Ακολουθεί η μετάφραση του άρθρου του Nouriel Roubini, καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, στην ιστοσελίδα της Japantimes.
Μέχρι το τέλος του 2020, οι χρηματοπιστωτικές αγορές -κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες- είχαν φτάσει σε νέα υψηλά επίπεδα, λόγω των ελπίδων ότι ένα επικείμενο εμβόλιο για τον COVID-19 θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις για ταχεία ανάκαμψη, σε σχήμα V. Και με τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες στις προηγμένες οικονομίες να διατηρούν εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια και να ακολουθούν μη συμβατικές νομισματικές και πιστωτικές πολιτικές, τα αποθέματα και τα ομόλογα έχουν ενισχυθεί περαιτέρω.
Αλλά αυτές οι τάσεις έχουν διευρύνει το χάσμα μεταξύ της Wall Street και της Main Street, αντανακλώντας μια ανάκαμψη σε σχήμα Κ στην πραγματική οικονομία. Όσοι έχουν σταθερά εισοδήματα που μπορούν να εργαστούν από το σπίτι και να αντλήσουν από τα υπάρχοντα οικονομικά αποθέματα τα πάνε καλά. Όσοι είναι άνεργοι ή μερικώς απασχολούμενοι σε επισφαλείς θέσεις εργασίας χαμηλών μισθών έχουν χαμηλή απόδοση. Η πανδημία σπέρνει έτσι τους σπόρους για μεγαλύτερη κοινωνική αναταραχή το 2021.
Στα χρόνια που οδήγησαν στην κρίση COVID-19, το 84% του πλούτου στο χρηματιστήριο στις ΗΠΑ το κατείχε το 10% των μετόχων (και το 51% από το 1%), ενώ το 50% δεν κατείχε σχεδόν τίποτα. Οι κορυφαίοι 50 δισεκατομμυριούχοι στις ΗΠΑ ήταν πλουσιότεροι από το 50% του πληθυσμού (μια ομάδα περίπου 165 εκατομμυρίων ανθρώπων). Το COVID-19 επιτάχυνε αυτή τη συγκέντρωση πλούτου, γιατί αυτό που είναι κακό για τη Main Street είναι καλό για τη Wall Street. Με την αφαίρεση καλών μισθωτών θέσεων εργασίας και στη συνέχεια την πρόσληψη εργαζομένων σε ελεύθερη, μερική ή ωριαία βάση, οι επιχειρήσεις μπορούν να αυξήσουν τα κέρδη και την τιμή των μετοχών τους. Αυτές οι τάσεις θα επιταχυνθούν με την πάροδο του χρόνου με την ευρύτερη εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης και της μηχανικής μάθησης και άλλων τεχνολογιών που αντικαθιστούν την εργασία, έντασης κεφαλαίου, με γνώσεις δεξιοτήτων.
Όσον αφορά στις αναδυόμενες αγορές και στις αναπτυσσόμενες χώρες, ο COVID-19 δεν προκάλεσε μόνο μια ύφεση, αλλά αυτό που η Παγκόσμια Τράπεζα αποκαλεί «πανδημική κατάθλιψη», αφήνοντας περισσότερους από 100 εκατομμύρια ανθρώπους στα πρόθυρα της ακραίας φτώχειας (λιγότερο από $ 2 δολάρια την ημέρα).
Μετά την ελεύθερη πτώση το πρώτο εξάμηνο του 2020, η παγκόσμια οικονομία άρχισε να υφίσταται ανάκαμψη σε σχήμα V το τρίτο τρίμηνο, αλλά μόνο επειδή πολλές οικονομίες άνοιξαν ξανά πολύ σύντομα. Μέχρι το τέταρτο τρίμηνο, μεγάλο μέρος της Ευρώπης και του Ηνωμένου Βασιλείου κατευθύνονταν σε μια ύφεση διπλής εμβύθισης σε σχήμα W μετά την επανάληψη των αυστηρών lockdowns. Και ακόμα και στις ΗΠΑ, όπου υπάρχει λιγότερη πολιτική όρεξη για νέους περιορισμούς πανδημίας, η αύξηση κατά 7,4% το τρίτο τρίμηνο πιθανότατα θα ακολουθηθεί από αύξηση 0,5% στην καλύτερη περίπτωση το τελευταίο τρίμηνο του 2020 και το πρώτο τρίμηνο του 2021 – μια μέτρια ανάκαμψη σε σχήμα U.
