Υπέρ της συνέχισης της δημοσιονομικής ευελιξίας και το 2022 τάσσεται σαφώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις κατευθυντήριες γραμμές προς όλα τα κράτη μέλη για τη συνέχιση της αντιμετώπισης των συνεπειών του κορονοϊού.
Στις προτάσεις της για μια συντονισμένη οικονομική πολιτική, τονίζει ότι η απόφαση για την άρση της ρήτρας συνολικής διαφυγής (δηλαδή της άρσης των δημοσιονομικών περιορισμών) που ενεργοποιήθηκε το 2020 λόγω της πανδημίας θα πρέπει να ληφθεί μετά από συνολική εκτίμηση της κατάστασης της οικονομίας βάσει ποσοτικών κριτηρίων.
Σύμφωνα με την Επιτροπή το επίπεδο οικονομικής δραστηριότητας στην ΕΕ ή στη ζώνη του ευρώ σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από την κρίση (τέλος του 2019) θα ήταν το βασικό ποσοτικό κριτήριο για την Επιτροπή κατά τη συνολική εκτίμησή της για την απενεργοποίηση ή τη συνέχιση της εφαρμογής της γενικής ρήτρας διαφυγής. Με βάση τις τρέχουσες προκαταρκτικές ενδείξεις η Επιτροπή θα προτείνει τη συνέχιση της εφαρμογής της γενικής ρήτρας διαφυγής το 2022 και την απενεργοποίησή της από το 2023.
Όπως τονίζεται, μετά από διάλογο μεταξύ του Συμβουλίου και της Επιτροπής, η Επιτροπή θα αξιολογήσει την απενεργοποίηση ή τη συνέχιση της ενεργοποίησης της γενικής ρήτρας διαφυγής βάσει της εαρινής πρόγνωσης του 2021, η οποία θα δημοσιευθεί τον Μάιο.
Οι ειδικές για κάθε χώρα καταστάσεις θα συνεχίσουν να λαμβάνονται υπόψη μετά την απενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής. Σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος δεν έχει επανέλθει στο επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας πριν από την κρίση, όλες οι ευελιξίες στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης θα χρησιμοποιηθούν πλήρως, ιδίως κατά την πρόταση καθοδήγησης δημοσιονομικής πολιτικής.
Αξιοποίηση της δυνατότητας του Recovery and Resilience Facility
Στις κατευθυντήριες γραμμές επισημαίνεται ότι στις προβλέψεις για τα προγράμματα σταθερότητας και ανάπτυξης που θα καταθέσουν τα κράτη μέλη τον Απρίλιο πρέπει να λάβουν υπόψη τους και τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Τα χρήματα που θα διατεθούν θα διαδραματίσoυν καθοριστικό ρόλο για να βοηθήσει την Ευρώπη να ανακάμψει από τον οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο της πανδημίας και θα βοηθήσει να καταστήσει τις οικονομίες και τις κοινωνίες της ΕΕ πιο ανθεκτικές και να διασφαλίσουν τις πράσινες και ψηφιακές μεταβάσεις.
Το RRF θα διαθέσει 312,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις και έως 360 δισεκατομμύρια ευρώ σε δάνεια προς τα κράτη μέλη για τη στήριξη της εφαρμογής μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων. Αυτό θα παράσχει σημαντική δημοσιονομική ώθηση και θα βοηθήσει στον μετριασμό του κινδύνου αποκλίσεων στη ζώνη του ευρώ και στην ΕΕ.
Η εφαρμογή του μηχανισμού ανάκτησης και ανθεκτικότητας θα έχει επίσης σημαντικές επιπτώσεις στις εθνικές δημοσιονομικές πολιτικές. Οι δαπάνες που χρηματοδοτούνται από επιχορηγήσεις από το RRF θα προσφέρουν σημαντική ώθηση στην οικονομία τα επόμενα χρόνια, χωρίς αύξηση των εθνικών ελλειμμάτων και χρεών. Θα ενθαρρύνει επίσης τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τη φιλικότητα για την ανάπτυξη των δημοσιονομικών πολιτικών τους.
