Σύνταξη-Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Τώρα που τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού κυκλοφόρησαν τελικά, μία από τις μεγάλες συζητήσεις που έχει ξεκινήσει είναι, ποιοι το λαμβάνουν πρώτοι. Στη Βρετανία, η οποία έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που ξεκίνησε εμβολιασμούς με ένα πλήρως δοκιμασμένο εμβόλιο νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα, η 90χρονη συνταξιούχος Margaret Keenan ήταν το πρώτο άτομο που έλαβε το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech. Όμως στο Ισραήλ, όπου οι πρώτες δόσεις του ίδιου εμβολίου έφτασαν με αεροπλάνο την Τετάρτη, φαίνεται ότι το πρώτο άτομο που θα εμβολιαστεί θα είναι ο 71χρονος Benjamin Netanyahu – πρωθυπουργός της χώρας. «Θα ήθελα να δώσω το προσωπικό παράδειγμα», εξήγησε ο Netanyahu, καθώς χαιρέτισε την άφιξη των εμβολίων στο αεροδρόμιο.
Δεν είναι μόνο δύο δεκαετίες που χωρίζουν την Keenan από τον Netanyahu, αν και αυτό από μόνο του θα έβαζε τη βρετανίδα ασθενή μηδέν, σε μια εντελώς διαφορετική κατηγορία κινδύνου από τον Ισραηλινό ομόλογό της. Ο Netanyahu είναι αναμφισβήτητα ο πιο διάσημος άνθρωπος του Ισραήλ. Είναι ο πρωθυπουργός της χώρας με τη μακρότερη θητεία και απολαμβάνει έναν προνομιακό, πλούσιο και υγιή τρόπο ζωής.
Η 90χρονη Keenan, εν τω μεταξύ, δεν ήταν δημόσιο πρόσωπο μέχρι την Τρίτη. Πριν συνταξιοδοτηθεί, είχε εργαστεί ως βοηθός σε ένα κατάστημα κοσμημάτων. Ήταν ευάλωτη και άγνωστη. Το χάσμα ανάμεσά τους, είναι μια υπενθύμιση των ανισοτήτων που μπορεί να φέρει στο φως η διανομή εμβολίων. Με δεδομένο ότι τα εμβόλια θα παραμείνουν σε έλλειψη για κάποιο χρονικό διάστημα, ο τρόπος διανομής τους, αποτελεί ήδη αντικείμενο έντονης συζήτησης.
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι προηγείται η πρόληψη των θανάτων, οπότε η προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί σε εκείνους που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων, όπως η Keenan. Άλλοι υποστηρίζουν ότι είναι καλύτερο να επικεντρωθούμε στην αναχαίτιση της εξάπλωσης του ιού, που σημαίνει μια πρακτική εμβολιασμού εκείνων που είναι πιο εκτεθειμένοι: οι εργαζόμενοι πρώτης γραμμής, γιατροί και νοσηλευτικό προσωπικό.
Υπάρχουν όμως ανησυχίες για το που θα καταταγούν σε αυτή τη σειρά οι πλούσιοι και οι ισχυροί. Ο Armand Arton, ιδρυτής της Arton Capital, μιας συμβουλευτικής εταιρείας που συνεργάζεται με άτομα υψηλών εισοδημάτων, δήλωσε ότι ορισμένοι μπορεί να προσπαθήσουν -με κάθε μέσο- να αποκτήσουν και να κάνουν το εμβόλιο, εάν αυτό πρόκειται να βελτιώσει την ποιότητα ζωής τους. «Υπάρχει μια μαύρη αγορά για σχεδόν κάθε βιομηχανία», είπε στο Today’s WorldView.
Ωστόσο, η υπόσχεση του Netanyahu να εμβολιαστεί δεν είναι απλώς περίπτωση υπερκέρασης της σειράς προτεραιότητας. Ο Arthur Caplan, καθηγητής βιοηθικής στο Ιατρικό Κέντρο Langone University της Νέας Υόρκης, δήλωσε πως η πρόθεση του Netanyahu να πάρει το εμβόλιο πρώτος στο Ισραήλ, δεν ήταν μόνο ηθικά αποδεκτή αλλά πραγματικά επιθυμητή. Ο ίδιος υποστήριξε ότι οποιοσδήποτε παγκόσμιος ηγέτης που ανήκει στην ηλικιακή ομάδα του Netanyahu ή σε ομάδα κινδύνου για άλλους λόγους υγείας, πρέπει να ακολουθήσει δημόσια το παράδειγμα του Ισραήλ. «Πρέπει να πουν: είμαι 71 ετών, γι’ αυτό το παίρνω, όχι επειδή είμαι πολιτικός», είπε ο Caplan. «Θα ήθελα να δω ανθρώπους από όλο το πολιτικό φάσμα να κάνουν το ίδιο».
Παρά τις συζητήσεις για τη δίκαιη διανομή του εμβολίου, υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τη διστακτικότητα του κόσμου να το κάνει. Αν και ο ιός έχει σκοτώσει μέχρι στιγμής 1,5 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, τα κινήματα κατά του εμβολιασμού έχουν εκμεταλλευτεί τα κοινωνικά μέσα και το άγχος του κοινού, για να διαδώσουν φόβους για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων.
