Τη χειρότερη χρονιά στην ιστορία του ως προς τον αριθμό των ανθρωποκτονιών που διαπράχθηκαν βίωσε το 2019 το Μεξικό.
Τα θύματα ανήλθαν σε 34.582, αυξήθηκαν δηλαδή κατά +2,5% από το 2018, υπογραμμίζοντας το μέγεθος της πρόκλησης με την οποία έχει βρεθεί αντιμέτωπη η κυβέρνηση του προέδρου Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ.
Ο βετεράνος κεντροαριστερός πολιτικός ανέλαβε την προεδρία τον Δεκέμβριο του 2018, δεσμευόμενος να φέρει ειρήνη στη χώρα με την άσκηση διαφορετικής πολιτικής στον λεγόμενο «πόλεμο κατά των ναρκωτικών». Ωστόσο, το επίπεδο της βίας συνέχισε να κλιμακώνεται, όπως επιβεβαίωσαν τα στοιχεία του ομοσπονδιακού Υπουργείου Ασφάλειας.
Ο τότε πρόεδρος του Μεξικού Φελίπε Καλδερόν είχε αναπτύξει τον στρατό στο εσωτερικό της χώρας για να αντιμετωπίσει τα καρτέλ των ναρκωτικών το 2006. Αλλά, παρότι συνελήφθησαν ή σκοτώθηκαν πολλά ηγετικά στελέχη των συμμοριών, η βία όχι απλώς δεν μειώθηκε, αλλά γιγαντώθηκε, καθώς σε πολλές περιπτώσεις τα καρτέλ κατατμήθηκαν σε μικρότερες και πιο αιμοδιψείς συμμορίες.
Στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, η κυβέρνηση παρουσίασε στα μέλη του μεξικανικού Κογκρέσου την περασμένη εβδομάδα ένα σχέδιο για την αναμόρφωση του συστήματος δικαιοσύνης. Η Γερουσία αναμένεται να συζητήσει το σχέδιο τον επόμενο μήνα. Μια από τις διαστάσεις του αφορά στην επέκταση της συνεργασίας με τις ΗΠΑ στο πεδίο της ασφάλειας.
Αρκετοί στην αντιπολίτευση και στον επιχειρηματικό κόσμο εκφράζουν έντονη ανησυχία για την πολιτική που εφαρμόζει ο πρόεδρος – παρότι ο ίδιος ο πρόεδρος επισημαίνει πως θα χρειαστεί χρόνος για να καρποφορήσει – ειδικά έπειτα από δύο μείζονες κρίσεις τους τελευταίους μήνες.
Οι επικριτές της κυβέρνησης του Λόπες Ομπραδόρ κατήγγειλαν πως έκανε το κράτος να μοιάζει υποχωρητικό έναντι των κακοποιών όταν διέταξε τις δυνάμεις ασφαλείας να αφήσουν ελεύθερο έναν γιο του Χοακίν «Ελ Τσάπο» Γκουσμάν Λοέρα – διαβόητου βαρόνου των ναρκωτικών που έχει εκδοθεί και φυλακιστεί στις ΗΠΑ- που είχαν συλλάβει στην πόλη Κουλιακάν για να αποφευχθεί ο κίνδυνος σφαγής από τους σικάριος, τους εκτελεστές, του καρτέλ Σιναλόα.
Κατόπιν, στις αρχές του Νοεμβρίου, τρεις μητέρες και έξι παιδιά, μέλη κοινότητας μορμόνων με διπλή υπηκοότητα, μεξικανική και αμερικανική, σφαγιάστηκαν από φερόμενους ως εκτελεστές των καρτέλ στα όρια ανάμεσα στις πολιτείες Τσιουάουα και Σονόρα, προκαλώντας κύμα οργής και αποτροπιασμού εντός και εκτός χώρας.
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου για τη μεταρρύθμιση του συστήματος δικαιοσύνης, που έχει περιέλθει σε γνώση του πρακτορείου ειδήσεων Reuters, η κυβέρνηση σκοπεύει να επιτρέψει να χρησιμοποιούνται ιδιωτικές επικοινωνίες ως τεκμήρια σε ποινικές υποθέσεις και να μειώσει τις καθυστερήσεις στην εκδίκαση υποθέσεων έκδοσης υπόπτων σε υποθέσεις ποινικής φύσης. Στην πλειονότητά τους, τα αιτήματα έκδοσης υποβάλλονται από τις ΗΠΑ.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης του Μεξικού Αλεχάντρο Γκερτς είπε στους γερουσιαστές ότι σκοπός του νομοσχεδίου είναι να καταπολεμηθεί η ενδημική διαφθορά και η εδραιωμένη ατιμωρησία και να αντιμετωπιστεί ριζικά το πρόβλημα της δράσης κακοποιών.
