Χρήστος Μαζάνης
Σημαντικά δεδομένα για τον κορωνοϊό, τα οποία αναμένεται να δώσουν απαντήσεις στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, προκύπτουν από μια νέα μελέτη η οποία πραγματοποιήθηκε στην Ιταλία με επικεφαλής τον διακεκριμένο καθηγητή Μικροβιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα και συνεργάτη του Ιmperial College του Λονδίνου, Αντρέα Κριζάντι.
Σύμφωνα με τη μελέτη αυτή, «τα αντισώματα κατά του Covid-19 σε ασθενείς αλλά και ασυμπτωματικούς παραμένουν στον οργανισμό από 9 έως 10 μήνες. Ακόμη όμως και στην περίπτωση τυπικά χαμηλών αντισωμάτων, φαίνεται πως υπάρχει μια ανοσολογική μνήμη η οποία επανενεργοποιείται όταν το θεραπευμένο άτομο εκτεθεί εκ νέου στον ιό».
Η έρευνα από την οποία προέκυψαν αυτά τα δεδομένα προς το παρόν είναι υπό εξέταση από την επιστημονική επιτροπή του περιοδικού «Nature», που θα διαρκέσει τουλάχιστον ενάμιση μήνα πριν από τη δημοσίευση. Διεξήχθη σε συνεργασία με το Imperial College του Λονδίνου και θεωρείται πολύ σημαντική, διότι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, θα βοηθήσει στην επίλυση ενός κρίσιμου ζητήματος που αφορά το πότε θα είναι απαραίτητος ο εμβολιασμός ή ακόμα και μια ενισχυτική δόση σε άτομα τα οποία είχαν τον ιό.
Η διάρκεια της ανοσίας, η οποία επιτυγχάνεται από τα ανθρώπινα αντισώματα κατά του Covid-19, είναι ένα από τα πιο σύνθετα ζητήματα τα οποία απασχολούν τους επιστήμονες, επειδή δεν υπάρχουν ακόμη οριστικά δεδομένα. Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε πριν από λίγους μήνες στο «Science» και εκπονήθηκε στο νοσοκομείο Mount Sinai στη Νέα Υόρκη, οι περισσότεροι ασθενείς που είχαν μια ήπια ή μέτρια μορφή της λοίμωξης από Covid-19 διατηρούσαν μια ισχυρή απόκριση εξουδετερωτικών αντισωμάτων για τουλάχιστον πέντε μήνες. Όμως μια άλλη μελέτη που εκπονήθηκε από το King’s College του Λονδίνου κατέληξε στο συμπέρασμα πως η ανοσία μειώνεται γρήγορα εντός τριών μηνών, ειδικά μεταξύ των ηλικιωμένων και των ασυμπτωματικών.
Ωστόσο άλλες σημαντικές μελέτες δείχνουν μέχρι στιγμής ότι η ανοσία (με εξουδετερωτικά αντισώματα) μπορεί να διαρκέσει κατά μέσο όρο 6-8 μήνες. Είναι, λοιπόν, σαφές ότι όσο περισσότερο περνά ο χρόνος, τόσο θα είμαστε σε θέση να έχουμε πιο ακριβείς πληροφορίες.
«Δεν μπορώ να πω περισσότερα για τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας που κάναμε διότι στην παρούσα φάση είναι υπό εξέταση. Στη μελέτη συμμετείχαν πολίτες από την πόλη Βο (σ.σ. βρίσκεται κοντά στην Πάντοβα). Θα ήθελα όμως την προσοχή σας γιατί στην έρευνα δεν συμμετείχαν μόνο άτομα άμεσα θετικά στον Covid, αλλά και άτομα που βγήκαν αρνητικά αλλά θετικά στο ορολογικό τεστ (τεστ αντισωμάτων). Αυτό σημαίνει απλώς ότι αυτά τα ασυμπτωματικά άτομα είχαν προσβληθεί από τον ιό προτού τα συμπεριλάβουμε στη μελέτη. Ακόμα και σε αυτούς, λοιπόν, τα αντισώματα παραμένουν σε κυκλοφορία για μεγάλο χρονικό διάστημα» τονίζει ο καθηγητής και διευθυντής του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας και Ιολογίας του Πανεπιστημίου της Πάντοβα, Αντρέα Κριζάντι, σε ιταλικά μέσα ενημέρωσης.
Η μελέτη φαίνεται να καταλήγει στο ότι το «προστατευτικό φράγμα» για τους θετικούς είναι αρκετά μακροχρόνιο, αλλά επίσης προκύπτει και το συμπέρασμα ότι όσοι αρρώστησαν πέρυσι θα μπορούσαν να αρρωστήσουν εκ νέου. Όλες πάντως οι εκτιμήσεις, σύμφωνα με τον Κριζάντι και την ομάδα του, «θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για τον εμβολιασμό».
Ο πληθυσμός της πόλης Βο δεν είναι η πρώτη φορά που συμμετέχει σε έρευνες για τον κορωνοϊό. Στις 21 Φεβρουαρίου του 2020 σε αυτή την πόλη αναφέρθηκε ο πρώτος θάνατος από Covid-19 στη γειτονική χώρα, κάτι που οδήγησε τις αρχές να βάλουν σε καραντίνα την περιοχή για δύο εβδομάδες. Τότε ο Ιταλός καθηγητής και οι συνεργάτες του πήραν δείγματα από σχεδόν όλους τους κατοίκους τόσο στην αρχή όσο και στο τέλος της καραντίνας.
