Θάνος Ξυδόπουλος
Με την πάροδο του χρόνου, οι άκρες των χρωμοσωμάτων -που ονομάζονται τελομερή- γίνονται μικρότερες. Αυτή η διαδικασία θεωρείται από καιρό ως παρενέργεια της γήρανσης, αλλά μια πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι είναι στην πραγματικότητα καλή για εσάς.
Νέα αποτελέσματα παρέχουν τις πρώτες ενδείξεις ότι η μείωση των τελομερών βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου στον άνθρωπο, πιθανώς λόγω της δύναμής του να περιορίσει την κυτταρική διαίρεση.
Η ιδέα ότι η μείωση των τελομερών θα μπορούσε να είναι μέρος της άμυνας του σώματος κατά του καρκίνου προτάθηκε για πρώτη φορά πριν από δεκαετίες. Όταν ένα καρκινικό κύτταρο πρώιμου σταδίου χωριστεί, περίπου κατά 50 φορές, οι επιστήμονες φαντάστηκαν ότι η εξάντληση του αποθεματικού των τελομερών θα εμπόδιζε την περαιτέρω ανάπτυξη του καρκίνου. Μόνο εκείνοι οι καρκίνοι που καταφέρνουν να ενεργοποιήσουν την τελομεράση θα έσπασαν αυτό το φράγμα.
Τα πειράματα ποντικών έδειξαν ότι η μείωση των τελομερών μπορεί πράγματι να προστατεύει από τον καρκίνο. Ωστόσο, τα στοιχεία για το σύστημα καταστολής των τελομερών στους όγκους παρέμειναν αόριστα τις τελευταίες δύο δεκαετίες και η ύπαρξή του στον άνθρωπο παρέμεινε αμφιλεγόμενη.
Το αδιέξοδο συνεχίστηκε μέχρι οι γιατροί στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Radboud στην Ολλανδία να επικοινωνήσουν με την de Lange σχετικά με αρκετές οικογένειες με καρκίνο. Οι γιατροί διαπίστωσαν ότι αυτές οι οικογένειες είχαν μεταλλάξεις στο TINF2, το γονίδιο που κωδικοποιεί την πρωτεΐνη TIN2 που βοηθά στον έλεγχο του μήκους των τελομερών. Διαπιστώθηκε ότι τα τελομερή των ασθενών ήταν ασυνήθιστα μεγάλα.
«Τα δεδομένα δείχνουν ότι εάν γεννηθείτε με μακριά τελομερή, διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο καρκίνου», ανέφεραν οι ερευνητές. Και πρόσθεσαν: «Βλέπουμε πώς η απώλεια της τελομερικής οδού καταστολής όγκων σε αυτές τις οικογένειες οδηγεί σε καρκίνο του μαστού, καρκίνο του παχέος εντέρου, μελάνωμα και καρκίνο του θυρεοειδούς. Αυτοί οι καρκίνοι κανονικά θα είχαν αποκλειστεί από τη μείωση των τελομερών. Το ευρύ φάσμα καρκίνων σε αυτές τις οικογένειες δείχνει τη δύναμη της τελομερικής οδού καταστολής όγκων».
