Στο κυριακάτικο φύλλο της εφημερίδας «Δημοκρατία» φιλοξενείται άρθρο-ανάλυση για την ιστοσελίδα Ellinika Hoaxes, το οποίο έχει τον τίτλο «Ellinika Hoaxes: Το μεγάλο… fake news της ενημέρωσης!».
Ακολουθεί το δημοσίευμα της εφημερίδας «Δημοκρατία» αυτούσιο.
Ποιοι κρύβονται πίσω από την εταιρία που έχει αναλάβει με αδιαφανείς διαδικασίες ρόλο λογοκριτή, ακυρώνοντας ακόμη και πραγματικές ειδήσεις
Οι υπεύθυνοι της εταιρίας Ellinika Hoaxes, που διασταυρώνουν την εγκυρότητα των ειδήσεων για λογαριασμό του κολοσσού facebook (fact-checkers), ισχυρίζονται πως η προσπάθειά τους ξεκίνησε το 2013 και ήταν «η πρώτη συντονισμένη προσπάθεια ελέγχου ειδήσεων». Ο ισχυρισμός τους αυτός όμως είναι στην πραγματικότητα fake news, καθώς δεν επρόκειτο για την ίδρυση μιας εταιρίας ή για κάποια συντονισμένη προσπάθεια, αλλά για τη δημιουργία ενός απλού blog. Μάλιστα, μέχρι το 2017 δεν είχαν καν καταθέσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά για να εγγραφούν στο Μητρώο Επιχειρήσεων Ηλεκτρονικών Μέσων Ενημέρωσης της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας.
Η εγγραφή αυτή πρέπει να έγινε κάποια στιγμή μέσα στο 2018, ενώ λίγους μήνες αργότερα, συγκεκριμένα τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, αποφάσισαν να αποκτήσουν και νομικό πρόσωπο, καταθέτοντας στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο τη σύσταση μιας αστικής μη κερδοσκοπικής και μη κυβερνητικής εταιρίας (ΜΚΟ). Η εξέλιξή τους από blog σε εταιρία που συνεργάζεται με τη facebook ήταν ραγδαία. Τόσο ραγδαία που γεννά πολλά ερωτήματα, αφού στις αρχές του 2019 πήραν την πιστοποίηση Ιnternational Fact – Checking Network (IFCN), ενός διεθνούς οργανισμού ο οποίος πιστοποιεί εταιρίες που κάνουν διασταύρωση ειδήσεων, και τον Μάιο του 2019 έκλεισαν τη δουλειά με τον αμερικανικό κολοσσό. Η ανεπιβεβαίωτη πληροφορία από πηγές πως κάποιοι στην Ελλάδα τούς προώθησαν για τη συγκεκριμένη δουλειά δεν μοιάζει αβάσιμη. Φανταστείτε τι δύναμη έχουν στα χέρια τους! Μπορούν να χαρακτηρίζουν μια είδηση ψευδή κατά βούληση και εν συνεχεία να περιορίζουν την επισκεψιμότητα μέσω facebook για τον εκάστοτε ενημερωτικό ιστότοπο. Φυσικά, αίτημα όλου του δημοσιογραφικού κόσμου είναι ο περιορισμός των fake news.
Το ερώτημα, όμως, είναι ποιοι κάνουν τη διασταύρωση και με ποια κίνητρα. Αποκαλύπτουν fake news ή δημοσιεύουν οι ίδιοι fake news για να ακυρώσουν πραγματικές ειδήσεις με προσωπική στόχευση; Στο ερώτημα «ποιοι», η απάντηση στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι πως η πλειονότητα των βασικών συντελεστών των Ellinika Hoaxes δεν έχει δημοσιογραφική διαδρομή και εμπειρία. Κι αυτό κάνει την υπόθεση ακόμη πιο ύποπτη.
