Οι πολύνεκρες τρομοκρατικές επιθέσεις της Παρασκευής του 28χρονου Αυστραλού ακροδεξιού εξτρεμιστή εναντίον δύο τεμενών στο Κράιστσερτς της Νέας Ζηλανδίας που στοίχισε τη ζωή σε 49 ανθρώπους κατέδειξαν την παγκόσμια εξάπλωση της λευκής εθνικιστικής ιδεολογίας μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τον Αύγουστο του 2017 στο Σάρλοτσβιλ της Βιρτζίνια, σε μια διαδήλωση υπέρμαχων της ανωτερότητας των λευκών, ο 21χρονος νεοναζί Τζέιμς Άλεξ Φιλντς Τζούνιορ σκότωσε με το αυτοκίνητό του μια γυναίκα πέφτοντας με το αυτοκίνητό του πάνω σε ένα πλήθος που είχε οργανώσει αντιδιαδήλωση. Στα τέλη του 2018, ο 46χρονος Ρόμπερτ Μπάουερς σκότωσε 11 πιστούς σε μια συναγωγή στο Πίτσμπουργκ.
Ο Φιλντς δεν αποδείχθηκε να ανήκει σε μια συγκροτημένη ομάδα. Παρουσίασε τον εαυτό του ως έναν απλό «υποστηρικτή» και υπέρμαχο της «αντίστασης χωρίς ηγέτη», μια θεωρία που εξελίχθηκε από την δεκαετία του 1980, δηλώνει η Σόφι Μπιορκ Τζέιμς, ειδική στους εθνικιστικούς κύκλους στο Πανεπιστήμιο Βάντερμπιλτ .
«Η επίθεση ενός μοναχικού λύκου είναι μέρος μιας παγκόσμιας στρατηγικής», λέει η Μπιορκ.
Όπως σε πολλές αντίστοιχες τραγωδίες και επιθέσεις με πολλά θύματα, τα κοινωνικά δίκτυα διαδραματίζουν πρωτεύοντα ρόλο.
Η βρετανική ομάδα “Ελπίδα Όχι Μίσος” (Hope Not Hate) που εναντιώνεται σε ρατσιστικά κινήματα, τονίζει ότι ο δράστης της χθεσινής επίθεσης στη Νέα Ζηλανδία είχε εκφράσει τις προθέσεις του στο φόρουμ 8chan, γνωστό για το περιεχόμενό του που προωθεί την ρητορική μίσους και πρόσθεσε τον σύνδεσμο για ένα Facebook live, στο οποίο μεταδόθηκε αργότερα η επίθεση.
Αναφορικά με τα πολιτικά του κίνητρα, ο φερόμενος δράστης Μπρέντον Ταράντ υποστήριξε ότι τα σφυρηλάτησε στο διαδίκτυο. «Δεν βρίσκουμε αλλού την αλήθεια», είπε στο «μανιφέστο» του που ανήρτησε στο Twitter.
Τίτλος αυτού: «Η Μεγάλη Μετακίνηση» και στις 73 σελίδες του αναφέρει ότι ο δράστης ήθελε να επιτεθεί κατά μουσουλμάνων. Ο τίτλος μοιάζει να παραπέμπει σε μία διατριβή του Γάλλου συγγραφέα Ρενό Καμί για την εξαφάνιση των ευρωπαϊκών λαών, που θα αντικατασταθούν, σύμφωνα με τον συγγραφέα, από πληθυσμούς μη ευρωπαίων μεταναστών. Η διατριβή αυτή έχει γίνει εξαιρετικά δημοφιλής στους κύκλους της άκρας δεξιάς.
Σύμφωνα με τον Γάλλο ιστορικό Νικολάς Λεμπέρ, που εξειδικεύεται στις ακροδεξιές και φασιστικές ιδεολογίες, αυτή η θεωρία συνομωσίας προέρχεται από τον λευκό εθνικισμό, ιδιαίτερα αυτή περί της «λευκής γενοκτονίας».
«Για τύπους σαν τον δράστη του Πίτσμπουργκ, η μεγάλη μετακίνηση οργανώνεται από την παγκόσμια εβραϊκή συνωμοσία. Για άλλους, είναι οι Άραβες μουσουλμάνοι, και ο δράστης στο Σάρλοτσβιλ βρίσκεται σε αυτή την κατηγορία» , σημειώνει ο ιστορικός.