Η ανανέωση των κινδύνων μεταξύ των αμερικανικών νοικοκυριών έχει μεταφραστεί σε μειωμένες δαπάνες – και κατά συνέπεια λιγότερες προσλήψεις, παραγωγή και κεφαλαιουχικές δαπάνες. Και τα υψηλά χρέη στον εταιρικό τομέα και σε πολλά νοικοκυριά συνεπάγονται τη μείωση στις δαπάνες και περισσότερες αθετήσεις υποχρεώσεων, οι οποίες θα προκαλέσουν πιστωτική κρίση, ως αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων που κατακλύζουν τους ισολογισμούς των τραπεζών.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, το ιδιωτικό και δημόσιο χρέος έχει αυξηθεί από το 320% του ΑΕΠ το 2019 σε ένα συγκλονιστικό 365% του ΑΕγχΠ στα τέλη του 2020. Μέχρι στιγμής, οι πολιτικές για το εύκολο χρήμα έχουν αποτρέψει ένα κύμα αθετήσεων υποχρεώσεων από εταιρείες, νοικοκυριά, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, κυβερνήτες και ολόκληρες χώρες, αλλά αυτά τα μέτρα τελικά θα οδηγήσουν σε υψηλότερο πληθωρισμό ως αποτέλεσμα της δημογραφικής γήρανσης και των αρνητικών διαταραχών του εφοδιασμού που οφείλονται στην αποσύνδεση των Σινο-Αμερικανών.
Είτε οι μεγάλες οικονομίες βιώνουν ανάκαμψη σε σχήμα W είτε σε σχήμα U, θα υπάρξουν διαρκείς «ουλές». Η μείωση των κεφαλαιουχικών δαπανών θα μειώσει την πιθανή παραγωγή για το καλό και οι εργαζόμενοι που αντιμετωπίζουν μεγάλες περιόδους ανεργίας ή υποαπασχόλησης θα είναι λιγότερο απασχολούμενοι στο μέλλον. Αυτές οι συνθήκες στη συνέχεια θα τροφοδοτήσουν μια πολιτική αντίδραση από τη νέα «προκαταρία», που ενδεχομένως υπονομεύει ακόμη περισσότερο το εμπόριο, τη μετανάστευση, την παγκοσμιοποίηση και τη φιλελεύθερη δημοκρατία.
Τα εμβόλια COVID-19 δεν θα βελτιώσουν αυτές τις μορφές δυστυχίας, ακόμα κι αν μπορούν να χορηγηθούν γρήγορα και δίκαια στα 7,7 δισεκατομμύρια άτομα του κόσμου. Αλλά δεν πρέπει να ποντάρουμε σε αυτό, λαμβάνοντας υπόψη τις υλικοτεχνικές απαιτήσεις (συμπεριλαμβανομένης της ψυχρής αποθήκευσης) και την άνοδο του «εθνικισμού εμβολίων» και τους φόβους των εμβολίων που προκαλούνται από παραπληροφόρηση στο κοινό. Επιπλέον οι ανακοινώσεις ότι τα κορυφαία εμβόλια είναι πάνω από 90% αποτελεσματικά βασίστηκαν σε προκαταρκτικά, ελλιπή στοιχεία. Σύμφωνα με τους επιστήμονες που έχω συμβουλευτεί, θα είμαστε τυχεροί εάν η πρώτη γενιά εμβολίων COVID-19 είναι ακόμη 50% αποτελεσματική, όπως συμβαίνει με τα εμβόλια της γρίπης. Πράγματι σοβαροί επιστήμονες εκφράζουν σκεπτικισμό για τους ισχυρισμούς της αποτελεσματικότητας του 90%.
