Η Federica Mogherini, ο σημερινός «τσάρος» της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε., υποστήριξε την Πέμπτη ότι το Κοσσυφοπέδιο πρέπει να αποκτήσει προνόμια ταξιδιού χωρίς θεώρηση (βίζα), καθώς «πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις για την κατάργηση των θεωρήσεων». Πώς ακριβώς θα λειτουργήσει αυτό στα πέντε κράτη μέλη της Ε.Ε. που δεν έχουν αναγνωρίσει το Κοσσυφοπέδιο, δεν είπε.
Η Κύπρος, η Ελλάδα, η Ρουμανία, η Σλοβακία και η Ισπανία αρνούνται να αναγνωρίσουν την αποσταθεροποιημένη Σερβική επαρχία από τότε που η προσωρινή κυβέρνηση Αλβανίας κήρυξε ανεξαρτησία το 2008.
Η Σερβία αρνήθηκε επίσης την αναγνώριση, επισήμως επειδή παραβιάζει το ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ειρηνευτική παρουσία στην επαρχία το 1999, ύστερα από τον πόλεμο εκ μέρους των Αλβανών αυτονομιστών.
Ο Σέρβος υπουργός Εξωτερικών Ίβιτσα Ντάτσιτς έχει ήδη διαμαρτυρηθεί για την παρουσία του Behgjet Pacolli Κοσοβάρου «υπουργού» στο Κοσσυφοπέδιο, κατά την ανεπίσημη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. στο Ελσίνκι, όπου η Μογκερίνι προώθησε τις αποφάσεις της.
Η Σερβία είναι από καιρό υποψήφια για ένταξη στην Ε.Ε., ενώ το Κοσσυφοπέδιο δεν είναι.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απάντησε ότι η παρουσία του Pacolli ήταν «απαραίτητη και χρήσιμη» επειδή η Μογκερίνι ήθελε «τη συμμετοχή όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων για να συζητήσουν σημαντικά θέματα που αποσκοπούν στη βελτίωση της περιφερειακής συνεργασίας».
Ενώ κάθε Σερβική κυβέρνηση, μετά την «επανάσταση των χρωμάτων» του Οκτωβρίου 2000, μίλησε για την ένταξη στην Ε.Ε,. ως τον πρωταρχικό στόχο της εξωτερικής πολιτικής, οι Βρυξέλλες επανειλημμένα κατέστησαν σαφές ότι προϋπόθεση για αυτό είναι το Βελιγράδι να «υπολογίζει την πραγματικότητα» και να αναγνωρίζει το Κοσσυφοπέδιο.
Οι προσπάθειες του Σέρβου προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς να προωθηθούν οι σχέσεις με την Ε.Ε. συναντά την αδιαφορία τόσο των Βρυξελλών όσο και της Ουάσινγκτον.
Η απροθυμία των ΗΠΑ και της Ε.Ε. να ανοίξουν κάθε είδους παραθυράκι για τον Βούτσιτς για να αποσπάσει την αναγνώριση – σε αντάλλαγμα ακόμη και για την ελάχιστη χειρονομία που θα μπορούσε να γυρίσει ως νίκη – έχει, ειρωνικά, καθυστερήσει όλη τη διαδικασία.
Εγκλωβισμένος στην αίθουσα αναμονής της Ε.Ε., ο Βούτσιτς επιδίωξε βραχυπρόθεσμα οφέλη υπογράφοντας σύμφωνο ελευθέρων συναλλαγών με την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση. Το μπλοκ με επικεφαλής τη Ρωσία και την Κίνα. Η συνθήκη θα επισημοποιηθεί στις 25 Οκτωβρίου, ανακοίνωσε ο Ρώσος πρέσβης στο Βελιγράδι.
Περιττό να επισημανθεί ότι με αυτό οι Βρυξέλλες δεν είναι ευχαριστημένες.
Παρόλο που το Βελιγράδι είναι φυσικά ελεύθερο να συνάψει οποιεσδήποτε συμφωνίες με οποιονδήποτε, στο πλαίσιο των ενταξιακών συνομιλιών, η Σερβία είναι υποχρεωμένη να αποσυρθεί από όλες τις διμερείς εμπορικές συμφωνίες την ημέρα της ένταξής της στην Ε.Ε. δήλωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την περασμένη εβδομάδα , ενώ άλλοι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της Ε.Ε. ανέφεραν στο Βελιγράδι ότι η συνθήκη θα έπρεπε να έχει «ρήτρα εξόδου».
Αν όλα αυτά ακούγονται οικεία, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι: οι Βρυξέλλες προσέφεραν ακριβώς τους ίδιους όρους στην Ουκρανία από το 2013, οδηγώντας τον πρόεδρο Βίκτορ Γιανούκοβιτς να επιλέξει μια εμπορική συμφωνία με τη Ρωσία – και στη συνέχεια ανατράπηκε με το αιματηρό πραξικόπημα που έριξε τη χώρα στο χάος και τον εμφύλιο πόλεμο.
Ενώ οι θέσεις της Ε.Ε. για τα «Δυτικά Βαλκάνια» δεν έχουν αλλάξει λίγο από τότε, οι συνθήκες έχουν.
Σύνταξη: Κώστας Μπετινάκης
