Στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο στέλνει η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνα Μενδώνη το ζήτημα των Δεσμωτών του Φαλήρου δηλαδή των 79 ανθρώπινων σκελετών που βρέθηκαν σε ομαδικό τάφο και αντί να μεταφερθούν σε ασφαλές μέρος, παραμένουν παρατημένοι κάτω από μια τέντα στο ίδιο σημείο.
«Η εικόνα που εμφανίζει η ανασκαφή των Δεσμωτών είναι εξαιρετικά δυσάρεστη. Η ευθύνη είναι τεράστια. Διασύρεται το ΥΠΠΟΑ από λόγους καθαρής ιδεοληψίας. Το εύρημα το οποίο προκάλεσε το ενδιαφέρον της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας εγκαταλείφθηκε στη τύχη του. Το αποτέλεσμα μετράει και αυτό είναι η απραξία. Όχι μόνο για αυτά που κάνουμε, αλλά και για αυτά που δεν κάνουμε φέρουμε ακέραια την ευθύνη. Έχουν σημειωθεί ουσιαστικές παραλείψεις από το 2016 και το εύρημα βρίσκεται σε επικίνδυνη κατάσταση» τόνισε η υπουργός Πολιτισμού.
«Η μαζική ταφή αποτελείται από 79 σκελετούς σε τρεις σειρές. Για την προστασία τους χρησιμοποιήθηκε μία τέντα η οποία θα είχε διάρκεια ενός χρόνου, αλλά παραμένει να καλύπτει το σκάμμα ως σήμερα. Πρέπει το ΚΑΣ να γνωμοδοτήσει για την τύχη του ευρήματος με τα σημερινά δεδομένα. Όλοι μιλάμε για την εξαιρετική προστασία που εξασφαλίζουμε αλλά αφήνουμε μνημεία στο έλεος τους. Η απόφαση που ελήφθη το 2016 προέκρινε τη διατήρηση κατά χώρα, με ενέργειες που θα διασφάλιζαν το εύρημα. Οι ενέργειες αυτές δεν έγιναν ποτέ. Σήμερα το εύρημα είναι σε πολύ κακή κατάσταση. Ένα μεγάλο μέρος του μοναδικού ευρήματος έχει ήδη χαθεί».
Ο τάφος αποκαλύφθηκε κατά τις ανασκαφές για το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος την άνοιξη του 2016.
Από την αρχή η επικεφαλής της ανασκαφής έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου λέγοντας πως λόγω της φύσης του υλικού έπρεπε να προστατευθούν αποτελεσματικά. Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο είχε συζητήσει την περίπτωση μετακίνησής τους, την οποία δεν ενέκρινε, με αποτέλεσμα να μείνει το σπουδαίο και σπάνιο αυτό εύρημα χωρίς σωστή κάλυψη, μόνο με μια πρόχειρη τέντα, παρόλο που το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος έχει αποφασίσει να διαθέσει πέντε εκατομμύρια για την προστασία και ανάδειξη των δεσμωτών.
Παγκόσμιο ενδιαφέρον
Το αρχαιολογικό εύρημα, είναι μια ομαδική ταφή 79 ανθρώπινων σκελετών χωρισμένων σε τρία ορύγματα και αλυσοδεμένων μεταξύ τους στους καρπούς. Οι σκελετοί ανήκουν σε άνδρες διαφορετικών ηλικιών, που έχουν εκτελεστεί με τον ίδιο τρόπο, με μία χαριστική βολή στον κρόταφο. Στο πρώτο όρυγμα έχουν ταφεί 40 άνδρες, με σεβασμό, δηλαδή με τις προβλεπόμενες σπονδές, χωρίς όμως η ταφή τους να έχει προετοιμαστεί από τις οικογένειές τους. Είχαν τα χέρια τους δεμένα μπροστά από το σώμα τους. Οι άνδρες που έχουν ταφεί στο δεύτερο όρυγμα είχαν δεμένα πίσω τα χέρια, ενώ στο τρίτο όρυγμα ήταν δεμένοι ομαδικά σε ξύλο, με τα χέρια ψηλά, ένδειξη ατιμωτικής ταφής.
Το εύρημα συμπεριλήφθηκε στα 10 σημαντικότερα αρχαιολογικά γεγονότα της χρονιάς από το επιστημονικό περιοδικό Archaeology, χρονολογείται στο τρίτο τέταρτο του 7ου αι. π. Χ. και προκάλεσε παγκόσμιο ενδιαφέρον.
