Μια νέα μικρή μελέτη έδειξε πως το βάρος ενός άνδρα μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία σημαντικών γονιδίων που υπάρχουν στα σπερματοζωάριά του, τα οποία ενδεχομένως θα μεταφέρει στους απογόνους του.
Οι ερευνητές βρήκαν διαφορές ανάμεσα στα σπερματοζωάρια ανδρών φυσιολογικού βάρους και στα σπερματοζωάρια υπέρβαρων, ως προς την έκφραση συγκεκριμένων γονιδίων. Οι διαφορές αυτές εντοπίστηκαν σε γονιδιακές περιοχές που έχουν συνδεθεί με την ανάπτυξη του εγκεφάλου και τον έλεγχο της όρεξης.
Οι Δανοί επιστήμονες, μάλιστα, δήλωσαν ότι τα ευρήματά τους θα μπορούσαν να προσφέρουν μια βιολογική εξήγηση του γιατί οι παχύσαρκοι πατέρες έχουν παχύσαρκα παιδιά.
Οι περισσότεροι άνθρωποι ήδη γνωρίζουν ότι οι παχύσαρκοι γονείς έχουν συχνά παχύσαρκα παιδιά. Σίγουρα δεν ευθύνεται για αυτό μόνο η γενετική, αλλά, όπως δείχνει η νέα αυτή μελέτη, παίζει σημαντικό ρόλο. Ο ρόλος αυτός όμως είναι αρκετά πολύπλοκος και δεν περιορίζεται στην κληρονομικότητα μιας ομάδας γονιδίων. Η νέα μελέτη ήρθε αντιμέτωπη με αυτό που ονομάζεται επιγενετική, δηλαδή τους χημικούς μηχανισμούς που καθορίζουν εάν ένα γονίδιο θα ενεργοποιηθεί ή όχι σε δεδομένες στιγμές.
Η έρευνα έχει δείξει ότι οι επιγενετικοί μηχανισμοί μπορούν να τροποποιηθούν μέσω της συμπεριφοράς, για παράδειγμα, μέσω της διατροφής ή της άσκησης. Ακριβώς όπως τα γονίδια έτσι και οι επιγενετικοί μηχανισμοί μπορούν να κληρονομηθούν.
Οι επιστήμονες έχουν μόλις αρχίσει να κατανοούν τις αρχές και τη λειτουργία της επιγενετικής, αλλά μελέτες σε έντομα και αρουραίους έχουν δείξει ότι οι επιγενετικές μεταβολές στην έκφραση των γονιδίων των γονέων μπορούν να επηρεάσουν την υγεία των απογόνων τους.
Αυτό που κληρονομεί ένα άτομο από τους γονείς του, λοιπόν, δεν είναι μόνο μια τυχαία ανάμειξη γονιδίων. Μπορεί, επίσης, να κληρονομήσει το βιολογικό αποτύπωμα της συμπεριφοράς και του τρόπου ζωής των γονέων του.
Για τη διεξαγωγή της μελέτης αυτής, η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα σε έγκυρο επιστημονικό περιοδικό, οι ερευνητές ανέλυσαν τα σπερματοζωάρια 10 παχύσαρκων ανδρών και 13 ανδρών με φυσιολογικό βάρος. Οι ερευνητές βρήκαν ότι οι δύο ομάδες διέφεραν στον μηχανισμό της μεθυλίωσης του DNA στα γονίδια των σπερματοζωαρίων, συμπεριλαμβανομένων και των γονιδιακών περιοχών που συνδέονται με τον έλεγχο της όρεξης. Οι ερευνητές διευκρινίζουν πως δύο πανομοιότυπης δομής γονίδια δεν θα λειτουργήσουν με τον ίδιο τρόπο εάν έχουν διαφορετικούς μηχανισμούς μεθυλίωσης του DNA.
Για να εξετάσουν εάν η παχυσαρκία ως τέτοια μπορεί να είναι η αιτία των παραπάνω διαφορών, οι ερευνητές στη συνέχεια εξέτασαν μια ομάδα ανδρών με σοβαρή παχυσαρκία, για την αντιμετώπιση της οποίας υποβλήθηκαν σε βαριατρικό χειρουργείο. Βρέθηκε ότι η μεγάλη αλλαγή στο σωματικό βάρος μετά το χειρουργείο προκάλεσε μια μεγάλη αλλαγή στη μεθυλίωση του DNA που εντοπίστηκε στα σπερματοζωάριά τους. Οι ερευνητές, ωστόσο, δεν μελέτησαν τους απογόνους των ανδρών αυτών, οπότε δεν γνωρίζουν σε ποιο βαθμό οι αλλαγές αυτές είναι κληρονομούμενες.
Η ερευνητική ομάδα αυτήν τη στιγμή συνεργάζεται με μια κλινική γονιμότητας για τη διερεύνηση των επιγενετικών διαφορών σε έμβρυα που δεν χρησιμοποιήθηκαν και τα οποία δημιουργήθηκαν με τη συμβολή σπέρματος από άνδρες με διαφορετικό δείκτη μάζας σώματος. Οι ερευνητές αξιοποιούν τον νόμο που υποχρεώνει τις κλινικές να απορρίπτουν τα μη χρησιμοποιημένα έμβρυα έπειτα από πέντε χρόνια, τα οποία, ωστόσο, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ερευνητικούς σκοπούς.
Με αφορμή τα παρόντα ευρήματα οι ερευνητές τονίζουν ότι δεν είναι μόνο οι γυναίκες αυτές που πρέπει να προσέχουν τον τρόπο ζωής τους πριν από τη σύλληψη. Είναι σημαντικό και οι δύο σύντροφοι να υιοθετούν υγιεινές συμπεριφορές, όταν αποφασίσουν ότι θέλουν να γίνουν γονείς.
Πηγή: nlm.nih.gov
Το άρθρο επιμελήθηκε ο Κ. Κωνσταντινίδης, Χειρουργός, Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Πρόεδρος του Ανδρολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, www.andrologia.gr