Ως ιδρυτής και διαχειριστής εμφανίζεται ο Θοδωρής Δανιηλίδης, ο οποίος δηλώνει στρατιωτικός εν αποστρατεία με ειδικότητα ναρκαλιευτή, αλλά και μέλος της Ενωσης Δημοσιογράφων Περιοδικού και Ηλεκτρονικού Τύπου Μακεδονίας – Θράκης, αν και δεν έχει κάποια δημοσιογραφική διαδρομή. Ο μόνος που έχει ίσως να παρουσιάσει κάποια δημοσιογραφική εργασία είναι ο αρχισυντάκτης της σελίδας Δημήτρης Αλικάκος, το όνομα του οποίου ακούστηκε όταν εξέδωσε το βιβλίο «Λύτρωση – Περί του Αγίου Φωτός», στο οποίο υποστηρίζει πως η αφή του Αγίου Φωτός δεν είναι θαύμα. Εναντίον του κ. Αλικάκου έχουν, μάλιστα, ασκηθεί αγωγές από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, τόσο για το περιεχόμενο του βιβλίου όσο και για παράνομη υποκλοπή συνομιλιών και για «δόλια συρραφή».
Οσο για το ερώτημα με «ποια κίνητρα», αυτό θα απαντηθεί στο μέλλον. Γιατί κάποια προσωπικά κίνητρα θα πρέπει να έχουν για να ποινικοποιούν επιστημονικές απόψεις και να χαρακτηρίζουν fake διασταυρωμένα news.
Στη Δικαιοσύνη
Τον Ιανουάριο του περασμένου έτους τα Ellinika Hoaxes δημοσιεύουν άρθρο με το οποίο καταφέρονται εναντίον μέλους της Ενωσης Ελλήνων Φυσικών, καθώς και του Α’ αντιπροέδρου της Ενωσης Παναγιώτη Φιλντίση, κατηγορώντας τους ότι προβάλλουν ψευδοεπιστημονικές θεωρίες. Το άρθρο υπογράφει ο Θάνος Σιτίστας, εν ενεργεία στέλεχος του υπουργείου Εθνικής Αμυνας και διαχειριστής της εν λόγω ιστοσελίδας.
Το πρώτο ερώτημα που αβίαστα εγείρεται είναι πώς άτομα αναρμόδια αξιολογούν επιστημονικές απόψεις. Ως απάντηση, λοιπόν, η Ενωση Ελλήνων Φυσικών αποστέλλει τον Μάρτιο του 2019 διά του δικηγόρου της Ιωάννη Σπηλιόπουλου (διδάκτωρ της Νομικής του Παν. της Κολονίας) δύο εξώδικα προς τα Ε.H., απαιτώντας την ανάκληση του δημοσιεύματος, το οποίο χαρακτηρίζουν «άκρως συκοφαντικό, δυσφημιστικό, εξυβριστικό και απαξιωτικό», και των εκφράσεων που περιλαμβάνονται σε αυτό, όπως «ψευδοεπιστήμη», «η υποτιθέμενη έρευνα» και «ο κρυφός πάτος».
Στα Ellinika Hoaxes, πάντως, δεν ιδρώνει το αυτί τους, καθώς ως φαίνεται θεωρούν εαυτόν προστατευμένο. Ουδεμία λύπη ή ανάκληση των δηλώσεων διατυπώνεται. Ως εκ τούτου, η Ενωση Ελλήνων Φυσικών διά του προέδρου Ευστράτιου Θεοδοσίου, του Α’ αντιπροέδρου κ. Φιλντίση, ακόμη ενός μέλους του Δ.Σ. και ακόμη δύο μελών της ένωσης προχωρεί στην κατάθεση αγωγής, η οποία εκδικάστηκε τον περασμένο Ιανουάριο. Η επίδοση όμως της αγωγής που στρέφεται κατά του Θ. Σιτίστα και του Ανδρόνικου Κουτρουμπέλη (διαχειριστές της ιστοσελίδας) επιφύλασσε μια δυσάρεστη έκπληξη για τον κ. Σπηλιόπουλο, καθώς οι διευθύνσεις των σπιτιών τους που έχουν καταχωριστεί αποδεικνύονται ψευδείς (!). Ούτε λίγο ούτε πολύ απαιτήθηκε εισαγγελική παραγγελία και στη συνέχεια προσφυγή στην ΑΑΔΕ προκειμένου να ανευρεθούν οι πραγματικές διευθύνσεις.
H απόφαση του δικαστηρίου αναμένεται. «Εκτιμώ ότι η Ενωση Ελλήνων Φυσικών είναι ο πρώτος φορέας που καταθέτει αγωγή εναντίον τους» αναφέρει στην «κυριακάτικη δημοκρατία» ο κ. Σπηλιόπουλος. «Διερωτώμαι πώς είναι δυνατόν ένας ναρκαλιευτής και ένας εν ενεργεία στρατιωτικός της Πολεμικής Αεροπορίας, όπως αποδείχτηκε και κατά τη διάρκεια της δίκης, να ελέγχουν επιστημονικές θεωρίες.
