Στις 25 Φεβρουαρίου του 1983, έφυγε από τη ζωή ο Τενεσί Ουίλιαμς, ο άνθρωπος που άλλαξε το θέατρο με τα έργα του, τα οποία αποκαλύπτουν ένα κόσμο φθοράς, διαψεύσεων και ανθρώπινης ήττας, όπου κάτω από μία ρομαντική ατμόσφαιρα ξεπεσμένης ή ψεύτικης αρχοντιάς κρύβονται το σεξ και η βία.
Ο Ουίλιαμς έγινε γνωστός στο θεατρόφιλο κοινό από τα έργα του «Γυάλινος Κόσμος», «Λεωφορείο ο Πόθος» και «Λυσσασμένη Γάτα», που μεταφέρθηκαν με επιτυχία και στον κινηματογράφο. Μαζί με τους Ευγένιο Ο’ Νιλ και Άρθουρ Μίλερ συγκροτούν την τριάδα των κορυφαίων Αμερικανών θεατρικών συγγραφέων.
Το πραγματικό του όνομα ήταν Τόμας Λάνιερ Ουίλιαμς και γεννήθηκε στις 26 Μαρτίου 1911 στο Μισισιπή. Η μεγάλη του αδυναμία ήταν η αδερφή του Ρόουζ, που έπασχε από σχιζοφρένεια
Ο πατέρας του, ένας αλκοολικός και τζογαδόρος συχνά απουσίαζε εξαιτίας της δουλειάς του ως πωλητής παπουτσιών, αλλά και όταν ήταν παρών, δεν ήταν λίγες οι φορές που κακοποιούσε την οικογένεια του.
Σε πολλά από τα έργα του, ο Τενεσί Ουίλιαμς ενσωματώνει στοιχεία της δικής του προσωπικής ζωής και των παιδικών του χρόνων με την οικογένειά του. Ο Γυάλινος Κόσμος θεωρείται το πιο αυτοβιογραφικό έργο του Αμερικανού συγγραφέα.
Η καλλιτεχνική του διαδρομή
Μετά την αποφοίτησή του από το Λύκειο ξεκίνησε σπουδές δημοσιογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Μιζούρι, τις οποίες διέκοψε γιατί τις θεωρούσε βαρετές και το 1936 γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο Ουάσινγκτον στο Σεντ Λούις. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του άρχισε να γράφει θεατρικά έργα και συνέχισε να γράφει ακόμη και όταν, κατά την οικονομική κρίση, είχε προσληφθεί σ’ ένα εργοστάσιο υποδηματοποιίας του Σεντ Λούις. Μικροί θίασοι παρουσίασαν μερικά από τα έργα του και τον ενθάρρυναν να σπουδάσει δραματουργία στο Πανεπιστήμιο της Άιοβα, απ’ όπου αποφοίτησε το 1938.
Η πρώτη του τιμητική διάκριση ήταν το βραβείο που απέσπασε το 1939 με μία σειρά μονόπρακτα που είχαν τον τίτλο «American Blues». Παρά το βραβείο, ο Ουίλιαμς συνέχισε να εργάζεται σε διάφορες δουλειές, από ταξιθέτης θεάτρου μέχρι σεναριογράφος του Χόλιγουντ, ώσπου ήρθε η επιτυχία με το θεατρικό «Ο Γυάλινος Κόσμος» («The Glass Menagerie», 1944). Στο έργο του αυτό παρουσιάζει μια ξεπεσμένη οικογένεια του Αμερικανικού Νότου που ζει σε μία λαϊκή πολυκατοικία. Πραγματεύεται την αποτυχία μιας καταπιεστικής μητέρας, της Αμάντα, που ζει με τις παραισθήσεις ενός ρομαντικού παρελθόντος και του κυνικού γιου της Τομ, να εξασφαλίσουν συνοδό για την ανάπηρη και νοσηρά ντροπαλή κόρη της οικογένειας, Λάουρα, που ζει σ’ έναν δικό της, φανταστικό κόσμο με μια συλλογή γυάλινων ζώων.
