Χιλιάδες άνθρωποι, στην πλειονότητά τους Αφροβραζιλιάνοι, διαδήλωσαν χθες Πέμπτη σε πόλεις της Βραζιλίας εναντίον του ρατσισμού και της αστυνομικής βίας, μία εβδομάδα έπειτα από επιχείρηση της αστυνομίας σε φαβέλα στο Ρίο ντε Ζανέιρο, η οποία είχε αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 28 άνθρωποι.
«Ούτε σφαίρα, ούτε πείνα, ούτε COVID. Ο μαύρος λαός θέλει να ζήσει!»: οι διαδηλωτές, που φορούσαν μάσκες και τηρούσαν αποστάσεις, αξίωσαν να τερματιστούν οι διακρίσεις σε βάρος των μαύρων και των μιγάδων -του 55% του πληθυσμού της χώρας των 212 εκατομμυρίων κατοίκων- την ημέρα που επισήμως η Βραζιλία τιμά την επέτειο από το τέλος της δουλείας, το 1888.
Οι διαδηλωτές αμφισβητούν αυτή την «ψευδεπίγραφη» επέτειο, με την οποία τιμάται το ότι η κόρη του τότε Βραζιλιάνου μονάρχη, η πριγκίπισσα Ισαβέλα, υπέγραψε νόμο που απελευθέρωνε τους σκλάβους.
Οι Αφροβραζιλιάνοι προτιμούν να γιορτάζουν το τέλος της δουλείας την 20ή Νοεμβρίου, στην επέτειο του θανάτου του Ζουμπί, μορφής της αντίστασης εναντίον της σκλαβιάς και τελευταίου ηγέτη μιας κοινότητας εξεγερμένων σκλάβων, των Παλμάρες.
Στην πορεία που έγινε στο Ρίο ντε Τζανέιρο, οι διαδηλωτές κρατούσαν κεριά και πλακάτ που ανέγραφαν συνθήματα όπως «Εναντίον της γενοκτονίας η εξέγερση είναι δίκαιη», «Μη σκοτώνεις εμένα, σκότωσε τον ρατσισμό», ή «Δικαιοσύνη για τη Ζακαρέζινιου», τη φαβέλα όπου έγινε η φονική επιδρομή της αστυνομίας. Σύμφωνα με την τελευταία, σκοπός της επιχείρησης που διεξήγαγε ήταν να εξαρθρωθεί συμμορία που στρατολογούσε παιδιά και εφήβους για να διακινούν ναρκωτικά, να διαπράττουν κλοπές, απαγωγές και δολοφονίες.
Οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όμως αντιτείνουν ότι η επιχείρηση ήταν η πιο πολύνεκρη που έχει γίνει ποτέ στις φαβέλες της βραζιλιανικής μητρόπολης, όπου ζουν οι λιγότερο προνομιούχοι, στην πλειονότητά τους μαύροι, συνηθισμένοι σε αυτού του τύπου τις εφόδους της αστυνομίας.
Αρκετοί από τους διαδηλωτές κατηγόρησαν τον πρόεδρο της χώρας, τον Ζαΐχ Μπολσονάρου, πως διαπράττει «γενοκτονία» των Αφροβραζιλιάνων.
Για την Ντάρα Σαντάνα ντε Καρβάλιου, που συμμετείχε στην πορεία, «αυτό που βλέπουμε είναι ότι οι Αφροβραζιλιάνοι είναι αυτοί που πεθαίνουν περισσότερο, είναι αυτοί που πεθαίνουν περισσότερο από τα πυροβόλα όπλα, είναι αυτοί που πλήττονται περισσότερο από την ανεργία, είναι αυτοί που εμβολιάζονται λιγότερο. Πρόκειται για πολιτική γενοκτονίας».
«Είμαστε εδώ για να απαιτήσουμε το τέλος της γενοκτονίας των Αφροβραζιλιάνων, για να απαιτήσουμε εμβόλια, θέσεις εργασίας και ίσα δικαιώματα» υπερθεμάτισε ο Αλεσάντρο ντε Σάντους Βισόσα, άλλος διαδηλωτής.
Παρόμοιες κινητοποιήσεις, που οργάνωσε η Συμμαχία των Μαύρων για τα Δικαιώματα, έγιναν στην Μπραζίλια, στο Σαλβαντόρ και στην οικονομική πρωτεύουσα Σαν Πάουλου, όπου συμμετείχαν κάπου 500 άνθρωποι, ορισμένοι κρατώντας πλακάτ που ανέγραφαν το σύνθημα «Κάτω ο Μπολσονάρου», αναφερόμενοι στον ακροδεξιό πρόεδρο.
«Ο πρόεδρος Μπολσονάρου και ο αντιπρόεδρός του εξήραν τη σφαγή» στη φαβέλα Ζακαρέζινιου, την «τραγωδία» στη διάρκεια της οποίας η αστυνομία «σκότωσε 28 ανθρώπους εν ψυχρώ», είπε ο Ζουάου ντε Ολιβέιρα, διαδηλωτής στο Σαν Πάουλου. «Γι’ αυτό ήρθαμε να διαδηλώσουμε» πρόσθεσε.
Ακτιβιστές κατήγγειλαν «εξωδικαστικές εκτελέσεις» στη φαβέλα, τονίζοντας πως πολλοί από τους ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους δεν ήταν ύποπτοι για τίποτε απολύτως. Ένα από τα μέλη του Ανωτάτου Δικαστηρίου έχει την ίδια άποψη: στην έφοδο στη Ζακαρέζινιου υπάρχουν ενδείξεις πως διαπράχθηκαν «αυθαίρετες εκτελέσεις», δήλωσε.