Υπάρχουν εκείνοι που πιστεύουν ότι οι μαζικοί εμβολιασμοί είναι μια συνωμοσία που οργανώθηκε από τον Bill Gates, με σκοπό την εγκατάσταση μικροτσίπ στο αίμα μας. Αλλά υπάρχουν και πολλοί άλλοι που απλώς διστάζουν να πάρουν ένα εντελώς νέο εμβόλιο την τεχνολογία του οποίου δεν καταλαβαίνουν. Αυτήν την εβδομάδα, μια δημοσκόπηση από το Κέντρο Ερευνών του Associated Press-NORC διαπίστωσε ότι μόνο οι μισοί Αμερικανοί πολίτες δήλωσαν πως θα πάρουν το εμβόλιο και το ένα τέταρτο είπε ότι σίγουρα δεν θα το έπαιρναν. Οι βραχυπρόθεσμες παρενέργειες, αν και είναι ευρέως αναμενόμενες μεταξύ της ιατρικής κοινότητας, θα μπορούσαν να προκαλέσουν ανησυχία σε κάποιους ανθρώπους. Ο Caplan σημείωσε ότι την Τετάρτη, η βρετανική κυβέρνηση διέταξε τα νοσοκομεία να μην κάνουν το εμβόλιο σε εκείνους που έχουν ιστορικό «σημαντικών» αλλεργικών αντιδράσεων.
Η υπόσχεση του Netanyahu προκάλεσε μικτή αντίδραση στο Ισραήλ. Ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί ιατροί υποστήριξαν ότι πρόκειται για ένα θετικό βήμα -σε ένα έθνος που έχει το δικό του ιστορικό δισταγμού εμβολίων. «Ο σκεπτικισμός είναι ένα ζήτημα επειδή η ανάπτυξη εμβολίων ήταν τόσο γρήγορη», δήλωσε στους συναδέλφους μου ο Hagai Levine, καθηγητής επιδημιολογίας στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο-Hadassah. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δεν θα είναι ο πρώτος παγκόσμιος ηγέτης που θα λάβει εμβόλιο κορωνοϊού. Τον περασμένο μήνα, ο κυβερνήτης του Ντουμπάι, Mohammed bin Rashid al-Maktoum -επίσης 71 ετών- φωτογραφήθηκε λαμβάνοντας το εμβόλιο από την Κίνα. Άλλοι δεν είναι τόσο σίγουροι: Ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin δεν έχει λάβει ακόμη το εμβόλιο (που υποστηρίζεται από το Κρεμλίνο), αν και η κόρη του το έκανε.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο εκλεγμένος Πρόεδρος Joe Biden δήλωσε, την περασμένη εβδομάδα, ότι θα έπαιρνε το εμβόλιο, συναινώντας με τη δέσμευση των πρώην προέδρων Bill Clinton, George Bush και Barack Obama. Η ομάδα είπε ότι θα πάρει το εμβόλιο δημόσια αμέσως μετά την έγκριση του από το FDA, αν και όλοι εκτός από τον Obama είναι στα 70 τους και πιθανότατα θα έχουν προτεραιότητα.
Ο Caplan δήλωσε ότι ενώ αυτές οι προσπάθειες ήταν ευπρόσδεκτες, ανησυχούσε ότι οι πολιτικοί θα μπορούσαν να αποδειχθούν διχαστικές φιγούρες και ότι οι αντίπαλοί τους -ο Πρόεδρος Tump για παράδειγμα, μπορεί να ωθήσουν τις εξελίξεις προς τα πίσω, ενάντια στην προσπάθεια που καταβάλλεται. Συμπλήρωσε, ότι ένα ευρύ φάσμα διασημοτήτων και influencers στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πρέπει να αξιοποιηθεί (και να πάρει το εμβόλιο), ως μέρος μιας προσπάθειας προσέγγισης όσο το δυνατόν περισσότερων ανθρώπων. «Επιλέξτε μια ημερομηνία, ίσως τον Ιανουάριο, και κάντε την εθνική ημέρα εμβολιασμού», είπε ο Caplan. «Ας μιλήσουμε σοβαρά για την κατάσταση των εμβολίων μας και τι έχουμε μάθει τον πρώτο ή δεύτερο μήνα χρήσης τους και ας απαλλαγούμε από τις φήμες και τους ψευδείς ισχυρισμούς» ολοκλήρωσε.
Η ιδέα δεν είναι ριζοσπαστική: ο Elvis Presley έπαιξε τον δικό του ρόλο στη διάδοση του εμβολίου κατά της πολιομυελίτιδας, το 1956. Η εύρεση σύγχρονων διασημοτήτων και influencers για τη λήψη εμβολίου μπορεί να μην είναι δύσκολη, αλλά η εύρεση κάποιου που δεν θα παραλείψει να πάρει τη θέση του στη σειρά είναι περισσότερο περίπλοκη: Στη Βρετανία, έχουν προταθεί ο 94χρονος David Attenborough και η 86χρονη Judi Dench.
Όμως, οι αρχές στο Ισραήλ και αλλού ίσως δεν πρέπει να παραβλέπουν τη δύναμη των απλών ανθρώπων. Είναι αλήθεια πως οι οπαδοί των θεωριών συνωμοσίας είπαν, μεταξύ άλλων, ότι η Keenan ήταν στην ουσία «ηθοποιός», αλλά γενικά, η αντίδραση ήταν εξαιρετικά θετική. Η συνέντευξη από το CNN του 91χρονου Βρετανού Martin Kenyon, αμέσως μόλις έλαβε την πρώτη δόση του εμβολίου την Τρίτη, έγινε viral. Ο Guardian τον πλησίασε την επόμενη μέρα. Ο Kenyon φάνηκε να διασκεδάζει με τη νεοαποκτηθείσα φήμη του αλλά έσπευσε να προσφέρει διαβεβαίωση στο κόσμο. «Όλοι θέλουμε να επιστρέψουμε στο φυσιολογικό», είπε, «και είμαι σίγουρος ότι θα συμβεί».
Πηγή: The Washington Post
