Με διευρυμένο προϋπολογισμό, απλούστερη διαδικασία συμμετοχής για τις πολυκατοικίες και τριπλό (λόγω της πανδημίας) «μπόνους» επιδότησης για τα ενεργοβόρα κτήρια και για τις λιγνιτικές περιοχές ξεκινά από τις 30 Νοεμβρίου το πρόγραμμα Εξοικονομώ-Αυτονομώ για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης σε κατοικίες.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχώρησε στην προδημοσίευση του Οδηγού του Προγράμματος προκειμένου οι ενδιαφερόμενοι να μπορέσουν να προετοιμάσουν έγκαιρα τις αιτήσεις τους. Ήδη από την Τρίτη 20 Οκτωβρίου λειτουργεί helpdesk με 20 γραμμές τηλεφωνικής εξυπηρέτησης καλώντας το 210 6241829, τις εργάσιμες ημέρες, από τις 7 το πρωί έως τις 9 το βράδυ.
Επισημαίνεται ωστόσο ότι όσοι δεν ενταχθούν στον επόμενο κύκλο του προγράμματος θα έχουν περισσότερες ευκαιρίες στο μέλλον, καθώς η ενεργειακή θωράκιση των κτηρίων αποτελεί βασική συνιστώσα του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ. Το «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», με προϋπολογισμό 850 εκατ. ευρώ, είναι το μεγαλύτερο σε σχέση με τα προγράμματα που προκηρύχθηκαν στο παρελθόν (συνολικά όλα τα προγράμματα που «έτρεξαν» από το 2011 και μετά είχαν συνολικό προϋπολογισμό 1,3 δις. ευρώ).
Το πρόγραμμα θα παραμείνει ανοιχτό μέχρι εξαντλήσεως των διαθέσιμων πόρων ανά περιφέρεια. Ο προϋπολογισμός του περιλαμβάνει πόρους επιχορήγησης ύψους 803 εκατ. ευρώ και πόρους από το υφιστάμενο Ταμείο του προγράμματος Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον ΙΙ για την εξυπηρέτηση δανείων.
Στα βασικά χαρακτηριστικά του προγράμματος, σύμφωνα με τον Οδηγό που εκδόθηκε από το ΥΠΕΝ, περιλαμβάνονται τα εξής:
Νέα κριτήρια επιλεξιμότητας κατοικιών (ενεργειακή κατηγορία)
Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες γενικές προϋποθέσεις:
Υφίσταται νόμιμα.
Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.
Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία.
Έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Π.Ε.Α.) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ (από Δ που ήταν στους προηγούμενους κύκλους).
Δημιουργία νέας επιλογής αίτησης πολυκατοικίας “τύπου Β” μόνο για κοινόχρηστες παρεμβάσεις
Στο “ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ – ΑΥΤΟΝΟΜΩ” υπάρχουν πλέον τριών ειδών αιτήσεις. Μια για μεμονωμένα διαμερίσματα ή μονοκατοικίες και δύο για πολυκατοικίες.
Αίτηση Μεμονωμένου Διαμερίσματος ή Μονοκατοικίας
Αίτηση Πολυκατοικίας Τύπου Α: Αφορά αίτηση πολυκατοικίας που υποβάλλεται από τον εκπρόσωπό της και συνδέεται με επιμέρους αιτήσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων που περιλαμβάνουν κοινόχρηστες και μη κοινόχρηστες παρεμβάσεις αναβάθμισης αυτών.
ΝΕΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΤΟ “ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ – ΑΥΤΟΝΟΜΩ” Αίτηση Πολυκατοικίας Τύπου Β (Κοινόχρηστες Παρεμβάσεις): Αφορά αίτηση πολυκατοικίας που υποβάλλεται από τον εκπρόσωπό της και περιλαμβάνει μόνο αυτοτελείς παρεμβάσεις εξοικονόμησης – αυτονόμησης ενέργειας των κοινόχρηστων χώρων πολυκατοικίας, χωρίς, δηλαδή να συμπεριλαμβάνονται παρεμβάσεις στα διαμερίσματα.
Κίνητρα Προγράμματος (Νέος Μέγιστος προϋπολογισμός παρεμβάσεων, νέες αμοιβές για Πιστοποιητικά Ενεργειακής Επιθεώρησης, μελέτες, κλπ)
Τα κίνητρα του προγράμματος αφορούν:
A. Επιχορήγηση του επιλέξιμου προϋπολογισμού παρεμβάσεων των επιλέξιμων ακινήτων σε ποσοστό έως 85% και 95% για τις λιγνιτικές περιοχές
Σημειώνεται ότι ο επιλέξιμος προϋπολογισμός παρεμβάσεων ανά αίτηση Ωφελούμενου δεν μπορεί να υπερβαίνει το γινόμενο του 1,2 € επί το σύνολο της εκτιμώμενης ετήσιας εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας (kWh) όπως προκύπτει από το Α ́ Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης. Ο εν λόγω περιορισμός θα ελέγχεται εκ νέου κατά την υποβολή του Β ́ Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης, με βάση την πραγματικά επιτευχθείσα εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας (kWh).
