Σύνταξη-Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Στο παρελθόν, η έννοια των διεπαφών ανθρώπινου εγκεφάλου-μηχανής (BCI – Brain Computer Interface), περιοριζόταν στην επιστημονική φαντασία, που απεικονίστηκε πιο πρόσφατα σε κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές, που προφητεύουν μια εποχή όπου η ανθρώπινη αλληλεπίδραση με μηχανές θα είναι απρόσκοπτη, παρέχοντας βελτιωμένες δυνατότητες αμφίδρομης μεταφοράς δεδομένων.
Η τεχνολογία για την πραγματοποίηση τέτοιων διεπαφών, φαίνεται οτι είναι πιο προχωρημένη απο όσο 
πιστεύεται. Οι διεπαφές εγκεφάλου-υπολογιστή είναι συσκευές που έχουν χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία μιας οδού επικοινωνίας μεταξύ του εγκεφάλου και εξωτερικών συσκευών. Οι κοινές φορητές συσκευές BCI βασίζονται στην ηλεκτροεγκεφαλογραφία (EEG). Η τεχνολογία αυτή όμως, αποδείχθηκε πως πάσχει από ευαισθησία σε παράσιτα κίνησης και είναι δύσχρηστη. Η Neuralink, ειναι μια εταιρεία που ιδρύθηκε από τον Elon Musk το 2016, και ασχολείται αποκλειστικά με την ανάπτυξη διεπαφών εγκεφάλου-υπολογιστών επόμενης γενιάς, μέσω ηλεκροδίων που εμφυτεύονται στον εγκέφαλο και κατα συνέπεια παρέχουν επεκτάσιμη πυκνότητα νευρωνικών κυκλωμάτων και επεξεργασία δεδομένων σε πραγματικό χρόνο. Κατα τον Musk, ένα μόνο καλώδιο USB-C θα παρέχει “ροή δεδομένων πλήρους εύρους ζώνης” στον εγκέφαλο. Σύμφωνα με τον ιδρυτή της η Neuralink δημιουργήθηκε ως απάντηση στην απειλή της τεχνητής νοημοσύνης, η οποία κατα τον ίδιο αποτελεί «υπαρξιακό κίνδυνο» για την ανθρωπότητα.
Συνιδρυμένη από τον Musk και με επικεφαλής τον CEO Jared Birchall, η Neuralink εδρεύει στο Σαν Φρανσίσκο και διεξάγει έρευνες σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια. Ο στόχος της εταιρείας αρχικά ήταν να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία της για να μετριάσει τις επιπτώσεις νευρολογικών διαταραχών σε ασθενείς με σοβαρές επιπτώσεις στην κινητικότητα και σε άλλες καθημερινές λειτουργίες. Η στόχευση σε βάθος χρόνου όμως, είναι να πυροδοτήσει μια ουσιαστική «αναβάθμιση» της λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου ώστε να είναι σε θέση να αλληλεπιδρά με υπολογιστικές συσκευές με την ταχύτητα της σκέψης.
Ο Musk έχει επισημάνει κατ’ επανάληψη πόση «απώλεια» εμπεριέχεται στη διαδικασία μετάφρασης της σκέψης για μεταφορά μέσω συμβατικών μέσων, συμπεριλαμβανομένου του πληκτρολογίου και του ποντικιού, και πιστεύει ότι ένας αυστηρότερος, πιο ενιχυμένος δεσμός μεταξύ ανθρώπων και υπολογιστών μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου της προηγμένης τεχνητής νοημοσύνης που θα υπερβαίνει τις ικανότητες της ανθρώπινης. Yποστηρίζει ότι η ανεξέλεγκτη, μη ρυθμιζόμενη προηγμένη γενική τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί τεράστιο κίνδυνο για την ανθρωπότητα, και το Neuralink προορίζεται να αποτελέσει μέσο προστασίας έναντι αυτής της απειλής.
Ο ίδιος πιστεύει ότι η άμεση διεπαφή εγκεφάλου με μηχανή – ή “νευρωνική δαντέλα” – θα βοηθούσε ουσιαστικά τους ανθρώπους να αποφύγουν το δυστοπικό σενάριο στο οποίο θα γινόμασταν “οικιακές γάτες” της τεχνητής νοημοσύνης. Οι άνθρωποι του (απώτερου) μέλλοντος, όπως και οι υπολογιστές, θα μπορούσαν να «βελτιωθούν» με πρόσθετη νοημοσύνη. Βραχυπρόθεσμα όμως, πιστεύει ότι η τεχνολογία Neuralink μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά στη θεραπεία παθήσεων όπως η επιληψία, η κατάθλιψη και οι κακώσεις του Νωτιαίου Μυέλου.
