Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα και μετά την εξάντληση όλων των παρατάσεων που δόθηκαν, από τις 16 Ιουλίου ξεκινούν τα πρόστιμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για κάθε παράνομη χωματερή στη χώρα μας. Το ύψος του προστίμου είναι της τάξης των 34.000 ευρώ την ημέρα. Κι ενώ καταλαβαίνουμε όλοι ότι έρχεται η «λυπητερή», εμείς συνεχίζουμε ακόμη να συζητάμε…
Η συζήτηση για τη διαχείριση των απορριμμάτων, για τους Χ.Υ.Τ.Α. της Κεντρικής Φθιώτιδας και της Λοκρίδας και τη χωροθέτησή τους δεν λέει να κλείσει, και ποιος ξέρει αν θα κλείσει. Όμως μέχρι σήμερα έχουν σπαταληθεί αρκετά χρήματα σε μελέτες χωρίς κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Η Πρωτοβουλία Ενεργών Πολιτών Λαμίας καταγγέλλει ότι «Η δήλωση την οποία έκανε πριν λίγο καιρό ο δήμαρχος Λαμιέων, Γεώργος Κοτρωνιάς, στο δημοτικό συμβούλιο, “κουτσά – στραβά η Λαμία έχει ΧΥΤΑ” μας αναγκάζει να πούμε ότι δυστυχώς “δεν έχουμε ΧΥΤΑ”. Oι ευθύνες του ιδίου είναι τεράστιες. Το 1999, όταν ανέλαβε δήμαρχος παρέλαβε έναν σκουπιδότοπο. Και είναι κρίμα για τη Λαμία, δώδεκα χρόνια μετά, να λέμε ότι δεν έγιναν ουσιαστικές προσπάθειες για να γίνει ο Χ.Υ.Τ.Α.
Επιμένει ο κ. δήμαρχος να ονομάζει Χ.Υ.Τ.Α. τον σκουπιδότοπο, με δύο σοβαρούς κινδύνους: κατά πρώτον τον εφησυχασμό, ότι δεν επείγει το θέμα της ολοκληρωμένης διαχείρισης, και μάλιστα ότι μπορεί να δεχθεί και τα σκουπίδια των Δήμων Σπερχειάδας και Μακρακώμης (!) και κατά δεύτερον την άμεση απειλή των υπόγειων νερών από τα στραγγίσματα αλλά και των εδαφών από τις διοξίνες λόγω των αναφλέξεων και των πυρκαγιών στο χώρο.
Θυμίζουμε στον κ. δήμαρχο ότι Υγειονομική Ταφή Απορριμμάτων είναι μέθοδος ελεγχόμενης και οργανωμένης διάθεσης των αποβλήτων στο έδαφος, στους Χώρους Υγειονομικής Ταφής (Χ.Υ.Τ.Α.). Δεν είναι Χ.Υ.Τ.Α. οι υπάρχουσες χωματερές οι οποίες δεν έχουν την κατάλληλη υποδομή. Οι Χ.Υ.Τ.Α. πρέπει να έχουν επικάλυψη του πυθμένα τους από φυσικά και τεχνητά υλικά για στεγανοποίηση, κατάλληλα συστήματα συλλογής και επεξεργασίας των στραγγισμάτων και σύστημα συλλογής και αξιοποίησης του βιοαερίου. Της Υγειονομικής Ταφής προηγείται φυσικά η ανακύκλωση και η κομποστοποίηση και μιλάμε πια για την Υγειονομική Ταφή Υπολειμμάτων και Χ.Υ.Τ.Υ.
Από την συμπίεση των απορριμμάτων παράγονται υγρά απόβλητα – στραγγίσματα που δεν πρέπει να πηγαίνουν στην γη, όπως συμβαίνει στις χωματερές κάτι που φυσικά συμβαίνει και στη χωματερή της Λαμίας. Στον Χ.Υ.Τ.Α. προβλέπεται να υπάρχει ένα απόλυτα στεγανό σύστημα συγκέντρωσης 100% των στραγγισμάτων.
Η ανεξέλεγκτη διάθεση του βιοαερίου αποτελεί κίνδυνο και αιτία ανάφλεξης και πυρκαγιάς, όπως συμβαίνει συχνά στον σκουπιδότοπο της Λαμίας, ενώ το μεθάνιο συνεισφέρει σημαντικά στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Αντίθετα, αν συγκεντρωθεί με κατάλληλα συστήματα, το βιοαέριο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ενέργειας.
