Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι θέλει οι χώρες των Βαλκανίων να συνδεθούν όσο πιο στενά είναι δυνατόν με την Ευρωπαϊκή Ένωση, προσπαθώντας να μεταβάλει την ατμόσφαιρα απογοήτευσης εξαιτίας της επιμονής του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν να μην εγκρίνει την έναρξη της διαδικασίας ένταξής τους.
«Νομίζω είναι προς το κοινό γεωπολιτικό μας συμφέρον τα δυτικά Βαλκάνια να έρθουν όσο πιο κοντά είναι εφικτό στην Ε.Ε.», σημείωσε η φον ντερ Λάιεν στις Βρυξέλλες, όπου άρχισε χθες άτυπη σύνοδος με τους ηγέτες χωρών των δυτικών Βαλκανίων που συνεχίζεται σήμερα Δευτέρα.
Ο όρος δυτικά Βαλκάνια — νεολογισμός που δημιούργησε η Ε.Ε. — αναφέρεται στην Αλβανία και χώρες της πάλαι ποτέ Γιουγκοσλαβίας που δεν έχουν ακόμη ενταχθεί σε αυτήν.
Η Ε.Ε. μεταβάλλει τη μεθοδολογία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ώστε να οικοδομηθεί περισσότερη εμπιστοσύνη και στις δύο πλευρές, διαβεβαίωσε η φον ντερ Λάιεν, εξηγώντας ότι η νέα προσέγγιση επιταχύνει την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και δημιουργεί αξιόπιστη προοπτική εισδοχής των χωρών των Βαλκανίων έπειτα από κάποιο χρονικό διάστημα.
Η έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, πρωτίστως με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία, ακυρώθηκε στα τέλη του 2019 εξαιτίας της αντίστασης που πρόβαλε ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, επιμένοντας σε πολύ πιο αυστηρές παραμέτρους.
Η εξέλιξη πυροδότησε κυβερνητική κρίση στα Σκόπια, με τη σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση να παραιτείται τον Ιανουάριο. Νέες εκλογές προγραμματίζεται να διεξαχθούν τον Απρίλιο.
Ο τότε πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ έβαλε τέλος στην πολυετή διένεξη των Σκοπίων με την Αθήνα για το όνομα της χώρας του, ανοίγοντας τον δρόμο για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στην Ε.Ε. και στο NATO.
Η φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι η Κομισιόν έχει σκοπό να ανοίξει οριστικά ο δρόμος για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία ει δυνατόν πριν από τη σχεδιαζόμενη σύνοδο Ε.Ε.-Βαλκανίων τον Μάιο στο Ζάγκρεμπ.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έκανε τις δηλώσεις αυτές μετά το δείπνο που παρέθεσε άτυπα ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ σε ηγέτες έξι χωρών των δυτικών Βαλκανίων, με σκοπό να γίνει «ειλικρινής, εντατικός και ανοικτός διάλογος». Στο δείπνο στις Βρυξέλλες παρακάθισαν επίσης η φον ντερ Λάιεν και ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Διπλωματίας Τζουζέπ Μπορέλ, καθώς και ο πρωθυπουργός της Κροατίας Αντρέι Πλένκοβιτς (η κροατική κυβέρνηση ασκεί την εναλλασσόμενη προεδρία της Ε.Ε. το τρέχον εξάμηνο).
Ευρωπαϊκή πηγή εξήγησε ότι σκοπός του άτυπου δείπνου εργασίας ήταν «να αρχίσει πολιτικός διάλογος στο ανώτατο επίπεδο με τη Βόρεια Μακεδονία, τη Σερβία, το Κόσοβο, την Αλβανία, το Μαυροβούνιο και τη Βοσνία και να κατανοηθούν οι προσδοκίες τους πριν αρχίσουν οι προετοιμασίες της συνόδου του Ζάγκρεμπ», τη 17η Μαΐου.
Οι συζητήσεις θα επικεντρωθούν στις λεπτομέρειες της νέας διαδικασίας ένταξης που ζήτησε η Γαλλία. Η Κομισιόν έχει καταρτίσει πλέον πρόταση για αυτή, που όμως μένει να συζητηθεί και να εγκριθεί — κάτι για το οποίο απαιτείται ομοφωνία — από τους 27. Θα εξεταστεί επίσης το θέμα των ευρωπαϊκών επενδύσεων στις έξι χώρες των Βαλκανίων.
«Δυσκολευτήκαμε όλοι μας να φθάσουμε απόψε στις Βρυξέλλες», όπου επικρατούσαν κακές καιρικές συνθήκες, γεγονός που έμοιαζε με κάποιου είδους «προειδοποίηση πως η προσγείωσή μας (στην Ε.Ε.) δεν θα είναι εύκολη», σχολίασε με χιούμορ ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα, εκφράζοντας πάντως το «πολύ μεγάλο ενδιαφέρον» του να συζητήσει τη νέα μεθοδολογία για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Ο υπηρεσιακός ΥΠΕΞ της Βόρειας Μακεδονίας Νίκολα Ντιμιτρόφ, το αεροσκάφος του οποίου επίσης δυσκολεύτηκε να προσγειωθεί στις Βρυξέλλες, χρησιμοποίησε την ίδια μεταφορά με τον πρωθυπουργό της Αλβανίας: «Είχαμε τρία ευρωπαϊκά συμβούλια στα οποία δεν καταφέραμε να προσγειωθούμε, αλλά ελπίζουμε πως θα καταφέρουμε στην τέταρτη προσπάθεια», είπε.
Οι ηγέτες των έξι χωρών των Βαλκανίων θα συμμετάσχουν εξάλλου σήμερα σε μια σύνοδο δωρητών με σκοπό να συγκεντρωθούν κεφάλαια για την ανοικοδόμηση της Αλβανίας μετά τον καταστροφικό σεισμό του Νοεμβρίου. «Θα είναι πολύ σημαντική ημέρα για εμάς», τόνισε ο Έντι Ράμα, εκφράζοντας την ελπίδα «η αλληλεγγύη να έρθει στο ραντεβού».
