Τα μέτρα περιορισμού και κοινωνικής αποστασιοποίησης (lockdown) σε πολλές χώρες δεν κατάφεραν μόνο να επιβραδύνουν σημαντικά την εξάπλωση του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2, αλλά επίσης να «φρενάρουν» τους ιούς της γρίπης και να συντομεύσουν έτσι την εποχική περίοδό της κατά περίπου έξι εβδομάδες στο βόρειο ημισφαίριο, σύμφωνα με επιστημονικές εκτιμήσεις.
Τα διαγνωσμένα περιστατικά γρίπης αλλά και άλλων αναπνευστικών λοιμώξεων εμφανίζουν δραστική μείωση, καθώς οι άνθρωποι κράτησαν αποστάσεις ή κλείστηκαν σπίτι τους. Συνήθως, σε μια τυπική «σεζόν γρίπης», που κρατά μερικούς μήνες, περίπου 290.000 έως 650.000 άνθρωποι πεθαίνουν παγκοσμίως (οι εκτιμήσεις διαφέρουν), συνεπώς η φετινή συντόμευσή της αναμένεται να σώσει δεκάδες χιλιάδες ζωές.
Τα περιστατικά γρίπης στο βόρειο ημισφαίριο συνήθως κορυφώνονται μέσα στον Φεβρουάριο και εξαφανίζονται σταδιακά έως τον Μάιο. Φέτος, λόγω της πανδημίας Covid-19 και των μαζικών περιοριστικών μέτρων, τα -επιβεβαιωμένα από εργαστηριακά τεστ- κρούσματα γρίπης έπεσαν κατακόρυφα από τις αρχές Απριλίου. Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από περισσότερα από 150.000 τεστ από εθνικά εργαστήρια σε 71 χώρες (και την Ελλάδα), τα οποία ενημερώνουν το σύστημα επιτήρησης γρίπης FluNet του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Είναι μάλιστα αξιοσημείωτο ότι αυτή η απότομη μείωση συνέβη παρόλο που στο ξεκίνημά της τον Ιανουάριο, προτού ενσκήψει η πανδημία, η φετινή σεζόν γρίπης είχε δώσει ενδείξεις πως θα είναι η πιο σοβαρή εδώ και δεκαετίες. Πάντως για τη μείωση των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων γρίπης, εκτός από το lockdown, μπορεί να έχουν συμβάλει και άλλοι παράγοντες, όπως ότι άνθρωποι με συμπτώματα γρίπης απέφυγαν τις κλινικές και απομονώθηκαν στο σπίτι τους, οπότε δεν εμφανίζονται στις στατιστικές.
Σε κάθε περίπτωση, η συγκυρία της πανδημίας φαίνεται πως είχε θετική παρενέργεια στην περίπτωση της γρίπης. «Τα μέτρα δημόσιας υγείας όπως οι περιορισμοί των μετακινήσεων, η κοινωνική αποστασιοποίηση και η αυξημένη προσωπική υγιεινή πιθανότατα είχαν επίπτωση στη μείωση της γρίπης και στη μετάδοση άλλων αναπνευστικών ιών» δήλωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας στο «Nature».
Τα κατά τόπους στοιχεία επιβεβαιώνουν κάτι τέτοιο. Στην πολιτεία της Νέας Υόρκης τα περιστατικά γρίπης σχεδόν εξαφανίστηκαν και η εποχική γρίπη τελείωσε πέντε εβδομάδες νωρίτερα. Στο Χονγκ Κονγκ η σεζόν γρίπης 2019-2020 ήταν κατά 63% πιο σύντομη σε σχέση με τα προηγούμενα πέντε χρόνια και οι θάνατοι από γρίπη 62% λιγότεροι.
Αλλά και άλλες μεταδοτικές ασθένειες φαίνεται να περιορίστηκαν λόγω της φετινής πανδημίας. Τον Απρίλιο 2020 τα περιστατικά ιλαράς και ερυθράς παγκοσμίως ήταν τα λιγότερα από το 2016. Καθώς συνήθως είναι τα παιδιά που κολλάνε αυτές τις αρρώστιες, φαίνεται πως το κλείσιμο των σχολείων εξαιτίας της Covid-19 έπαιξε ρόλο.
Αλλά και οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες νόσοι αναμένεται να εμφανίσουν μείωση φέτος λόγω του περιορισμού των στενών επαφών. Από την άλλη, όμως, άλλες ασθένειες όπως η φυματίωση μπορεί να εμφανίσουν άνοδο, επειδή τα προγράμματα καταπολέμησής τους έχουν αποδιοργανωθεί λόγω της πανδημίας.
Η εποχή της γρίπης στο νότιο ημισφαίριο μόλις ξεκινά και κορυφώνεται τον Ιούλιο ή Αύγουστο, συνεπώς είναι ακόμη νωρίς για να ξέρει κανείς κατά πόσο θα υπάρχει μια ανάλογη τάση μείωσης των κρουσμάτων, όπως στο βόρειο ημισφαίριο.
