσματα στην υγεία, η μελέτη μας επίσης καταργεί τις ανησυχίες για πιθανούς κινδύνους. Δεν είδαμε καμία ένδειξη για οποιαδήποτε βλάβη από το προστιθέμενο κάλιο στο υποκατάστατο αλατιού. Σίγουρα, οι ασθενείς με σοβαρή νεφρική νόσο δεν πρέπει να χρησιμοποιούν υποκατάστατα αλατιού, αλλά πρέπει επίσης να αποφεύγουν το κανονικό αλάτι» πρόσθεσε ο Neal.
Στη μελέτη «Salt Substitute and Stroke» συμμετείχαν 21.000 ενήλικες με ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου ή κακώς ελεγχόμενη αρτηριακή πίεση από 600 χωριά σε αγροτικές περιοχές πέντε επαρχιών στην Κίνα (Hebei, Liaoning, Ningxia, Shanxi και Shaanxi) μεταξύ Απριλίου 2014 και Ιανουαρίου 2015.
Στους συμμετέχοντες στα χωριά παρέμβασης δόθηκε αρκετό υποκατάστατο αλατιού για να καλύψει όλες τις απαιτήσεις μαγειρέματος και συντήρησης φαγητού στο σπίτι -περίπου 20 γραμμάρια ανά άτομο την ημέρα- δωρεάν. Στα άλλα χωριά οι άνθρωποι συνέχισαν να χρησιμοποιούν κανονικό αλάτι.
Κατά τη διάρκεια μιας μέσης παρακολούθησης σχεδόν πέντε ετών, πάνω από 3.000 άνθρωποι έπαθαν εγκεφαλικό. Για όσους χρησιμοποιούσαν υποκατάστατο αλατιού, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου μειώθηκε κατά 14%, τα συνολικά καρδιαγγειακά επεισόδια (εγκεφαλικά και καρδιακά επεισόδια μαζί) κατά 13% και ο πρόωρος θάνατος κατά 12%.Τα υποκατάστατα αλατιού είναι σχετικά φθηνά (περίπου 1,62 δολάρια ΗΠΑ το κιλό).
Πέρυσι, μια μελέτη μοντελοποίησης που έγινε για την Κίνα πρότεινε ότι περίπου 400.000 πρόωροι θάνατοι θα μπορούσαν να αποτραπούν κάθε χρόνο από την εθνική πρόσληψη υποκατάστατου αλατιού. Τα αποτελέσματα τώρα το επιβεβαιώνουν αυτό. Εάν το αλάτι αλλάξει προς τα υποκατάστατο αλατιού παγκοσμίως, αρκετά εκατομμύρια πρόωροι θάνατοι θα αποτρέπονται κάθε χρόνο.
«Αυτό είναι απλώς το πιο αξιόλογο κομμάτι της έρευνας με το οποίο έχω ασχοληθεί ποτέ. Η εναλλαγή επιτραπέζιου αλατιού σε υποκατάστατο αλατιού είναι μια εξαιρετικά εφικτή και χαμηλού κόστους ευκαιρία για να έχετε ένα τεράστιο όφελος για την υγεία» είπε ο Neal.
Ως αποτέλεσμα της μελέτης, οι ερευνητές του Ινστιτούτου George ζητούν τις ακόλουθες ενέργειες:
- Οι παραγωγοί και οι λιανοπωλητές αλατιού παγκοσμίως θα πρέπει να στραφούν στην παραγωγή και την εμπορία υποκατάστατων αλατιού.
- Οι κυβερνήσεις παγκοσμίως θα πρέπει να σχεδιάσουν πολιτικές για την προώθηση υποκατάστατων αλατιού και να αποθαρρύνουν την τακτική χρήση του κανονικού αλατιού.
- Οι καταναλωτές σε όλο τον κόσμο πρέπει να μαγειρεύουν, να καρυκεύουν και να διατηρούν τρόφιμα με υποκατάστατο αλατιού και όχι κανονικό αλάτι.