Στόχος γενικά πρέπει να είναι η δημιουργία Ολοκληρωμένων Συστημάτων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων και η δημιουργία Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ), οι οποίοι θα είναι βιώσιμοι αλλά και επαρκώς στελεχωμένοι προκειμένου να μπορούν να ανταποκριθούν στις προδιαγραφές λειτουργίας των Χ.Υ.Τ.Α., οι οποίες έχουν τεθεί με την Οδηγία 99/31. Οι εξελίξεις στον τομέα της έρευνας δίνουν τη δυνατότητα δραστικής μείωσης του κόστους επεξεργασίας, εφόσον οι Χ.Υ.Τ.Α. δέχονται αδρανή υπολείμματα όπως άλλωστε προβλέπει και η παραπάνω οδηγία.
Παράλληλα πρέπει να κατανοήσουμε ότι αν δεν επιμείνουμε στην πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση με ουσιαστική διαλογή στη πηγή και την κομποστοποίηση, και δεν μειωθεί δραστικά ο όγκος των σύμμεικτων απορριμμάτων, που πηγαίνουν προς επεξεργασία, το πρόβλημα θα διαιωνίζεται.
Η Πρωτοβουλία Ενεργών Πολιτών Λαμίας προτείνει, αντί να διαιωνίζεται η συζήτηση για τις διαδικασίες, τις μελέτες και τις αντιπαραθέσεις για την χωροθέτηση των Χ.Υ.Τ.Α., να γίνει αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού για να κατασκευαστούν Σταθμοί Μεταφόρτωσης στη Φθιώτιδα με παράλληλη αύξηση της δυναμικότητας των υπαρχόντων περιφερειακών Χ.Υ.Τ.Α. στην Περιφέρεια. Παράλληλα να ρίξουμε το βάρος της συζήτησης για το πώς θα ενισχύσουμε και θα διευρύνουμε άμεσα τα συστήματα ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, που στη πόλη μας και στους άλλους Δήμους υπολειτουργούν ή δεν λειτουργούν καθόλου.
Εκτός των παραπάνω, άμεσα πρέπει:
– Να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα για την εξάλειψη των ανεξέλεγκτων απορρίψεων.
– Να βελτιστοποιηθούν όλα τα υπάρχοντα προγράμματα ανακύκλωσης. Το πρόγραμμα της Ε.Ε.Α.Α. των μπλε κάδων (όλα τα ανακυκλούμενα υλικά μαζί) δεν έχει ικανοποιητικά αποτελέσματα και η Λαμία οφείλει, κατά δεσμευτικό τρόπο, να βάλει στόχο την βελτιστοποίηση του προγράμματος εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών με εφαρμογή προγραμμάτων διαλογής στην πηγή (χωριστή συλλογή χαρτιού, γυαλιού, πλαστικού, αλουμινίου και άλλων υλικών συσκευασίας).
– Να προχωρήσει γρήγορα το πρόγραμμα για τη συμμετοχή της πόλης σ’ όλα τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης, με αποτελεσματικό και προσιτό στον πολίτη τρόπο (όπως ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, μπάζα, οχήματα τέλους ζωής, επικίνδυνα οικιακά απόβλητα, ρουχισμός, έπιπλα, ληγμένα φάρμακα λαμπτήρες, ελαστικά, καμένα λάδια κ.τ.λ.) με επαρκή σημεία συλλογής, κυρίως με τη συνεχή ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του πολίτη.
– Είναι ζήτημα απόλυτης προτεραιότητας η κομποστοποίηση των οργανικών αποβλήτων από νοικοκυριά και των «πράσινων» απορριμμάτων των δήμων (π.χ. κλαδέματα κ.ά.), ώστε να πετύχουμε μείωση των οργανικών αποβλήτων κατά 50% μέχρι το 2013 (στόχος που επιβάλλεται από τη νομοθεσία), με επενδύσεις σε ολοκληρωμένα προγράμματα οικιακής και δημοτικής κομποστοποίησης.
– Προτείνουμε τη δημιουργία Επιτροπής Ανακύκλωσης στον δήμο με τη συμμετοχή εκπροσώπων και των Περιβαλλοντικών Οργανώσεων της περιοχής, για την ανάπτυξη και την προώθηση του ζωτικού αυτού θεσμού, που θα μειώσει ουσιαστικά τον όγκο των απορριμμάτων και άρα και τον χρόνο αντοχής των χώρων τελικής διάθεσης, Χ.Υ.Τ.Α. κ.τ.λ.».
