Ζήσης Ψάλλας
Η χρήση αντιβιοτικών έχει συνδεθεί με τη στέρηση των βακτηρίων του εντέρου. Τώρα, μια νέα μελέτη δείχνει ότι η σύνθεση και η λειτουργία των βακτηρίων του εντέρου μπορεί να ανακάμψει μετά από μια θεραπεία με αντιβιοτικά σε υγιείς ανθρώπους. Αλλά μετά από έξι μήνες, το έντερο δεν έχει ακόμα εννιά κοινά ευεργετικά βακτηριακά είδη.
Τα τρισεκατομμύρια βακτηρίων στο ανθρώπινο έντερο επηρεάζουν την υγεία μας με πολλούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένων των επιδράσεων στις ανοσολογικές λειτουργίες και το μεταβολισμό. Ένα πλούσιο και ποικίλο μικροβιακό έντερο θεωρείται ότι προάγει την υγεία παρέχοντας στον ανθρώπινο ξενιστή πολλές ικανότητες για την πρόληψη χρόνιων παθήσεων. Αντίθετα, η κακή ποικιλομορφία του οικοσυστήματος του εντέρου είναι ένα χαρακτηριστικό των χρόνιων παθήσεων όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης, το άσθμα και οι φλεγμονώδεις διαταραχές του εντέρου.
Λόγω της βακτηριακής θανάτωσης που προκαλούν τα αντιβιοτικά, έχει υποτεθεί ότι η επαναλαμβανόμενη χρήση τους στερεί τους ανθρώπους από ένα πλούσιο εντερικό βακτηριακό περιβάλλον και μέσω αυτού οδηγεί σε δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία.
Τώρα, μια διεθνής ομάδα ερευνητών υπό την ηγεσία του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης βρήκε πως, όταν δόθηκαν τρία αντιβιοτικά σε νέους υγιείς άντρες για τέσσερις ημέρες προκάλεσαν σχεδόν πλήρη εκρίζωση των βακτηρίων του εντέρου, ακολουθούμενη από μια σταδιακή ανάκτηση των περισσότερων βακτηριακών ειδών για μια περίοδο έξι μηνών. Μετά από τους έξι μήνες, ωστόσο, έλειπαν ακόμα εννέα από τα κοινά ευεργετικά βακτηρίδια ενώ λίγα νέα δυνητικά μη επιθυμητά βακτήρια είχαν αποικίσει το έντερο. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο Nature Microbiology.
Οι δυτικοί πληθυσμοί έχουν σημαντικά μικρότερη ποικιλομορφία στο μικροβίωμα από τους αυτόχθονες που ζουν σε ορισμένες περιοχές της Αφρικής και του Αμαζονίου«Αποδεικνύουμε ότι η βακτηριακή κοινότητα σε υγιείς ενήλικες είναι ανθεκτική και ικανή να ανακάμψει μετά από βραχυχρόνια ταυτόχρονη έκθεση σε τρία διαφορετικά αντιβιοτικά. Ωστόσο, τα ευρήματά μας υποδεικνύουν επίσης ότι η έκθεση σε αντιβιοτικά ευρέως φάσματος μπορεί να αμβλύνει την ποικιλομορφία του εντερικού βακτηριακού οικοσυστήματος. Τα αντιβιοτικά μπορεί να είναι μια ευλογία για τη διατήρηση της ανθρώπινης υγείας αλλά πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο με βάση σαφή στοιχεία για μια βακτηριακή αιτία μόλυνσης», εξηγεί ο επικεφαλής της μελέτης, ο καθηγητής Oluf Pedersen, από το Novo Nordisk Foundation Center for Basic Metabolic Research.
Η μελέτη ήταν μια τετραήμερη παρέμβαση με τρία ευρέως φάσματος αντιβιοτικά “τελευταίας καταφυγής” σε 12 ενήλικες υγιείς άνδρες. Η μέθοδος με ένα κοκτέιλ τριών αντιβιοτικών σχεδιάστηκε για να μιμείται τις πραγματικές θεραπείες σε μονάδες εντατικής θεραπείας.
Ανησυχία για πιθανή μόνιμη απώλεια των ωφέλιμων βακτηρίων
Το έντερο είναι μια δεξαμενή εκατοντάδων διαφορετικών βακτηριακών ειδών με γονίδια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά. Αυτό επιβεβαιώθηκε στη μελέτη καθώς αυτά τα βακτηριακά γονίδια ήταν η αρχική δύναμη που οδήγησε στην αναπλήρωση των βακτηρίων στο έντερο.
«Είναι καλό ότι μπορούμε να αναγεννούμε το μικροβιακό μας έντερο, το οποίο είναι σημαντικό για τη γενική υγεία μας, αλλά η ανησυχία σχετίζεται με την πιθανή μόνιμη απώλεια ωφέλιμων βακτηρίων μετά από πολλαπλές εκθέσεις σε αντιβιοτικά κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Οι δυτικοί πληθυσμοί έχουν σημαντικά μικρότερη ποικιλομορφία στο μικροβίωμα από τους αυτόχθονες που ζουν σε ορισμένες περιοχές της Αφρικής και του Αμαζονίου. Μια πιθανή εξήγηση γι’ αυτό μπορεί να είναι η ευρεία χρήση αντιβιοτικών στη θεραπεία λοιμωδών νοσημάτων», λέει ο Oluf Pedersen.
