Μετά θάνατον θα υπάρχει κρασί. Αυτό δηλώνει ο ανθρώπινος σκελετός που κρατά δύο κανάτες με κρασί και περπατά πιθανώς για να φτάσει σε ένα συμπόσιο. Είναι ένα από τα ψηφιδωτά που παρουσιάζονται στο Μουσείο Τέχνης και Αρχαιολογίας Ασμόλιαν της Οξφόρδης στην έκθεση με τίτλο Last Supper in Pompeii που θα διαρκέσει έως τις 12 Ιανουαρίου 2020.
Tα εκθέματα που παρουσιάζονται αυτόν τον καιρό στο Μουσείο Ασμόλιαν της Οξφόρδης είναι ένας ύμνος στη ζωή: λίγο πριν την τρομακτική έκρηξη του ηφαιστείου, η Πομπηία χαιρόταν την ευδαιμονία και την αφθονία της εύφορης μεσογειακής γη – το κρασί, το λάδι, τα φρούτα και τα λαχανικά από τις εύφορες πλαγιές γύρω από την πόλη. Ο γάρος, το καρύκευμα/σάλτσα ψαριών που συνήθιζαν να προσθέτουν οι Ρωμαίοι και αργότερα οι Βυζαντινοί σε όλα τα αλμυρά πιάτα. Κουνέλια, ψάρια και θαλασσινά σε ολοζώντανες νωπογραφίες. Τα πλούσια τραπέζια και τα υπέροχα δείπνα που μοιράζονταν οι εκλεκτοί συνδαιτυμόνες των συμποσίων. Τα φαγητά-προσφορές στους θεούς αλλά και δημητριακά ανάμεικτα με ξηρά φρούτα, το τελευταίο κατευόδιο που συντρόφευε τον προσφιλή νεκρό στην αιωνιότητα.
Η έκθεση περιλαμβάνει περίπου 300 αντικείμενα, με πολύτιμα εκθέματα που προέρχονται από το Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης και τους χώρους γύρω από το ηφαίστειο, πολλά από τα οποία ταξιδεύουν για πρώτη φορά έξω από την Ιταλία. Μεταξύ αυτών είναι εξαίσια γλυπτά, τοιχογραφίες και ψηφιδωτά, αλλά και καθημερινά αντικείμενα ή απομεινάρια του «Τελευταίου Δείπνου», όπως ένα κομμάτι καρβουνιασμένου ψωμιού που μόλις είχε βγει από το φούρνο εκείνο το μοιραίο πρωινό ή το γυάλινο βάζο του λαδιού, άθικτο μέχρι σήμερα.
Ένα ψηφιδωτό αναπαριστά ένα συμπόσιο με την επιγραφή «Νιώσε άνετα! Τραγουδώ, κάντο κι εσύ!». Καλύτερα, σήμερα θα το λέγαμε πάρτι. Στο γεύμα σερβίρεται κρέας, μια αγαπημένη λιχουδιά των κατοίκων της Πομπηίας, γεμιστό με κάστανα, ψημένο και ίσως καρυκευμένο με μέλι και σπόρους παπαρούνας. Λάτρευαν ακόμα, πιάτα όπως το κουνέλι γεμισμένο με σύκα, σε σάλτσα ροδιού και κοτόπουλα σε τερίνες ή μους.
Τα υπολείμματα που έχουν διασωθεί στις τουαλέτες, στους υπονόμους και στους σκουπιδότοπους της Πομπηίας θαμμένα επί αιώνες κάτω από τη λάβα του Βεζούβιου φανερώνουν ότι οι αρχαίοι Ρωμαίοι, πλούσιοι και φτωχοί κατανάλωναν περίπου τις ίδιες τροφές. Χοιρινό κρέας με άφθονα μπαχαρικά, αβγά κότας και χήνας, κοχύλια που σήμερα ακόμη είναι παρόντα στην ιταλική γαστρονομία, ψάρια και ψωμί, ήταν μόνο μερικά από τα εδέσματα που περιλαμβάνονταν στο καθημερινό τους διαιτολόγιο.
Σε ένα ψηφιδωτό μια πλούσια οικογένεια έχει ξαπλώσει για να απολαύσει το δείπνο της που ξεκινά με ορεκτικά σαλιγκαριού, αυγών ή ψαριών και στη συνέχεια τελειώνει με ένα επιδόρπιο, κυρίως φρούτα όπως μήλα, δαμάσκηνα, σταφύλια, κεράσια, και σύκα. Φυσικά το γεύμα συνοδεύεται από τρομακτικές ποσότητες κρασιού.
Η συντηρήτρια του Μουσείου, Αλεξάνδρα Μπόλντουιν, μαζί με τον επιμελητή Πολ Ρόμπερτς ανέλαβαν το δύσκολο έργο του καθαρισμού και της συντήρησης πολλών εκθεμάτων που έφτασαν στην Οξφόρδη. Χύτρες, δοχεία, πιάτα και τηγάνια επισκευάστηκαν ενώ πολλά σκεύη καθαρίστηκαν από κηλίδες και στίγματα -χρησιμοποίησαν ακόμη και λεπτά νυστέρια- χωρίς βέβαια να λείπουν και οι εκπλήξεις: οι ατελείωτες ώρες που περνούσαν οι κάτοικοι της Πομπηίας, τρώγοντας και πίνοντας είχαν και τις αναπόφευκτες συνέπειες.
Η ασυνήθιστη διάβρωση ενός δοχείου και η ειδική κατασκευή του χείλους που προφανώς σχεδιάστηκε για να αποφευχθούν τυχόν ατυχήματα… υπερχείλισης έχουν προκαλέσει υποψίες ότι το συγκεκριμένο δοχείο με την ωραία λαβή δεν ήταν κύπελλο κρασιού, αλλά ένα φορητό ουρητήριο που έφερνε κατά την διάρκεια των συμποσίων στους ξαπλωμένους σε ανάκλιντρα κυρίους του, ο υπηρέτης του σπιτιού.
Η ζωή των κατοίκων της Πομπηίας ήταν σύντομη αλλά γλυκιά ομολογούν οι επιμελητές της έκθεσης. Μέχρι την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ η ζωή της Πομπηίας όπως αποκαλύπτει διαρκώς η αρχαιολογική σκαπάνη κυλούσε σε ευδαιμονία. Το μεγάλο ψηφιδωτό με τον χαμογελαστό αριστουργηματικό σκελετό που διακοσμούσε ένα πάτωμα τραπεζαρίας στον Οίκο των Vestals, ήταν μια υπενθύμιση του carpe diem.