Ακόμη χειρότερα, υπάρχει επίσης ο κίνδυνος στα τέλη του 2021 τα κρούσματα COVID-19 να εκτοξευτούν ξανά, καθώς «εμβολιασμένοι» άνθρωποι (που μπορεί να εξακολουθούν να είναι μεταδοτικοί και να μην είναι πραγματικά ανοσοποιημένοι) θα αρχίσουν να εμπλέκονται σε επικίνδυνες συμπεριφορές, όπως μαζικές εσωτερικές συγκεντρώσεις χωρίς μάσκες. Σε κάθε περίπτωση, εάν το εμβόλιο της Pfizer υποτίθεται ότι είναι το κλειδί για τη σωτηρία μας, γιατί ο διευθύνων σύμβουλός της έριξε εκατομμύρια δολάρια σε μετοχές την ίδια ημέρα που η εταιρεία του ανακοίνωσε τα πρωτοποριακά αποτελέσματα των δοκιμών της;
Τέλος, υπάρχει το μεγάλο πολιτικό γεγονός του 2020: Η εκλογή του Τζο Μπάιντεν στην προεδρία των ΗΠΑ. Δυστυχώς, αυτό δεν θα κάνει μεγάλη διαφορά για την οικονομία, επειδή η παρεμπόδιση των διαδικασιών του Κογκρέσου από τους Ρεπουμπλικανούς θα εμποδίσει τις ΗΠΑ να εφαρμόσουν το είδος τόνωσης της οικονομίας σε μεγάλη κλίμακα, που απαιτεί η κατάσταση. Ούτε ο Μπάιντεν θα μπορέσει να δαπανήσει πολλά για πράσινες υποδομές, να αυξήσει φόρους σε εταιρείες και πλούσιους ή να συμμετάσχει σε νέες εμπορικές συμφωνίες όπως ο διάδοχος της Εταιρικής Συνεργασίας για τον Ειρηνικό. Ακόμη και με τις ΗΠΑ, που πρόκειται να επανενταχθούν στη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα και να επιδιορθώσουν τις συμμαχίες τους, η νέα διοίκηση θα περιοριστεί σε όσα μπορεί να επιτύχει.
Στρατιωτικά οχήματα που μεταφέρουν πυραύλους εδάφους-αέρος HHQ-9B συμμετέχουν σε στρατιωτική παρέλαση στην πλατεία Τιενανμέν στο Πεκίνο την 1η Οκτωβρίου 2019, για να σηματοδοτήσουν την 70ή επέτειο από την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.
Ο νέος ψυχρός πόλεμος μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας θα συνεχίσει να κλιμακώνεται, οδηγώντας ενδεχομένως σε στρατιωτική σύγκρουση για την Ταϊβάν ή τον έλεγχο της Θάλασσας της Νότιας Κίνας. Ανεξάρτητα από το ποιος είναι στην εξουσία στο Πεκίνο ή την Ουάσινγκτον, έχει τοποθετηθεί η «Παγίδα Θουκυδίδης», θέτοντας το έδαφος για μια αντιπαράθεση μεταξύ του καθιερωμένου αλλά εξασθενημένου ηγεμόνα και της νέας ανερχόμενης δύναμης. Καθώς ο αγώνας για τον έλεγχο των βιομηχανιών του μέλλοντος εντείνεται, θα υπάρξει ακόμα μεγαλύτερη εμπλοκή δεδομένων, πληροφοριών και χρηματοοικονομικών ροών, νομισμάτων, πλατφορμών πληρωμών και εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών που βασίζονται σε 5G, AI / ML, μεγάλα δεδομένα, το Διαδίκτυο των πραγμάτων, τα τσιπ υπολογιστών, τα λειτουργικά συστήματα και άλλες τεχνολογίες αιχμής.
Με την πάροδο του χρόνου, ο κόσμος θα διαιρείται σταθερά μεταξύ δύο ανταγωνιστικών συστημάτων – ένα που ελέγχεται από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και από μερικές δημοκρατικές αναδυόμενες αγορές. Το άλλο ελέγχεται από την Κίνα, η οποία μέχρι τότε θα κυριαρχήσει στους στρατηγικούς της συμμάχους (Ρωσία, Ιράν και Βόρεια Κορέα) και ένα ευρύ φάσμα εξαρτημένων αναδυόμενων αγορών και αναπτυσσόμενων οικονομιών.
Μεταξύ της βαλκανιοποίησης της παγκόσμιας οικονομίας, της επίμονης απειλής του λαϊκιστικού αυταρχισμού εν μέσω της βαθύτερης ανισότητας, της απειλής της τεχνολογικής ανεργίας που προκαλείται από την τεχνητή νοημοσύνη, των αυξανόμενων γεωπολιτικών συγκρούσεων και των ολοένα και συχνότερων και σοβαρότερων ανθρωπογενών καταστροφών που προκαλούνται από την παγκόσμια αλλαγή του κλίματος και τις ζωονοσολογικές πανδημίες (που προκαλούνται εν μέρει από την καταστροφή των ζωικών οικοσυστημάτων), η επόμενη δεκαετία θα είναι μια περίοδος ευθραυστότητας, αστάθειας και ενδεχομένως παρατεταμένου χάους.
Το 2020 ήταν η αρχή.
