Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και το «συμβούλιο πολέμου» του -με επικεφαλής τον υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο- έχουν εντείνει την επιθετικότητά τους εναντίον της Κίνας. Αυτό που ξεκίνησε ως εμπορική διαμάχη στη δεκαετία του 1990 έχει πλέον γιγαντωθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η συγκεκριμένη εχθρική στάση κατά της Κίνας υποστηρίζουν ότι οφείλεται σε απόλυτα ορθολογικούς λόγους.
Ωστόσο έχει να κάνει με την εμφάνιση της Κίνας ως μείζονος οικονομικής και τεχνολογικής δύναμης. Αυτό όμως που ταιριάζει περισσότερο στην κυρίαρχη τάξη των ΗΠΑ είναι ότι οι διάφορες υβριδικές πολεμικές τεχνικές για την αποδυνάμωση ή την ανατροπή της κυβέρνησης δεν είναι δυνατές. Το μόνο μέσο που έχουν στη διάθεσή τους οι Ηνωμένες Πολιτείες για να διατηρήσουν την εξουσία τους είναι η στρατιωτική δύναμη.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να επιβάλουν πόλεμο εναντίον της Κίνας;
Τις τελευταίες δεκαετίες, οι ΗΠΑ διεξήγαγαν εμπορικό πόλεμο εναντίον της Κίνας. Υπάρχουν όμως δύο βασικά ζητήματα που ανησυχούν τις Ηνωμένες Πολιτείες:
Πρώτον, η εμπορική ανισορροπία, που ωφελεί την Κίνα, και, δεύτερον, η ανάπτυξη του κινεζικού τομέα τεχνολογίας.
Οι τεχνικές που έχουν χρησιμοποιήσει οι ΗΠΑ εναντίον της Κίνας είναι:
-Να πιέσουν την Κίνα να επανεκτιμήσει το νόμισμά της έναντι του δολαρίου.
-Να αναγκάσουν την Κίνα να αποτρέψει την «πειρατεία» στην πνευματική ιδιοκτησία προκειμένου να επιβραδύνουν τις εγχώριες εξελίξεις της πνευματικής ιδιοκτησίας.
-Να υποχρεώσουν την Κίνα να επιβραδύνει ή να σταματήσει την πρωτοβουλία Belt and Road.
Οι ΗΠΑ έχουν πλέον ξεκινήσει πόλεμο ενάντια στην κινεζική οικονομία. Η προσπάθεια απομόνωσης της Huawei από τους προμηθευτές και τις αγορές θα έχει εξουθενωτικό αντίκτυπο στο αναπτυξιακό δυναμικό της κινεζικής οικονομίας.
Οι ΗΠΑ, για παράδειγμα, έχουν επιβάλει κυρώσεις σε περίπου 152 εταιρείες που κατασκευάζουν άλλα προϊόντα για τη Huawei. Οι αυξημένες απαγορεύσεις -μέσω της πρωτοβουλίας Clean Network της κυβέρνησης των ΗΠΑ- θα εμπόδιζαν τις αμερικανικές εταιρείες να χρησιμοποιούν κινεζικές υπηρεσίες cloud και υποθαλάσσια καλώδια, αν και δεν απαγόρευσε την εμφάνιση κινεζικών προϊόντων σε καταστήματα εφαρμογών.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει αυξήσει την πίεση και σε άλλες χώρες κατά μήκος των ανατολικών συνόρων της Κίνας.
Αυτό περιλαμβάνουν την αναβίωση του Quad το 2017 (Αυστραλία, Ινδία, Ιαπωνία και ΗΠΑ), τη δημιουργία της Στρατηγικής Ινδο-Ειρηνικού των ΗΠΑ (το βασικό της έγγραφο από το 2020 ονομάζεται «Regain the Advantage») και την ανάπτυξη νέας σειράς όπλων.
Αυτή η στρατιωτική ενίσχυση έρχεται παράλληλα με την εχθρική ρητορική εναντίον της Κίνας, με έμφαση στο Χονγκ Κονγκ, το Σινγιάνγκ και την Ταϊβάν, καθώς και τη θεώρηση της πανδημίας κορωνοϊού ως «ιού της Κίνας». Τα στοιχεία δεν είναι τόσο σημαντικά όσο η χρήση παλαιότερων ρατσιστικών και αντικομμουνιστικών ιδεών για δαιμονοποίηση της Κίνας.
Γιατί οι ΗΠΑ αυξάνουν τις πιέσεις τους εναντίον της Κίνας;
Οι τεχνολογικές εξελίξεις της Κίνας θα μπορούσαν να αποτελέσουν πλεονέκτημα έναντι της Δύσης. Η επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος της χώρας ήρθε λόγω της επένδυσής της στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και την ικανότητά της να χρησιμοποιεί τεχνολογία από εταιρείες που εισήλθαν στη χώρα για την κατασκευή αγαθών.
Το 2018, Κινέζοι μελετητές δημοσίευσαν για πρώτη φορά περισσότερα επιστημονικά άρθρα από τους συναδέλφους τους στις ΗΠΑ και οι κινεζικές εταιρείες υπέβαλαν περισσότερες αιτήσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας από τις αμερικανικές εταιρείες. Οι κινεζικές εταιρείες τεχνολογίας έχουν τώρα παραγάγει προϊόντα που φαίνεται να είναι μπροστά από τα προϊόντα των ΗΠΑ, της Ευρώπης και της Ιαπωνίας. Παραδείγματα για αυτό αποτελούν τα: 5G, BeiDou (καλύτερη τεχνολογία χαρτογράφησης από το GPS), τρένα υψηλής ταχύτητας και ρομπότ.
Αντιμέτωπη με τις πιέσεις των ΗΠΑ, η Κίνα έχει δημιουργήσει ανεξάρτητη ατζέντα εμπορίου και ανάπτυξης.
Κατά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, η Κίνα άρχισε να διαφοροποιεί την οικονομία της από εκείνες των ΗΠΑ και της Ευρώπης για να δημιουργήσει τη δική της εσωτερική αγορά και να αυξήσει την εμπλοκή με τον παγκόσμιο Νότο. Τα άμεσα έργα που αναπτύχθηκαν περιλάμβαναν την Πρωτοβουλία Belt and Road, την Πρωτοβουλία String of Pearls, το Φόρουμ για τη Συνεργασία Κίνας-Αφρικής, τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης και το Φόρουμ Κίνας-Κοινότητας Λατινοαμερικανικών και Κρατών της Καραϊβικής. Η κινεζική κυβέρνηση άρχισε επίσης να δίνει μεγαλύτερη προσοχή στην Ένωση Εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN).
Επί του παρόντος, η Κίνα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εισαγόμενη ενέργεια – όπως το αέριο από τα κράτη της ASEAN, την Αυστραλία και το Κατάρ. Ο αγωγός Κίνας-Ρωσίας 6.000 χιλιομέτρων «Δύναμη της Σιβηρίας» θα φέρει 38 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, μια σημαντική αύξηση για την κάλυψη των απαιτήσεων των 90 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων που καταναλώνει η Κίνα. Το 2014, η πολυεθνική εταιρεία ενέργειας της Ρωσίας Gazprom και η China National Petroleum Corporation υπέγραψαν συμφωνία τριάντα ετών και 400 δισ. δολαρίων.
Σύνταξη Κ. Μπετινάκης