Με ποια ακριβώς αρμοδιότητα; Κατά την άποψή μου, η συγκεκριμένη ιστοσελίδα, που έχει αναλάβει τον ρόλο ελεγκτή των ειδήσεων, βρίσκεται σε διατεταγμένη υπηρεσία, επιχειρώντας να αποδομήσει επιστημονικές θεωρίες που δεν είναι αρεστές.
Παρεμπιπτόντως, η ιδιότητα του στρατιωτικού εν ενεργεία είναι παντελώς ασυμβίβαστη με τους όρους που τίθενται από τον οργανισμό The International Fact Checking Network, o οποίος έχει πιστοποιήσει την ιστοσελίδα. Με τον τρόπο δε που λειτουργούν παραβιάζουν συνταγματικές διατάξεις καθώς, εις το όνομα του ελέγχου, στην πραγματικότητα λογοκρίνουν» καταλήγει ο κ. Σπηλιόπουλος.
Η παρέμβαση στην Ε.Ε. που έμεινε στα συρτάρια
Τον Μάιο του 2019 ο τότε υφυπουργός Ψηφιακής Πολιτικής Λευτέρης Κρέτσος (φωτό), ο οποίος νωρίτερα είχε εκφράσει σχετικές απορίες για το πώς τα Ellinika Hoaxes είχαν επιλεγεί για μια τέτοιας εμβέλειας εργασία από τον αμερικανικό κολοσσό, από τη στιγμή μάλιστα που τα ίδια «έχουν παγιδευτεί και έχουν πέσει θύμα των fakes news πολλές φορές», φέρνει το θέμα των fact-checkers στο Συμβούλιο Υπουργών της Ευρώπης. Εκεί ο κ. Κρέτσος αναφέρεται στο φαινόμενο που παρατηρείται στη χώρα μας, όπου «απαιτείται check» των «fact checkers». Η συγκεκριμένη παρέμβαση -μεταξύ άλλων- οδηγεί στην εκπόνηση ενός σχεδίου δράσης που περιλαμβάνει τη λήψη νομοθετικών μέτρων. Η εφαρμογή, ωστόσο, του σχεδίου παραμένει κάπου στα συρτάρια του πολυδαίδαλου γραφειοκρατικού λαγουμιού που ονομάζεται Ε.Ε.
Συκοφάντηση και πλήρης φίμωση όσων έχουν διατυπώσει αντιρρήσεις για το νέο δίκτυο 5G
Τα Εllinika Hoaxes έχουν επιδοθεί σε αγώνα δρόμου προκειμένου να μπλοκαριστεί οποιαδήποτε συζήτηση διεξάγεται γύρω από την τεχνολογία 5G.
Ουκ έστιν αριθμός των άρθρων που έχουν γραφτεί προκειμένου να αποδείξουν ότι δεν τίθεται ζήτημα ασφάλειας για την ανθρώπινη υγεία.
Τον Σεπτέμβριο του 2017 180 επιστήμονες και γιατροί από 36 χώρες παγκοσμίως συγκεντρώνουν υπογραφές, ζητώντας επί της ουσίας ένα μορατόριουμ προ της έναρξης της πέμπτης γενιάς στις τηλεπικοινωνίες, εκφράζοντας ανησυχίες για τις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον από τη σημαντική αύξηση της έκθεσης σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία ραδιοσυχνοτήτων. Με τις υπογραφές τους έθεταν παράλληλα θέμα διερεύνησης των επιπτώσεων από ανεξάρτητους από τη βιομηχανία επιστήμονες.
Τα Εllinika Hoaxes ούτε λίγο ούτε πολύ μπλοκάρουν την αναπαραγωγή της είδησης, χαρακτηρίζοντας τους 180 επιστήμονες (μεταξύ αυτών και δύο Ελληνες) ψευδοεπιστήμονες.
Ουδεμία σημασία είχε το γεγονός ότι οι 180 αυτοί επιστήμονες και γιατροί έχουν σπουδαίες ακαδημαϊκές περγαμηνές, ότι κάποιοι εξ αυτών είναι απόφοιτοι του Harvard ή ότι μεταξύ των υπογραφόντων βρίσκονται και διευθυντές ινστιτούτων που συνεργάζονται με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Οπως φαίνεται, τα Ellinika Hoaxes συντάσσονται πάντα με τους ισχυρούς αυτού του πλανήτη.
