Ο θόρυβος είναι ένα σημαντικό περιβαλλοντικό πρόβλημα των πόλεων και ειδικά της Αθήνας, που δεν έχει συγκεντρώσει την προσοχή που θα έπρεπε, αφού είναι γνωστές οι επιδράσεις του θορύβου στην υγεία. Αυτό το σημαντικό θέμα εξετάσθηκε στην εσπερίδα που διοργάνωσε ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών και το ECOCITY, στον συνεδριακό χώρο του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, με θέμα τον “Αστικό Θόρυβο και τις Επιδράσεις του στην υγεία”.
Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, από τους επιστήμονες στις ομιλίες τους, ήταν σημαντικά και προκάλεσαν τον προβληματισμό για την ανάγκη εξέτασης και εφαρμογής μέτρων για τον θόρυβο στις αστικές περιοχές αφού τεκμηριώνονται οι επιδράσεις του θορύβου στην αρτηριακή πίεση και αναδεικνύεται η ανάγκη για περισσότερο έλεγχο της έκθεσης σε θόρυβο των κατοίκων διαφόρων προβληματικών περιοχών και η λεπτομερέστερη μελέτη του θέματος.
Η κα Κατσουγιάννη, καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και μέλος του ΔΣ του ECOCITY, παρουσίασε το Ευρωπαϊκό πολυκεντρικό ερευνητικό πρόγραμμα HYENA (Υπέρταση και έκθεση στο θόρυβο κοντά σε αεροδρόμια – Hypertension and Exposure to Noise near Airports) στο οποίο συμμετείχαν 4861 άτομα ηλικίας 45-70 ετών, που κατοικούν κοντά σε 6 αεροδρόμια. Βρέθηκε σημαντική σχέση της νυχτερινής έκθεσης σε θόρυβο αεροπλάνων καθώς και της μέσης ημερήσιας έκθεσης σε θόρυβο από την κίνηση οχημάτων και του κινδύνου υπέρτασης. Συγκεκριμένα, η αύξηση κατά 10 dB του θορύβου αυξάνει τον μακροχρόνιο κίνδυνο υπέρτασης κατά 14%. Επίσης οι συμμετέχοντες ανέφεραν ενόχληση από τον θόρυβο ανάλογη με τα επίπεδα θορύβου. Σε ένα υποσύνολο 150 ατόμων, έγιναν μετρήσεις του θορύβου στην κρεβατοκάμαρά τους για όλη την νύχτα και ταυτόχρονη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης με φορητό πιεσόμετρο. Βρέθηκε ότι κάθε αύξηση του θορύβου, ακόμη και όταν το άτομο συνεχίζει να κοιμάται, συνδυάζεται με στατιστικά σημαντική αύξηση της αρτηριακής πίεσης (συστολικής και διαστολικής). Το φαινόμενο αυτό πιθανώς επηρεάζει τον ημερήσιο κύκλο των τιμών της αρτηριακής πίεσης (με την γνωστή πτώση κατά την διάρκεια του ύπνου) με επιδράσεις στην μακροχρόνια ανάπτυξη υπέρτασης.
Ο κ. Πετράκης, Διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Αστεροσκοπείου Αθηνών και Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του ECOCITY, παρουσίασε μετρήσεις θορύβου και αποτελέσματα σε ένα πολυδιάστατο πρόβλημα, όπως είναι ο αεροπορικός θόρυβος. Έδειξε στοιχεία από μετρήσεις θορύβου σε δέκα θέσεις κατά το χρονικό διάστημα από 23/5/08 έως 30/12/08, σε σημεία κοντά σε κατοικημένες περιοχές, όπου εμφανίστηκαν αυξημένα επίπεδα θορύβου σε περιοχές κοντά στο αεροδρόμιο ή σε κεντρικούς οδικούς άξονες
Η κα Χαϊκάλη, Εντ. Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, παρουσίασε το Ευρωπαϊκο και Εθνικό πλαίσιο για τον περιβαλλοντικό θόρυβο και αναφέρθηκε στις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν στην Ελλάδα. Εντόπισε ότι προσδίδεται χαμηλή προτεραιότητα στην περιβαλλοντική πολιτική, με υποτονική κοινωνική κινητοποίηση, ενώ διέκρινε αποσπασματική ρύθμιση περιβαλλοντικών θεμάτων και πολυνομία με αποτέλεσμα την αναποτελεσματική λειτουργία μηχανισμών επιβολής και ελέγχου του ισχύοντος νομικού πλαισίου