Ερωτηθείς για το εάν η τεχνολογία Neuralink θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να παρέμβει σε μέρη του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για την πρόκληση εθισμού ή κατάθλιψης, απάντησε: «Σίγουρα. Αυτό θα ήταν υπέροχο όσο και τρομακτικό. Όλα όσα έχουμε αισθανθεί ποτέ ή έχουμε σκεφτεί είναι, στη πραγματικότητα, ηλεκτρικά σήματα».
Η τεχνολογία της Neuralink βασίζεται στην τοποθέτηση ηλεκτροδίων στον εγκέγαλο με ρομποτική νευροχειρουργική διαδικασία που παρομοιάζεται με την χειρουργική επέμβαση λεΐζερ στα μάτια που ονομάζεται Lasik.
Tον Ιούλιο του 2019, η Neuralink αποκάλυψε ότι είχε ήδη πραγματοποιήσει επιτυχημένες δοκιμές της τεχνολογίας της σε ποντίκια και πιθήκους, και ότι θα συνεχίσει τις δοκιμές σε ανθρώπους από την επόμενη χρονιά – δηλαδή φέτος. Δεν γνωρίζουμε ακόμη πόσα θα μοιράστουν οι Musk και η Neuralink σχετικά με την πρόοδο της εταιρείας από την τελευταία επίσημη ενημέρωσή τους, αλλά ελπίζουμε πως στις 28 Αυγούστου 2020 θα ακούσουμε κάτι σχετικό με τα σχέδιά της για το επόμενο σταδιο δοκιμών. Όπως και με την προώθηση των αυτοκινήτων της Tesla στο πέμπτο επίπεδο αυτόνομης οδήγησης, ο Musk διευκρίνησε ότι η απόκτηση έγκρισης από την Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) είναι «αρκετά δύσκολη».
Βραχυπρόθεσμα, η τεχνολογία του Neuralink θα χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία ασθενειών του νευρικού συστήματος όπως η νόσος το Parkinson, ενώ οι μακροπρόθεσμες φιλοδοξίες της είναι να επιτρέψει στους ανθρώπους να ανταγωνιστούν την τεχνητή νοημοσύνη. Τελικά, ο Musk ελπίζει να επιτύχει κάποιο είδος συμβίωσης με το AI, σε βαθμό που θα καθιστούσε την ανθρώπινη γλώσσα ξεπερασμένη. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί μέσα στα επόμενα πέντε έως 10 χρόνια, δήλωσε στο podcast του Joe Rogan. “Δεν θα χρειαστεί να μιλήσετε”, είπε. “Θα μπορούσατε να επικοινωνείτε πολύ γρήγορα και με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια.” Ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν είναι εντελώς μακρινό, σύμφωνα με κορυφαίους επιστήμονες στον τομέα των διεπαφών εγκεφάλου-υπολογιστή. Μια έκθεση του Royal Society (UK) για το 2019 περιγράφει πώς οι BCI θα μπορούσαν να επιτρέψουν στους ανθρώπους να επικοινωνούν σιωπηλά διαβάζοντας ο ένας το μυαλό του άλλου.
Ο Elon Musk, ο οποίος είναι επίσης επικεφαλής των SpaceX και Tesla, είναι έτοιμος να αποκαλύψει νέες πληροφορίες σχετικά με τα άμεσα σχέδια της Neuralink τον επόμενο μήνα, αλλα έδωσε σχετικές πληροφορίες μέσω του Twitter τις τελευταίες ημέρες.
Απαντώντας σε ερώτημα του επιστήμονα υπολογιστών Austin Howard, επιβεβαίωσε ότι η τεχνολογία του Neuralink θα επέτρεπε στους ανθρώπους να «ακούνε μουσική μέσω streaming κατευθείαν στον εγκέφαλο». Είπε επίσης ότι το Neuralink “θα μπορούσε να βοηθήσει στον έλεγχο των επιπέδων ορμονών που θα χρησιμοποιηθεί προς όφελός της σωματικής και πνευματικής ευεξίας του ανθρώπου. Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόσφατα ο Musk υπέβαλε αίτημα για άτομα με ειδική εμπειρία σε wearables στο Twitter: «Εάν έχετε επιλύσει δύσκολα προβλήματα με κινητά / φορητά (σφράγιση, επεξεργασία σήματος, επαγωγική φόρτιση, διαχείριση ισχύος κ.λπ.), σκεφτείτε το ενδεχόμενο να εργαστείτε στη Neuralink», έγραψε.
Από ότι φαίνεται, και ανεξάρτητα από τις αποκαλύψεις που μας επιφυλάσσει ο Musk και η Neuralink τις 28 Αυγούστου, η εξέλιξη των δυνατοτήτων του ανθρώπινου εγκεφάλου είναι άμεσα «συνδεδεμένη» με την τεχνολογία.