Gentiloni: Απαραίτητη η δημοσιονομική στήριξη και το 2022
Ο Επίτροπος Οικονομίας κ. Paolo Gentiloni, δήλωσε:
«Η μάχη εναντίον του COVID-19 δεν έχει κερδηθεί ακόμη και πρέπει να διασφαλίσουμε ότι δεν θα επαναλάβουμε τα λάθη μιας δεκαετίας πριν, τραβώντας πίσω την υποστήριξη πολύ σύντομα. Για το 2022, είναι σαφές ότι θα εξακολουθήσει να είναι απαραίτητη η δημοσιονομική στήριξη: καλύτερα να κάνουμε λάθος για να κάνουμε πάρα πολλά παρά πολύ λίγα. Ταυτόχρονα, οι δημοσιονομικές πολιτικές πρέπει να διαφοροποιούνται ανάλογα με το ρυθμό ανάκαμψης κάθε χώρας και την υποκείμενη δημοσιονομική τους κατάσταση. Βασικά, καθώς η χρηματοδότηση από την ΕΕ επόμενης γενιάς αρχίζει να ρέει, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι εθνικές επενδυτικές δαπάνες διατηρούνται και ενισχύονται μέσω επιχορηγήσεων της ΕΕ»
Ντομπρόβσκις: Η δημοσιονομική στήριξη να συνεχιστεί για όσο διάστημα χρειάζεται
Ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων Βάλντις Ντομπρόβσκις δήλωσε τα εξής:
«Υπάρχει ελπίδα στον ορίζοντα για την οικονομία της ΕΕ, αλλά προς το παρόν η πανδημία εξακολουθεί να πλήττει τα μέσα βιοπορισμού των ανθρώπων και την ευρύτερη οικονομία. Για να μετριαστεί αυτός ο αντίκτυπος και να προωθηθεί μια ανθεκτική και βιώσιμη ανάκαμψη, το σαφές μας μήνυμα είναι ότι η δημοσιονομική στήριξη θα πρέπει να συνεχιστεί για όσο διάστημα χρειάζεται. Με βάση τις τρέχουσες ενδείξεις, η γενική ρήτρα διαφυγής θα παραμείνει ενεργή το 2022 και θα απενεργοποιηθεί το 2023. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιοποιήσουν στο έπακρο τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ο οποίος τους παρέχει μια μοναδική ευκαιρία να στηρίξουν την οικονομία τους χωρίς να επιβαρύνουν τα δημόσια οικονομικά τους. Τα έγκαιρα, προσωρινά και στοχοθετημένα μέτρα θα επιτρέψουν την ομαλή επιστροφή σε βιώσιμους προϋπολογισμούς μεσοπρόθεσμα».
Σταϊκούρας: Ικανοποιούν απόλυτα τις προτεραιότητες της κυβέρνησης
Για απόλυτη ικανοποίηση των προτεραιοτήτων της κυβέρνησης από τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για δημοσιονομική ευελιξία και το 2022 κάνει λόγο ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, σε δήλωσή του με αφορμή την επικαιροποιημένη προσέγγιση της Κομισιόν.
Πιο ειδικά, ο κ. Σταϊκούρας αναφέρει:
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα μια επικαιροποιημένη προσέγγιση της, συντονισμένης σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, δημοσιονομικής πολιτικής, ως απάντηση στις προκλήσεις της υγειονομικής κρίσης.
Η προσέγγιση αυτή ακολουθεί τις ορθές επιλογές που έχουν γίνει από τον Μάρτιο του 2020, σε επίπεδο Eurogroup και Ecofin, με την ενεργό συμμετοχή της χώρας μας, για την άμεση, έγκαιρη, συντονισμένη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας και των οικονομικών επιπτώσεών της.
Έτσι, με βάση τις νέες προτάσεις, που συζητούνται σε επίπεδο Υπουργών Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης:
-Θα υπάρχει δημοσιονομική ευελιξία όχι μόνο το 2021, αλλά και το 2022.
-Δεν θα υπάρξει πρόωρη απόσυρση των μέτρων ενίσχυσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Επιπροσθέτως, μόλις περιοριστούν οι κίνδυνοι σε υγειονομικό επίπεδο, τα μέτρα θα γίνονται σταδιακά πιο στοχευμένα και θα στρέφονται προς την επίτευξη ανθεκτικής και διατηρήσιμης ανάκαμψης.
-Θα αξιολογηθεί, από το 2023 και μετά, η κατάσταση κάθε κράτους-μέλους, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες σε κάθε χώρα, ώστε, σε περίπτωση που ένα κράτος-μέλος δεν έχει επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα οικονομικής δραστηριότητας, να χρησιμοποιούνται πλήρως όλες οι δυνατότητες ευελιξίας που παρέχει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
-Θα ληφθεί υπόψη για τη χάραξη δημοσιονομικής πολιτικής η επίδραση του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ο οποίος θα συμβάλει στην υπέρβαση του κοινωνικού και οικονομικού αντίκτυπου της πανδημίας και στην ισχυροποίηση των κοινωνιών και των οικονομιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι προτάσεις αυτές ικανοποιούν απόλυτα τις προτεραιότητες της Ελληνικής Κυβέρνησης, όπως αυτές έχουν κατατεθεί στο Eurogroup και στο Ecofin.
Η συνέχιση της δημοσιονομικής ευελιξίας – λαμβάνοντας, πάντα, υπόψη τα εκάστοτε διαθέσιμα ταμειακά περιθώρια της χώρας – και το υπόλοιπο πλέγμα προτάσεων δίνουν τη δυνατότητα να επεκταθεί, για όσο χρειαστεί, η στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, με αποτελεσματικά, στοχευμένα και κοινωνικά δίκαια μέτρα, χωρίς, όμως, να οδηγηθούμε σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό», καταλήγει.