Β. Δυνατότητα χορήγησης δανείου με επιδότηση επιτοκίου 100%, στη βάση σχετικού αιτήματος του ωφελούμενου για την κάλυψη της ιδιωτικής συμμετοχής
Γ. Επιπρόσθετα, επιχορηγούνται από το Πρόγραμμα σε ποσοστό 100% της δαπάνης, υπό την προϋπόθεση υπαγωγής της αίτησης σε αυτό και επίτευξης του ελάχιστου ενεργειακού στόχου, οι ακόλουθες λοιπές δαπάνες:
Το κόστος που απαιτείται για τη διενέργεια των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων
Η αμοιβή του συμβούλου έργου σχετικά με την υποβολή της αίτησης, την παρακολούθηση της υλοποίησης των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας και ολοκλήρωσης του έργου, συμπεριλαμβανομένης της προσκόμισης των δικαιολογητικών έως την τελική εκταμίευση
Η αμοιβή για τυχόν εκδόσεις αδειών/εγκρίσεων ή εκπόνησης μελετών (στα πλαίσια έκδοσης αδειών/εγκρίσεων) που απαιτούνται από την κείμενη νομοθεσία για την υλοποίηση παρεμβάσεων (όπως για παράδειγμα αμοιβή για έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας, αμοιβή για μελέτη εσωτερικής εγκατάστασης φυσικού αερίου)
Για πολυκατοικίες τύπου Α/Β, η αμοιβή για την επιθεώρηση και την έκδοση πιστοποιητικού ελέγχου ανελκυστήρα από αναγνωρισμένο φορέα, όπως υλοποιούνται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, μέχρι ποσού των 250 € .
Ο συνολικός επιλέξιμος προϋπολογισμός διαμορφώνεται από το άθροισμα του ανώτατου προϋπολογισμού επιλέξιμων παρεμβάσεων και του ανώτατου προϋπολογισμού λοιπών δαπανών, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., και σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει:
τα 50.000 € για μονοκατοικία/μεμονωμένο διαμέρισμα/διαμέρισμα ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία τύπου Α,
τα 80.000 € για αίτηση πολυκατοικίας τύπου Β.
Νέα ποσοστά επιχορήγησης και 3 νέες ειδικές προσαυξήσεις
Προβλέπεται βασικό ποσοστό επιχορήγησης 65% και επί του βασικού ποσοστού προβλέπονται οι εξής προσαυξήσεις:
Επί του βασικού ποσοστού επιχορήγησης προστίθεται επιπλέον σε όλους ειδική προσαύξηση 10% λόγω των δυσμενών επιπτώσεων στα νοικοκυριά και την οικονομία από την πανδημία COVID – 19.
Σε κτίρια ενεργειακής κατηγορίας Η και Ζ (μονοκατοικίες, μεμονωμένα διαμερίσματα, πολυκατοικίες Τύπου Α), εφόσον επιτευχθεί αναβάθμιση σε τουλάχιστον Β’ ενεργειακή κατηγορία, προστίθεται ενεργειακό premium +10%.
Ειδικά για τους δήμους, οι οποίοι ανήκουν σε λιγνιτικές περιοχές, το βασικό ποσοστό επιχορήγησης προσαυξάνεται κατά 10% % (ρήτρα δίκαιης μετάβασης). Οι δήμοι αυτοί είναι:
Π.Ε. Κοζάνης: Δήμος Κοζάνης, Δήμος Βοΐου, Δήμος Βελβεντού, Δήμος Εορδαίας, Δήμος Σερβίων
Π.Ε. Φλώρινας: Δήμος Φλώρινας, Δήμος Αμυνταίου, Δήμος Πρεσπών
Π.Ε. Αρκαδίας: Δήμος Μεγαλόπολης, Δήμος Γορτυνίας
Έτσι το μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης διαμορφώνεται σε 85% και 95% για τις λιγνιτικές περιοχές.
Αποδέσμευση των αιτήσεων πολυκατοικίας από την εισοδηματική κατηγορία
Για αιτήσεις πολυκατοικίας, το ποσοστό επιχορήγησης είναι ανεξάρτητο από το εισόδημα των ιδιοκτητών των διαμερισμάτων που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα, και ορίζεται ως εξής:
Αλλαγή στις προϋποθέσεις υποβολής
Πλέον σε ένα ΑΦΜ θα επιτρέπονται περισσότερες της μίας υποβολές για διαφορετικές κατοικίες.
