Το Sinn Féin, κόμμα που τάσσεται ιστορικά υπέρ της επανένωσης της Ιρλανδίας, έγινε δεύτερο κόμμα στην κάτω Βουλή της χώρας κερδίζοντας τις περισσότερες ψήφους στις βουλευτικές εκλογές του Σαββάτου, καταφέρνοντας μια ιστορική επιτυχία και θέτοντας υπό αμφισβήτηση την κυριαρχία των δύο μεγάλων κομμάτων της κεντροδεξιάς που έχουν συνηθίσει να εναλλάσσονται στην εξουσία ή να τη μοιράζονται στη νήσο.
Το αριστερό κόμμα, που για καιρό θεωρείτο ο πολιτικός βραχίονας του IRA, θα καταλαμβάνει πλέον 37 έδρες από τις 160 της Dáil, της ιρλανδικής κάτω Βουλής.
Το Fianna Fáil, το ένα από τα μεγάλα κόμματα της κεντροδεξιάς, θα έχει μία περισσότερη έδρα, 38. Όσο για το φιλελεύθερο-κεντροδεξιό Fine Gael, αυτό περιορίζεται στις 35 έδρες, γεγονός που μπορεί να εξασθενίσει τον απερχόμενο πρωθυπουργό Λίο Βαράντκαρ, στέλεχός του.
Οι διαπραγματεύσεις έχουν ήδη αρχίσει, με το Σιν Φέιν («Εμείς οι ίδιοι», το όνομα τονίζει την εθνική κυριαρχία της Ιρλανδίας) να βασίζεται στην επικράτησή του σε όρους λαϊκής ψήφου. Με βάση το πρώτο στάδιο της καταμέτρησης, που άρχισε προχθές Κυριακή, συγκέντρωσε το 24,5% των ψήφων, ποσοστό υψηλότερο από αυτό του Φιόνα Φόιλ («Στρατιώτες του Πεπρωμένου»), που συγκέντρωσε το 22,2% αλλά και από αυτό του Φίνε Γκοέλ («Οικογένεια [ή Γένος] των Ιρλανδών»), που περιορίστηκε στο 20,9%.
Ωστόσο το προβάδισμα του Σιν Φέιν δεν μεταφράστηκε σε έδρες. Το κόμμα εξάλλου δεν είχε κατεβάσει παρά 42 υποψήφιους, περίπου υποδιπλάσιους σε σχέση με τα δύο μεγάλα κόμματα της κεντροδεξιάς. Οι ψηφοφόροι δεν επέλεξαν βάσει κομματικών ψηφοδελτίων, αλλά κατατάσσοντας τους υποψήφιους σε κάθε εκλογική περιφέρεια κατά σειρά προτίμησης. Η μεγάλη καθυστέρηση της δημοσιοποίησης των αποτελεσμάτων σε όρους εδρών οφείλονται σε αυτόν τον περίπλοκο τρόπο ψηφοφορίας.
«Το Σιν Φέιν επικράτησε στις εκλογές, κερδίσαμε τη λαϊκή ψήφο, είναι μια ιστορική νίκη», δήλωσε εκστατική η Μέρι Λου Μακντόναλντ, επικεφαλής του κόμματος και μεγάλο αστέρι αυτών των εκλογών, απευθυνόμενη σε υποστηρικτές της στο κέντρο του Δουβλίνου χθες Δευτέρα. «Μπορεί να γίνω η επόμενη Τίσαχ!» (σ.σ. Taoiseach, ο/η επικεφαλής της κυβέρνησης στα κέλτικα), πρόσθεσε.
Το Σιν Φέιν, κόμμα της αριστεράς που τάσσεται ανυποχώρητα υπέρ της επανένωσης της βρετανικής επαρχίας της Βόρειας Ιρλανδίας με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, ήταν για δεκαετίες παρίας της ιρλανδικής πολιτικής σκηνής εξαιτίας των δεσμών του με τον IRA, την παραστρατιωτική οργάνωση που αντιστεκόταν στη βρετανική παρουσία στη Βόρεια Ιρλανδία. Το κόμμα χαρακτηριζόταν απλώς πολιτική «βιτρίνα» του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού από τους επικριτές του.