Οι κάτοικοι βρέθηκαν σε ποσοστά 2,6% και 1,2% αντίστοιχα να είναι θετικοί στον κορωνοϊό. Οι ερευνητές, οι οποίοι έκαναν τη σχετική προδημοσίευση στον ιατρικό ιστότοπο medRxiv, ανέφεραν ότι βρήκαν πως περισσότεροι από τέσσερις στους δέκα κάτοικοι (το 43%) που είχαν μολυνθεί με τον κορωνοϊό SARS-CoV-2 δεν είχαν ούτε πυρετό, ούτε κάποιο άλλο σύμπτωμα. Στις έρευνες που έχουν γίνει στην περιοχή έχει συμμετάσχει σχεδόν το σύνολο των κατοίκων, περίπου 3.200 πολίτες.
Στην τελευταία μελέτη, οι πολίτες της Bo υποβλήθηκαν στον τέταρτο «γύρο» δοκιμών τον Νοέμβριο του 2020, αλλά αυτή τη φορά συμμετείχαν και οι κάτοικοι του Αουρόντσο ντι Καντόρε, κοινότητας στην περιοχή του Βένετο, που βρίσκεται περίπου 120 χιλιόμετρα βόρεια της Βενετίας και μιας από τις πιο επιδημιολογικά επιβαρυμένες περιοχές κατά τη διάρκεια του δεύτερου κύματος της πανδημίας.
Σε αντίθεση με τις πρώτες περιπτώσεις δοκιμών, συμμετείχαν πολίτες στους οποίους τον Μάιο του 2020 έπειτα από δειγματοληψία υπήρχε παρουσία αντισωμάτων Covid-19 και επομένως ανοσοποίηση στον ιό.
Όπως εξήγησαν στην Corriere della Serra ο Ενρίκο Λαβέτσο και η Ελίζα Φράκλιν, συγγραφείς της μελέτης, «ο κύριος στόχος της νέας δειγματοληψίας είναι να αξιολογήσει ποιο είναι το επίπεδο των αντισωμάτων κατά του Sars-Cov2 μετά από 6 μήνες σε αυτούς τους ανθρώπους, από τους οποίους έχουμε ήδη προηγούμενα δεδομένα. Να κατανοήσουμε εάν παραμένουν έπειτα από κάποιο χρονικό διάστημα και πόσα αντισώματα υπάρχουν σε αυτούς τους ασθενείς. Αυτό θα βοηθήσει σημαντικά στην κατανόηση της βιολογίας του ιού, στην ανάπτυξη εμβολίων, καθώς και στην αξιολόγηση των μακροπρόθεσμων συνεπειών».
«Ρεαλιστικό σενάριο η επιστροφή στην κανονικότητα αρχές του Σεπτέμβρη»
Tην ίδια ώρα, ο Κριζάντι μιλώντας στην Ιταλική δημόσια τηλεόραση ανέφερε πως «η επιστροφή στην κανονικότητα μέχρι τα τέλη Αυγούστου, αρχές Σεπτεμβρίου είναι τελικά μια ρεαλιστική πρόβλεψη, αλλά είναι μη ρεαλιστικό να σκεφτόμαστε την εξάλειψη του Sars-cov-2. Έχουμε πλέον εισέλθει στην εξελικτική διαδικασία του ιού. Δηλαδή μπορούμε μόνο να προσπαθήσουμε να τον κυνηγήσουμε όπως έγινε με η γρίπη».
«Δεν είναι εφικτό να εξαλείψουμε τον ιό»
Παράλληλα πρόσθεσε πως: «Καταφέραμε να εξαλείψουμε μόνο ένα παθογόνο, την ευλογιά και είμαστε κοντά στο να το κάνουμε με την πολιομυελίτιδα, αλλά χρειάστηκαν δεκαετίες εμβολιασμών. Δεν είναι ρεαλιστικό να πιστεύουμε ότι μπορούμε να εξαλείψουμε αυτόν τον ιό,μπορούμε μόνο να σκεφτούμε να τον ελέγξουμε μειώνοντας τη θνησιμότητα και παρακολουθώντας τις μεταλλάξεις. Μια σημαντική μείωση των θανάτων θα επέλθει όταν εμβολιάσουμε το 85-90% των άνω των 65 ετών και έχουμε φτάσει σε μια ισορροπία κοινωνικής αποδοχής της νόσου».
«Διαπιστώσαμε πως το ανοσοποιητικό αντιδρά και σε αυτούς που μολύνονται ξανά»
«Και παρατηρήσαμε ακόμη ένα πολύ ενδιαφέρον πράγμα στις έρευνές μας στην πόλη Βο. Άτομα που είχαν μολυνθεί από Covid-19 και στη συνέχεια εκτέθηκαν ξανά στον ιό επειδή είχαν στενή επαφή με τους μολυσμένους, για παράδειγμα που ζούσαν στο ίδιο σπίτι, συνέβησαν δύο πράγματα: δεν ανέπτυξαν συμπτώματα και στη συνέχεια είχαν αύξηση στην παραγωγή αντισωμάτων. Αυτό σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό τους σύστημα αντέδρασε με θετικό τρόπο. Ακόμη λοιπόν και στην περίπτωση τυπικά χαμηλών αντισωμάτων, φαίνεται πως υπάρχει μια ανοσολογική μνήμη η οποία επανενεργοποιείται όταν το θεραπευμένο άτομο εκτεθεί εκ νέου στον ιό», καταλήγει ο καθηγητής.