Βραβείο Πούλιτζερ για τα έργα του «Λεωφορείο ο Πόθος» και «Λυσσασμένη Γάτα»
Η επόμενη μεγάλη επιτυχία του Ουίλιαμς ήρθε τρία χρόνια αργότερα με το έργο «Λεωφορείο ο Πόθος» («A Streetcar Named Desire», 1947), που κέρδισε το Βραβείο Πούλιτζερ. Σ’ αυτό εξετάζει τον πνευματικό και ηθικό ξεπεσμό μιας άλλης πρώην καλλονής του Αμερικανικού Νότου, της Μπλανς Ντιμπουά, της οποίας η εξεζητημένη ευγένεια είναι ασυμβίβαστη με τη σκληρή πραγματικότητα που την εκπροσωπεί ο βάναυσος άντρας της αδελφής της, Στάνλεϊ Κοβάλσκι. Το έργο έγινε ευρύτερα γνωστό μέσα από την κινηματογραφική μεταφορά του Ελία Καζάν το 1951, με πρωταγωνιστές τη Βίβιαν Λι και τον Μάρλον Μπράντο.
Το 1953 ο Ουίλιαμς παρουσίασε ένα αλλόκοτο έργο με τίτλο «Καμίνο Ρεάλ» («Camino Real»), που εκτυλίσσεται σε μία φανταστική πόλη, κάτοικοι της οποίας είναι μεταξύ άλλων ο Λόρδος Βύρων και ο Δον Κιχώτης. Το έργο σημείωσε εμπορική αποτυχία, αλλά η επιτυχία επανήλθε για τον συγγραφέα δύο χρόνια αργότερα με τη «Λυσσασμένη Γάτα» («Cat on a Hot Tin Roof»), που κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ κι έγινε κινηματογραφική επιτυχία από τον Ρίτσαρντ Μπρουκς το 1958, με πρωταγωνιστές τον Πολ Νιούμαν και την Ελίζαμπεθ Τέιλορ. Το έργο αποκαλύπτει τα συναισθηματικά ψεύδη που διέπουν τις σχέσεις της οικογένειας ενός πλούσιου κτηματία του Αμερικανικού Νότου.
Οι θεατρικές επιτυχίες του Ουίλιαμς συνεχίστηκαν με τα έργα «Ξαφνικά Πέρσι το Καλοκαίρι» («Suddenly Last Summer», 1958), που στρέφεται γύρω από το θέμα της λοβοτομής, της παιδεραστίας και του κανιβαλισμού, «Γλυκό Πουλί της Νιότης» («Sweet Bird of Youth», 1959), με ήρωα ένα ζιγκολό που ευνουχίζεται γιατί μετέδωσε αφροδίσιο νόσημα στην κόρη ενός πολιτικού του Νότου και «Η Νύχτα της Ιγκουάνα» («The Night of the Iguana», 1961), με θέμα την ιστορία ενός αποσχηματισμένου παπά που ξεπέφτει σε ξεναγό και που βρίσκει τον Θεό σ’ ένα φτηνό μεξικάνικο ξενοδοχείο.
Τη δεκαετία του ‘60 ο Τενεσί Ουίλιαμς αρρώσταινε συχνά εξαιτίας του χρόνιου εθισμού του στα υπνωτικά χάπια, που τα έπαιρνε σε συνδυασμό με αλκοόλ, προβλήματα που αγωνίστηκε να ξεπεράσει ύστερα από μία σοβαρή πνευματική και σωματική κατάρρευση το 1969. Τα τελευταία έργα του ήταν αποτυχίες και σήμερα σπανίως παίζονται.
Ο Ουίλιαμς έγραψε επίσης δύο μυθιστορήματα, τη «Ρωμαϊκή Άνοιξη της κυρίας Στόουν» («The Roman Spring of Mrs Stone», 1950) και το «Moise and the World of Reason» (1975), καθώς και δοκίμια, ποιήματα, σενάρια, διηγήματα και μία «Αυτοβιογραφία» («Memoirs», 1975).
Στις 25 Φεβρουαρίου 1983, ο Τενεσί Ουίλιαμς βρέθηκε νεκρός στο δωμάτιο που είχε νοικιάσει στο ξενοδοχείο Elysee στη Νέα Υόρκη, έχοντας σφηνωμένο στον λαιμό του ένα φελλό. Ο ίδιος επιθυμούσε να αποτεφρωθεί και να σκορπιστούν οι στάχτες του στον Κόλπο του Μεξικού, ωστόσο θάφτηκε στον οικογενειακό τάφο στο Σαιν Λούις.