Η ωμή προπαγάνδα για τη Μοnsanto και η αμφισβήτηση Αυγερόπουλου – ΑΠΕ
Τo 2018 τα Ellinika Hoaxes αναλαμβάνουν την υπεράσπιση του πολυεθνικού κολοσσού Monsanto. To επίδικο αφορά την ουσία γλυφοσάτη που βρίσκεται στο ζιζανιοκτόνο Roundup και η οποία ελέγχεται για την πρόκληση καρκίνου στον ανθρώπινο οργανισμό. H ιστοσελίδα The press project διενεργεί εκτενή έρευνα με ιδιαίτερη αναφορά στην πολύκροτη δίκη του Ντουέιν Τζόνσον, ο οποίος εκδήλωσε καρκίνο μέσω του Roundup και αποζημιώθηκε με 289.000.000 δολάρια από τη Monsanto. Tα Ellinika Hoaxes κάνουν λόγο για «παραπλάνηση του αναγνωστικού κοινού», ενώ για τη δίκη σημειώνουν: «Το επιχείρημα ότι οι ένορκοι αποφάσισαν με βάση το συναίσθημα και όχι τα στοιχεία δεν είναι αστείο… Σε μια δίκη όπως αυτή γίνεται εύκολα κατανοητό ότι η εναπόθεση της τύχης του κατηγορουμένου σε ανειδίκευτο κοινό είναι ανοιχτή σε κριτική», καταλήγοντας πάντως πως «κανείς δεν αμφισβήτησε ότι είναι δυνητικά καρκινογόνος η ουσία». Θα χρειαζόμασταν βιβλίο για να περιγράψουμε τα έργα και τις ημέρες των Ηoaxes. Θα περιοριστούμε σε μερικά μόνο παραδείγματα:
Το 2018 η ιστοσελίδα αναλαμβάνει την υπεράσπιση της ΜΚΟ Λευκά Κράνη. Χαρακτήρισαν, λοιπόν, μάλλον ψεύτικες τις εικόνες που πιστοποιούσαν ότι η συγκεκριμένη οργάνωση που χρηματοδοτείται από τις ΗΠΑ και δραστηριοποιήθηκε στη Συρία είχε σκηνοθετήσει ψεύτικες εικόνες επιθέσεων με θύματα από χημικές επιθέσεις. Τα Ellinika Hoaxes έσπευσαν -μεταξύ άλλων- να χαρακτηρίσουν fake news την ανάκληση της απόφασης της ΕΡΤ να συμμετάσχει ως συμπαραγωγός στη νέα ταινία του δημοσιογράφου Γιώργου Αυγερόπουλου. Ανάκληση δημοσιευμένη επισήμως στη Δι@ύγεια και επιβεβαιωμένη από τον δημοσιογράφο.
Το 2018, επίσης, τα Ellinika Ηoaxes κατηγορούν για παραπληροφόρηση την ιστοσελίδα Ατέχνως (atexnos.gr) του δημοσιογράφου Ηρακλή Κακαβάνη, ο οποίος δημοσιεύει πρώτος είδηση που αφορά νομοσχέδιο της Δανίας, το οποίο επιχειρούσε ποινικοποίηση της κριτικής προς το ΝΑΤΟ. Φυσικά και διαψεύστηκαν, καθώς το θέμα επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά από τον Τύπο της Δανίας.
Η ζημία που έχουν υποστεί δημοσιογράφοι και ιστοσελίδες από το μπλοκάρισμα των ειδήσεων που δεν είναι αρεστές στους «ελεγκτές» του διαδικτύου είναι πολύ σοβαρή. Οπως σημειώνει ο κ. Κακαβάνης: «Η δυνατότητα που τους παρέχεται να πέφτουν ενημερωτικές σελίδες εξαιρετικά χαμηλά στην κατάταξη και στη δυνατότητα διάδρασης με το αναγνωστικό κοινό συνεπάγεται σοβαρές απώλειες. Επίσης, η αναγραφή μιας είδησης ως fake news πλήττει θανάσιμα την αξιοπιστία ενός ενημερωτικού μέσου».