Η θεωρία της «μεγάλης αντικατάστασης» έχει υιοθετηθεί και από την ευρωπαϊκή ακραία δεξιά. Στη Γαλλία, η Μαρίν Λεπέ προτιμά να μιλά για «μεταναστευτική βύθιση».
Ερωτηθείς από το Γαλλικό Πρακτορείο, ο Ρενό Καμί καταδίκασε έντονα τις επιθέσεις στο Κράιστσερτς, χαρακτηρίζοντας αυτές «τρομοκρατικές, αποκρουστικές, εγκληματικές, καταστροφικές και ανόητες».
Αλλά για τον Αυστραλό γερουσιαστή Φρέιζερ Άννινγκ, που πρόσκειται στην ακροδεξιά, η τραγωδία είναι «τα προγράμματα μετανάστευσης που επέτρεψαν σε φανατικούς μουσουλμάνους να μεταναστεύουν στη Νέα Ζηλανδία».
Εκδίκηση
Στο μανιφέστο του ο μακελάρης εξήρε τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ ως ένα «σύμβολο της ανανεωμένης λευκής ταυτότητας και του κοινού σκοπού». Ο Τραμπ, ωστόσο, ερωτηθείς, τόνισε δεν διαπιστώνει άνοδο του λευκού εθνικιστικού, κάνοντας λόγο για μια «μικρή ομάδα ανθρώπων».
Στο μανιφέστο του ο μακελάρης επίσης επικαλείται δράστες ρατσιστικών και ακροδεξιών επιθέσεων, με ειδική μνεία μάλιστα στον Νορβηγό Άντερς Μπέρινγκ Μπρέιβικ που στις 22 Ιουλίου 2011 σκότωσε 77 ανθρώπους. Μάλιστα υποστηρίζει ότι είχε μια «σύντομη επικοινωνία» μαζί του.
Επίσης κάνει λόγο στο κείμενό του στον Αμερικανό Ντίλαν Ρουφ έναν νεαρό οπαδό της ανωτερότητας της λευκής φυλής που τον Ιούνιο του 2015 σκότωσε εννιά μαύρους πιστούς μέσα σε μια εκκλησία στο Τσάρλστον της Νότιας Καρολίνας, καθώς και στον 28χρονο Ιταλό Λούκα Τραϊνι, οπαδό της άκρας δεξιάς, που πυροβόλησε τον Φεβρουάριο του 2018 μέσα από το αυτοκίνητό του εναντίον περίπου δέκα Αφρικανών μεταναστών στη Ματσεράτα.
Επίσης αναφέρεται στον Καναδό Αλεξάντρ Μπισονέτ 27χρονο φοιτητή με εθνικιστικές απόψεις που στις 29 Ιανουαρίου 2017 άνοιξε πυρ εναντίον πιστών που είχαν συγκεντρωθεί για την τελευταία προσευχή της ημέρας σε τέμενος του Κεμπέκ με απολογισμό έξι νεκρούς.
Για τον ιστορικό Λεμπέρ «το έτος 2015 πέρασε από εκεί». Η χρονιά όπου κορυφώθηκε η προσφυγική κρίση στην Ευρώπη και σημαδεύτηκε από τις πολύνεκρες τρομοκρατικές επιθέσεις τζιχαντιστών στο Παρίσι, προκάλεσε σε αυτούς τους εξαιρετικά βίαιους μαχητές ένα πνεύμα «εκδίκησης».
Στο μανιφέστο του, ο δράστης του Κράιστσερτς λέει ότι θέλει να εκδικηθεί «για τις χιλιάδες ζωές Ευρωπαίων που χάθηκαν» στις τζιχαντιστικές επιθέσεις, εκφράζοντας την ελπίδα ότι η δράση του θα έχει παγκόσμιο αντίκτυπο.
Καλεί, επίσης, για «φυλετικό διαχωρισμό» στη βορειοαμερικανική ήπειρο, όπου κάποιοι εθνικιστές, όπως ο Αμερικανός διαβόητος προπαγανδιστής της ανωτερότητας της λευκής φυλής, ο Ρίτσαρντ Σπένσερ που λέει ότι η Αμερική ανήκει στους λευκούς, τους οποίους χαρακτηρίζει «παιδιά του ήλιου».
Ο Σπένσερ ήταν ένας από τους διοργανωτές της συγκέντρωσης του Σάρλοτσβιλ.
Για την Σόφι Μπιορκ Τζέιμς, η δράση του προκάλεσε έναν ορυμαγδό επιδοκιμαστικών σχολίων στον ιστότοπο Stormfront, που χρησιμοποιείται από τους λευκούς εθνικιστές.
