Ζήσης Ψάλλας
Είναι γνωστό ότι η άσκηση δεν με βοηθά στην απώλεια βάρους όσο η δίαιτα αλλά γιατί;
Η επιστήμη έχει προσπαθήσει να δώσει μια συνεπή απάντηση σε αυτή την κοινή απογοήτευση. Σύμφωνα με τον ανθρωπολόγο Herman Pontzer, όταν η σωματική δραστηριότητα αυξάνεται μακροπρόθεσμα, αυξάνεται και η ημερήσια ενεργειακή δαπάνη -αλλά λιγότερο από όσο θεωρητικά αναμένεται.
Όσο αυξάνεται η φυσική δραστηριότητα, η ημερήσια ενεργειακή δαπάνη του σώματος αυξάνεται όλο και πιο αργά, μέχρι που ο αριθμός των θερμίδων που καίγονται να γίνεται σχεδόν σταθερός.
Με άλλα λόγια, το σώμα προσαρμόζεται στις μεταβαλλόμενες συνθήκες. Ο οργανισμός αντισταθμίζει την αυξημένη σωματική δραστηριότητα μειώνοντας την ενέργεια που ξοδεύει σε άλλες μη απαραίτητες λειτουργίες.
Και ενδεχομένως, τα υψηλά επίπεδα φυσικής δραστηριότητας μπορεί στην πραγματικότητα να είναι επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία. Οι έρευνες δείχνουν ότι η βαριά σωματική δραστηριότητα μπορεί να μεταβάλει την περίοδο στις γυναίκες, να μειώσει την παραγωγή σπέρματος στους άνδρες, να μειώσει τα επίπεδα σεξουαλικών ορμονών στο αίμα και τη σεξουαλική επιθυμία. Υπό συνθήκες πολύ υψηλής δραστηριότητας, οι επιδράσεις στην αναπαραγωγική λειτουργία γίνονται πιο εμφανείς π.χ. καθυστερημένη έναρξη εφηβείας στις νεαρές αθλήτριες. Το ανοσοποιητικό σύστημα υποφέρει, όπως και η ικανότητα του σώματος να επισκευάσει τους χαλασμένους ιστούς.
Έτσι, ενώ είναι υγιές για πολλούς λόγους να συμμετέχει κανείς τακτικά σε μέτρια σωματική δραστηριότητα, η δραστηριότητα αυτή δεν έχει το υποτιθέμενο αποτέλεσμα στο αδυνάτισμα. Και η αύξηση της σωματικής δραστηριότητα δεν θα το αλλάξει αυτό.
Ο έλεγχος της πρόσληψης θερμίδων -αν και δύσκολος- είναι ένας πιο αποτελεσματικός τρόπος για τον έλεγχο του σωματικού βάρους. Το σώμα προσαρμόζεται στην έλλειψη τροφής, όπως και στην αυξημένη σωματική δραστηριότητα. Ξανά εξοικονομεί ενέργεια μειώνοντας τη μεταβολική δραστηριότητα αλλά όχι αρκετά για να αντισταθμίσει τη μείωση των προσλαμανόμενων θερμίδων.
Να σημειωθεί πως όταν τρώτε λιγότερο, επηρεάζεται επίσης η θερμοκρασία του σώματος. Η μείωση της πρόσληψης της τροφής τείνει να κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται ψυχρότεροι. Η μειωμένη κατανάλωση συνεπάγεται μια πιο αργή φυσιολογία και, σε κάποιο βαθμό, πιο αποτελεσματική γι’ αυτό οι επιστήμονες είναι αρκετά σίγουροι ότι η κατανάλωση λιγότερων θερμίδων συντελεί στη μακροζωία.
