Θάνος Ξυδόπουλος
Μαθαίνουμε στο σχολείο ότι η λειτουργία του αίματος είναι να μεταφέρει οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στο σώμα και να απομακρύνει τα απόβλητα. Αλλά το αίμα έχει πολλές ακόμη λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της άμυνας έναντι των παθογόνων, τη ρύθμιση της θερμοκρασίας μας και τη διατήρηση σημαντικών χημικών και θρεπτικών ουσιών.
Ιδού μερικά πράγματα που ίσως δεν γνωρίζετε για το αίμα.
Το αίμα αποτελείται από κύτταρα (ερυθρά αιμοσφαίρια, λευκά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια) και μια υγρή εξωκυτταρική μήτρα, το πλάσμα. Στα περισσότερα άτομα αποτελείται κατά 44% ερυθρά αιμοσφαίρια, 1% λευκά αιμοσφαίρια και 55% πλάσμα. Τα κύτταρα του αίματος παράγονται και ανακυκλώνονται συνεχώς. Το σώμα παράγει περίπου 2 εκατομμύρια ερυθρά αιμοσφαίρια το δευτερόλεπτο, αλλά αυτό μπορεί να αυξηθεί κατά πολύ σε περιόδους στρες και σε μεγάλα υψόμετρα, όπου υπάρχει λιγότερο οξυγόνο.
Ο όγκος του αίματος στο σώμα ενός ατόμου αλλάζει σε διάστημα 24 ωρών. Το σώμα έχει τον υψηλότερο όγκο πριν από το μεσημεριανό γεύμα.
Κληρονομούμε την ομάδα αίματος από τους γονείς μας. Έχουμε τους τύπους αίματος Α, Β, ΑΒ ή Ο. Αυτές οι ομάδες καθορίζουν ποια αντιγόνα έχετε, πράγμα που σημαίνει ότι ανάλογα με τον τύπο του αίματός σας, το αίμα από άτομο με ασύμβατη ομάδα δεν μπορεί να μεταγγιστεί σε άλλο άτομο. Η άλλη κύρια ομάδα αίματος είναι η Rhesus (Rh). Οι άνθρωποι είναι είτε Rh+ είτε Rh-. Ένα άτομο που είναι Rh+ έχει επιπλέον αντιγόνα και δεν μπορεί να δωρίσει αίμα σε κάποιον που είναι Rh-, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει ανοσοαπόκριση.
Μπορούμε να δωρίσουμε περίπου 470 ml αίματος. Το σώμα διαρκεί περίπου 12 εβδομάδες για τους άνδρες και 16 εβδομάδες για τις γυναίκες να αναπληρώσουν πλήρως όλα τα αιμοσφαίρια που έχουν δωρίσει.Ωστόσο, εάν χάσουμε περισσότερο από το 40% του όγκου του αίματος, πεθαίνουμε. Εάν χάσουμε περίπου το 10-20% του αίματος, το σώμα δέχεται ένα σοκ.
Το αίμα, όπως όλα τα πράγματα, έχει ημερομηνία λήξης. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια μπορούν να αποθηκευτούν για περίπου έξι εβδομάδες. Αλλά τα αιμοπετάλια διαρκούν μόνο λίγες μέρες.
Το ανθρώπινο αίμα είναι κόκκινο λόγω της παρουσίας της αιμοσφαιρίνης αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο σε όλα τα πλάσματα. Ένας τύπος σαύρας έχει πράσινο αίμα. Κάποια σκουλήκια έχουν μωβ αίμα και πολλά ζωύφια και σκαθάρια έχουν κίτρινο αίμα. Το χρώμα του αίματος οφείλεται συνήθως σε συγκεκριμένες πρωτεΐνες στο αίμα. Αυτές οι πρωτεΐνες μπορεί να έχουν κάποιο πλεονέκτημα επιβίωσης ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο ζει ένα είδος.