O κ. Βολανάκης τόνισε πως σήμερα ο περιβαλλοντικός θόρυβος από την κυκλοφορία οχημάτων ή από διάφορες δραστηριότητες, μπορεί να επηρεάσει τη ακοή, αύξηση της αρτηριακής πίεσης και συμβάλλει σε στεφανιαία νόσο, ενώ μελέτες έχουν δείξει ότι, υψηλά επίπεδα θορύβου πλησίον σχολείων, αυξάνουν την αρτηριακή πίεση των μαθητών και μειώνουν την σχολική τους επίδοση. Υπολογίζεται ότι το 30% των κατοίκων ζουν κατά τις νυκτερινές ώρες σε επίπεδα θορύβου άνω των 55 dBA, που διαταράσσουν τον ύπνο. Επίσης το 20% του πληθυσμού ζει σε επίπεδα περιβαλλοντικού θορύβου άνω των 65 dBA, δηλαδή πλησίον των επιπέδων που μπορεί να επηρεάσουν την ακοή, ενώ μάλλον επηρεάζουν την αρτηριακή πίεση. Η βασική πηγή περιβαλλοντικού θορύβου είναι οι οδοί Ταχείας κυκλοφορίας, ενώ στην Ελλάδα ηχορύπανση προκαλείται κατά τους θερινούς μήνες από ψυχαγωγικές δράσεις.
Ο κ. Βογιατζής, Επ. Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, παρουσίασε τη νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία και την εμπειρία από την παρακολούθηση του κυκλοφοριακού θορύβου στην Αττική Οδό, στη διαδρομή του Τραμ, στον Αερολιμένα Αθηνών και στα Παρατηρητήρια Θορύβου στην Βέροια, στο Π. Ψυχικό στην Αθήνα, στα Ιωάννινα, και στο Ρέθυμνο. Η Οδική Κυκλοφορία είναι η πλέον βασική κοινή παράμετρος ενόχλησης στις αστικέςπεριοχές. Η παράνομη συμπεριφορά των οδηγών (κόρνες, θορυβώδεις μηχανές & εξατμίσεις κλπ…) είναι μία από τις χειρότερες και περισσότερο ενοχλητικές πηγές θορύβου με έμφαση στις μοτοσικλέτες, ενώ Τα ιστορικά κέντρα συνήθως πλήττονται (όσον αφορά την ηχορύπανση) από δραστηριότητες διασκέδασης (μουσική, πλήθος).
Η εσπερίδα έκλεισε με την παρουσίαση των συμπερασμάτων από τον Συντονιστή κ. Βλαστό καθηγητή του ΕΜΠ και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του ECOCITY, o οποίος τόνισε την ανάγκη λήψης μέτρων ηχοπροστασίας των πολιτών και θέσπισης οριακών τιμών έκθεσης σε περιβαλλοντικό θόρυβο, με ιδιαίτερη αναφορά στις ώρες κοινής ησυχίας. Παράλληλα αναφέρθηκε στην πρόταση που παρουσιάστηκε για τη δημιουργία ανεξάρτητου φορέα που θα φροντίζει για την αντιστοιχία των μετρήσεων με τα ίχνη ραντάρ και για τον εντοπισμό μεμονωμένων υπερβάσεων, και θα είναι αρμόδιος για την επιβολή προστίμων
Ο σχεδιασμός χρήσεων γης & οδικής κυκλοφορίας είναι η βάση που πρέπει να στηριχθεί το δίκτυο του ελέγχου της ηχορύπανσης (νέες περιοχές και αποκατάσταση υφιστάμενων αστικών περιοχών). Η εντατική ανάπτυξη μιας περιοχής με εμπορικούς όρους και η μη αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών συνθηκών συνήθως οδηγούν στην υποβάθμιση των περιοχών. Οι κάτοικοι ζητούν ένα ήσυχο περιβάλλον, θέλουν ποιοτικές δημόσιες συγκοινωνίες, θέλουν να περπατάνε ή να χρησιμοποιούν ποδήλατα σε ασφαλή μονοπάτια. Στις πόλεις της Μεσογειακής Ζώνης τα δένδρα και τα φυτά κατά μήκος των δρόμων βελτιώνουν τις συνθήκες για περίπατο και βοηθούν στην μείωση του θορύβου. Οι τοπικές Αρχές πρέπει να συνεργαστούν με τους πολίτες ώστε να πετύχουν τη συνεργασία τους και να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες τους