Από τα δίχτυα τους φυσικά δεν έχει ξεφύγει ούτε το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ). Τον Σεπτέμβριο του 2018 το πρακτορείο μεταδίδει πως «οι Θεσμοί θεωρούν βιώσιμο το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας» και δεν μιλούν πλέον για μείωση των συντάξεων. Τα Ellinika Hoaxes χαρακτηρίζουν την είδηση fake και πολιτικολογούν. Η ιστορία επιβεβαιώνει το ΑΠΕ, καθώς πράγματι καμία περικοπή δεν πραγματοποιήθηκε στη συνέχεια. Το πρακτορείο επιβεβαιώθηκε και τον περασμένο Μάρτιο, όταν μετέδωσε την είδηση πως 15 χώρες ζητούν να προμηθευτούν το κουβανικό αντιιικό φάρμακο ιντερφερόνη άλφα 2Β κατά του νέου κορονοϊού, παρά το γεγονός πως τα Ellinika Hoaxes ήθελαν οπωσδήποτε να είναι ψέμα! Χαρακτηριστικό των περίεργων κινήτρων τους είναι πως η συγκεκριμένη είδηση μεταδόθηκε από τα μεγαλύτερα διεθνή πρακτορεία, ακόμη και από τη γερμανική Deutsche Welle, η οποία παρουσίασε κι έναν Γερμανό επιχειρηματία που είχε έρθει σε επαφή με την κουβανική φαρμακευτική BioCubaFarma για να εισαγάγει το φάρμακο στη Γερμανία.
Η περίεργη σιωπή της ΕΣΗΕΑ στις συνεχείς καταγγελίες
Για το μείζον, όπως αποδεικνύεται, ζήτημα με τα Εllinika Hoaxes ο κ. Κακαβάνης απέστειλε στην Ενωση Συντακτών υπόμνημα, θέτοντας ερωτήματα για τον ρόλο τους.
Αναφέρθηκε δε στο συνέδριο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που διενεργήθηκε στις Βρυξέλλες τον Σεπτέμβριο του 2018, με αντικείμενο τις ψευδείς ειδήσεις στην Ευρώπη.
Στην επίσημη ανακοίνωση γινόταν λόγος για 60 εμπειρογνώμονες που εκπροσωπούν τις χώρες της Ε.Ε. Τέθηκε, λοιπόν, το ερώτημα «εάν έχει προσκληθεί η ΕΣΗΕΑ ή άλλη δημοσιογραφική ένωση της χώρας και εάν είναι τουλάχιστον ενήμερη για το γεγονός αυτό». Η Ενωση Συντακτών ρωτήθηκε επίσης «με ποια κριτήρια και από ποιον το συγκεκριμένο site κατατάσσεται στους εμπειρογνώμονες, οι οποίοι εκπροσωπούν τις περισσότερες χώρες της Ε.Ε.».
Άγνοια
Η ΕΣΗΕΑ δήλωσε άγνοια επί του θέματος. Στις συνεχείς οχλήσεις του διαχειριστή της ιστοσελίδας Ατέχνως προς την Ενωση Συντακτών για τον ρόλο και τα κριτήρια με τα οποία η εν λόγω ιστοσελίδα ανέλαβε τον ρόλο του ελεγκτή των ειδήσεων απάντηση μέχρι στιγμής δεν έχει δοθεί…
Το ενδιαφέρον της υπόθεσης είναι ότι ο Θ. Σιτίστας, ο οποίος, όπως ήδη αναφέραμε, είναι εν ενεργεία στρατιωτικός, και ο Ανδ. Κουτρουμπέλης, που δηλώνει web developer, δηλώνουν αμφότεροι μέλη της Ενωσης Περιοδικού και Ηλεκτρονικού Τύπου Μακεδονίας – Θράκης, όπως αποκάλυψε το zougla.gr. Ο πρώτος από το 2017 και ο δεύτερος από το 2018. Ωστόσο, δεν πληρούν καμία από τις προϋποθέσεις που θέτουν τα καταστατικά των ενώσεων για την εγγραφή τους ως τακτικών μελών. Με το πλέον εξωφρενικό, εν ενεργεία στρατιωτικός του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας να δηλώνει αμειβόμενος δημοσιογράφος. Για το «αμειβόμενος» ουδόλως αμφιβάλλουμε, για το «δημοσιογράφος» θα μας επιτρέψετε να το αμφισβητήσουμε.
Διαβάστε ακόμα:
Πηγή: Εφημερίδα Δημοκρατία