Προσθήκη νέας συνιστώσας “λοιπές παρεμβάσεις εξοικονόμησης – αυτονόμησης ενέργειας”
Οι νέες Επιλέξιμες κατηγορίες παρεμβάσεων αφορούν:
Παρεμβάσεις Ενεργειακής αυτονομίας (Συστήματα ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ -επιλέξιμη παρέμβαση αποτελεί η εγκατάσταση Φ/Β σταθμού μόνο για την κάλυψη της ζήτησης (net metering) και εφόσον η κατοικία αναβαθμίζεται, με τις κύριες παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, σε ενεργειακή κατηγορία τουλάχιστον Β+,
Συστήματα αποθήκευσης (μόνο ως συμπληρωματική παρέμβαση στην εγκατάσταση νέου Φωτοβολταϊκού σταθμού )
Υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων
Παρεμβάσεις Έξυπνων Συστημάτων (Smart Home)
Καθώς και Λοιπές Επιλέξιμες Κοινόχρηστες Παρεμβάσεις (Πολυκατοικίες)
1. Αναβάθμιση ανελκυστήρα
2. Αναβάθμιση συστήματος φωτισμού
Αλλαγή του Ενεργειακού στόχου του Προγράμματος
Η πρόταση (συνδυασμός παρεμβάσεων) για ενεργειακή αναβάθμιση, που υποβάλλεται με την αίτηση, θα πρέπει να καλύπτει τον ελάχιστο ενεργειακό στόχο αίτησης, ως εξής:
Για αιτήσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων και μονοκατοικιών, αναβάθμιση κατά τρεις (3) ενεργειακές κατηγορίες, σε σχέση με την υφιστάμενη κατάταξη στο Α’ ΠΕΑ ( Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης).
Για αιτήσεις πολυκατοικιών τύπου Α, αναβάθμιση κατά τρεις (3) ενεργειακές κατηγορίες, σε σχέση με την υφιστάμενη κατάταξη στο Α’ ΠΕΑ.
Για αιτήσεις πολυκατοικιών τύπου Β, δεν τίθεται ελάχιστος ενεργειακός στόχος.
Κάλυψη της επιλεξιμότητας με φωτογραφικό υλικό
Επιλέξιμες είναι οι παρεμβάσεις που πραγματοποιούνται μετά την έκδοση του ΠΕΑ της πρώτης ενεργειακής επιθεώρησης (που αποτελεί την ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας των σχετικών δαπανών). Μέρος των παρεμβάσεων δύναται να πραγματοποιηθεί και πριν από την έκδοση της απόφασης υπαγωγής, με αποκλειστική ευθύνη του ωφελούμενου και αφού πρώτα ο ωφελούμενος έχει μεριμνήσει να φωτογραφίσει την περιοχή της παρέμβασης καθώς θα ζητείται η αντιπαραβολή φωτογραφιών πριν και μετά τις παρεμβάσεις.
Περιορισμοί στους Ενεργειακούς Επιθεωρητές του Α’ & Β’ ΠΕΑ
Με στόχο τη διασφάλιση της επίτευξης του ενεργειακού στόχου, ο ενεργειακός επιθεωρητής που θα διενεργήσει την δεύτερη ενεργειακή επιθεώρηση μετά την υλοποίηση των παρεμβάσεων (Β’ ΠΕΑ), θα πρέπει να είναι υποχρεωτικά διαφορετικός από τον ενεργειακό επιθεωρητή που διενέργησε την πρώτη ενεργειακή επιθεώρηση (Α’ ΠΕΑ).
Διαδικασία υποβολής αίτησης
1. Μονοκατοικίες/Μεμονωμένα Διαμερίσματα
Κάθε φυσικό πρόσωπο που επιθυμεί να συμμετάσχει στο Πρόγραμμα πρέπει αρχικά να ελέγξει εάν είναι “επιλέξιμος ωφελούμενος” βάσει των εισοδηματικών κριτηρίων και εάν η ιδιοκτησία του μπορεί να θεωρηθεί “επιλέξιμη κατοικία”.
Στη συνέχεια απευθύνεται σε ενεργειακό επιθεωρητή για την έκδοση του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης καθώς και για την συμπλήρωση του Εντύπου Πρότασης Παρεμβάσεων.
Ο αιτών, εφόσον συγκεντρώσει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, υποβάλλει ηλεκτρονικά την αίτησή του στο πληροφοριακό σύστημα της επίσημης διαδικτυακής πύλης του Προγράμματος την ημερομηνία έναρξης του Προγράμματος που αφορά την περιφέρεια του ακινήτου για το οποίο ο αιτών ζητά την επιχορήγηση, επιλέγοντας εάν επιθυμεί, τη χορήγηση δανείου και από ποιον χρηματοπιστωτικό οργανισμό θα γίνει αυτό.