Αλλά η 50χρονη Μέρι Λου Μακντόναλντ κατάφερε να αποδαιμονοποιήσει το κόμμα, διεξάγοντας εκστρατεία με πολιτικό λόγο εξαιρετικά καυστικό, ειδικά για τις αποτυχίες της κεντροδεξιάς σε τομείς όπως αυτός της στέγης ή της δημόσιας υγείας.
Πλέον δύο πράγματα είναι σίγουρα: Πρώτο, θα είναι πολύ δύσκολο να αγνοηθεί το Σιν Φέιν σε οποιονδήποτε υπολογισμό για τον επόμενο κυβερνητικό συνασπισμό και, δεύτερο, ο μεγάλος χαμένος αυτών των εκλογών είναι το Φίνε Γκοέλ του πρωθυπουργού Βαράντκαρ, που προφανώς υπέστη φθορά έπειτα από τρία χρόνια στην εξουσία.
Μία εβδομάδα μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, βάσισε την εκστρατεία του στην αντιμετώπιση των συνεπειών του Brexit για την Ιρλανδία και τα 4,9 εκατομμύρια κατοίκους της στην πρώτη γραμμή.
Ο Λίο Βαράντκαρ υπογράμμισε τον ρόλο του στην επίτευξη λύσης που θεωρητικά τουλάχιστον αποτρέπει τη δημιουργία «σκληρών» συνόρων ανάμεσα στη Βόρεια Ιρλανδία και τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Αλλά η στρατηγική του απέτυχε: η στέγη και η υγεία αξιολογήθηκαν ως πολύ σημαντικότερες προτεραιότητες από την πλειοψηφία των εκλογέων, αποκάλυψε μια δημοσκόπηση.
Το Σιν Φέιν καλείται να αναζητήσει συμμαχίες αν θέλει να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού.
«Ο κόσμος που ψήφισε το Σιν Φέιν ψήφισε ώστε το Σιν Φέιν να είναι στην κυβέρνηση, έτσι αρχίσαμε συνομιλίες και ήρθαμε σε επαφή με τους ηγέτες» μικρών παρατάξεων της αριστεράς όπως οι Πράσινοι και οι Σοσιαλδημοκράτες, είπε η Μακντόναλντ χθες Δευτέρα.
«Αυτό είναι ένα πολύ σαφές μήνυμα προς τα δύο παραδοσιακά κόμματα του κατεστημένου, η κυριαρχία τους τερματίστηκε, ο κόσμος θέλει άλλη πολιτική», επέμεινε, μαχητική.
Το Φιόνα Φόιλ και το Φίνε Γκοέλ απέρριπταν μέχρι χθες κάθε ενδεχόμενο να σχηματίσουν συνασπισμό με το Σιν Φέιν λόγω των δεσμών με τον IRA.
Ο Λίο Βαράντκαρ επανέλαβε αυτή τη θέση, αλλά ο αρχηγός του Φιόνα Φόιλ φάνηκε να μεταβάλει τη δική του. Αν και υπογράμμισε ότι υπάρχει πολιτική «ασυμβατότητα» σε συγκεκριμένα ζητήματα με το Σιν Φέιν, απέφυγε να επαναλάβει ερωτηθείς σχετικά ότι εναντιώνεται σε κάθε ενδεχόμενο να σχηματίσει συμμαχία με το κόμμα της ιρλανδικής αριστεράς.
Τόσο ο Βαράντκαρ όσο και ο Μάρτον επανεξελέγησαν την Κυριακή αλλά όχι από τον πρώτο γύρο της καταμέτρησης, αντίθετα με τη Μακντόναλντ.
Οι διαπραγματεύσεις για να σχηματιστεί η επόμενη κυβέρνηση συμμαχίας ίσως κρατήσουν εβδομάδες, αν όχι μήνες. Μετά τις προηγούμενες εκλογές, το 2016, πέρασαν πάνω από δύο μήνες προτού σχηματιστεί κυβέρνηση.