Επισημαίνεται ότι για να προβεί στην αίτηση ο αιτών θα πρέπει:
Να έχει ολοκληρωθεί η υποβολή και εκκαθάριση δήλωσης για το φορολογικό έτος 2019.
Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων δικαιούχων εμπράγματων δικαιωμάτων στο ακίνητο να έχει εξασφαλισθεί η συναίνεση των δικαιούχων και να αναγράφεται ορθά ο αριθμός παροχής ηλεκτρικής ενέργειας στη δήλωση των στοιχείων ακινήτων (Ε9) των δικαιούχων.
Σε περίπτωση πρόσφατης απόκτησης ακινήτου (απόκτηση για πρώτη φορά εμπράγματου δικαιώματος επί του ακινήτου μετά τις 31/12/2019 και μόνον για την πλήρη κυριότητα ή την επικαρπία). να προηγηθεί η καταχώρηση/τροποποίηση των στοιχείων στο Ε9 και μετά να προχωρήσει ο ενδιαφερόμενος στην υποβολή αίτησης.
2. Πολυκατοικία (Τύπου Α/ Τύπου Β)
Σε περίπτωση υποβολής αίτησης για πολυκατοικία (τύπος Α/ Τύπος Β), θα πρέπει:
Να ληφθεί απόφαση, στο πλαίσιο γενικής συνέλευσης της πολυκατοικίας για:
τη συμμετοχή στο Πρόγραμμα,
την για υποβολή αίτησης τύπου Α ή τύπου Β,
την πραγματοποίηση παρεμβάσεων,
τον ορισμό του εκπροσώπου της πολυκατοικίας, και σχετική εξουσιοδότησή του για υποβολή των απαιτούμενων από το πρόγραμμα στοιχείων και δικαιολογητικών.
Σε περίπτωση υποβολής αίτησης Τύπου Α θα πρέπει στη γενική συνέλευση να ληφθεί απόφαση για την επιλογή του συνεργαζόμενου χρηματοπιστωτικού οργανισμού για τη λήψη δανείων. Επισημαίνεται ότι σ’ αυτήν την περίπτωση όλοι οι αιτούντες θα πρέπει να συνεργαστούν με τον ίδιο χρηματοπιστωτικό οργανισμό.
Έκδοση φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) για την πολυκατοικία
Έκδοση τραπεζικού λογαριασμού για την πολυκατοικία (μόνο για αιτήσεις Πολυκατοικίας Τύπου Β)
Έκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης του ακινήτου και συμπλήρωση του Εντύπου Πρότασης Παρεμβάσεων από τον Ενεργειακό Επιθεωρητή.
Ο εκπρόσωπος (και τα διαμερίσματα σε περίπτωση πολυκατοικίας Τύπου Α), εφόσον συγκεντρώσουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά υποβάλλουν ηλεκτρονικά αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα της επίσημης διαδικτυακής πύλης του Προγράμματος την ημερομηνία έναρξης του Προγράμματος που αφορά στις πολυκατοικίες.
Στη συνέχεια, διενεργείται αυτόματος έλεγχος των στοιχείων που εισήχθησαν στο πληροφοριακό σύστημα και εφόσον διασταυρωθεί η εγκυρότητά τους, οι δυνητικά ωφελούμενοι υποβάλουν την αίτηση και αυτή υπάγεται στο πρόγραμμα, μέχρι εξαντλήσεως των διαθέσιμων πόρων. Στη συνέχεια εκδίδεται η απόφαση υπαγωγής στο Πρόγραμμα.
Μετά την υλοποίηση των παρεμβάσεων, οι ωφελούμενοι απευθύνονται εκ νέου σε Ενεργειακό Επιθεωρητή (διαφορετικό από αυτόν που συνέταξε το πρώτο Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης), ώστε να διενεργηθεί δεύτερη ενεργειακή επιθεώρηση της ιδιοκτησίας τους και να εκδοθεί το δεύτερο ΠΕΑ. Στη βάση του δεύτερου αυτού Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης και αφού διαπιστωθεί η επίτευξη του ενεργειακού στόχου και ο έλεγχος των δικαιολογητικών, ολοκληρώνεται η καταβολή των κινήτρων του προγράμματος στους ωφελούμενους.
Η δαπάνη για το κόστος των δυο ενεργειακών επιθεωρήσεων, η δαπάνη του συμβούλου έργου και τυχόν δαπάνες μελετών καλύπτονται εξολοκλήρου από το πρόγραμμα, υπό την προϋπόθεση υπαγωγής της αίτησης και επίτευξης του ελάχιστου ενεργειακού στόχου.
Τα έργα των ωφελούμενων (φυσικό και οικονομικό αντικείμενο) θα πρέπει να ολοκληρώνονται σε διάστημα 12 μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης υπαγωγής.
