Στις 2 Φεβρουαρίου, πριν από 75 χρόνια, οι ναζιστικές δυνάμεις παραδόθηκαν στο Στάλινγκραντ, έπειτα από φοβερές οδομαχίες πέντε μηνών στην ερειπωμένη πλέον πόλη, που έχει καταστεί σύμβολο των καταστροφών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Οι μάχες στο Στάλινγκραντ έχουν μείνει στην ιστορία ως οι αιματηρότερες και καταστροφικότερες. Διήρκεσαν από τον Αύγουστο του 1942 με τη ναζιστική εισβολή έως τον Φεβρουάριο του 1943, ενώ στοίχισαν τη ζωή σε περισσότερους από ένα εκατομμύριο ανθρώπους.
(Η Βέρμαχτ βομβαρδίζει το Στάλινγκραντ τον Σεπτέμβριο του 1942)
Οι οδομαχίες στην πόλη, ανάμεσα στα ερειπωμένα κτήρια από τους συνεχείς βομβαρδισμούς, είχαν τότε ονομασθεί «πόλεμος ποντικών» από τους ναζί, καθώς εκτός από τις μάχες σώμα με σώμα με ξιφολόγχες μαινόταν και πόλεμος ανάμεσα σε ελεύθερους σκοπευτές.
(Γερμανοί στρατιώτες στο Στάλινγκραντ, Οκτώβριος του 1942)
Για τη Σοβιετική Ένωση, υπήρχε συνεχής αναπλήρωση των απωλειών, αλλά οι ναζιστικές δυνάμεις υποχρεώνονταν να ενισχύονται με μία μεραρχία κάθε Σαββατοκύριακο, σύμφωνα με στοιχεία της 6ης Στρατιάς.
(Σοβιετικοί στρατιώτες μάχονται στα ερείπια του Στάλινγκραντ)
Η επίθεση εναντίον του Στάλινγκραντ σήμανε με την «Επιχείρηση Blau», που είχε στόχο να φτάσουν οι γερμανικές δυνάμεις στον πολύτιμο για τα ενεργειακά κοιτάσματα Καύκασο.
Η εντολή του Στάλιν, όμως, «ούτε βήμα πίσω», δημιούργησε κάποια άλλη λογική στην εξέλιξη των μαχών.
(Ο στρατάρχης Ζούκοφ στο Στάλινγκραντ)
Αποφασιστικό ρόλο στην εξέλιξη της μάχης διαδραμάτισε το σχέδιο του στρατηγού Ζούκοφ για την περικύκλωση των εξασθενημένων ναζιστικών στρατιωτών. Αυτή ήταν και η πρώτη και πιο εντυπωσιακή ήττα για την Βέρμαχτ, από την αρχή του πολέμου.
Σε σύγκριση, στη μάχη του Ελ Αλαμέιν, οι απώλειες ήταν δέκα φορές μικρότερες.
Στις 19 Νοεμβρίου 1942 άρχισε η σοβιετική αντεπίθεση με Κατιούσες.
(Αντιπροσωπεία Σοβιετικών ηγετικών στελεχών, με πρώτο αριστερά τον Νικήτα Χρουστσόφ, εξετάζει επί χάρτου τις εξελίξεις στο Στάλινγκραντ, την 1η Δεκεμβρίου 1942)
Μετά τις μεγάλες απώλειες πριν από μόλις 18 μήνες, ο Κόκκινος Στρατός είχε την ευκαιρία να αποδείξει την ανωτερότητά του εναντίον των εισβολέων επιδεικνύοντας αντοχή και τακτική που θα τον οδηγήσει στην τελική νίκη.
(Σοβιετικός στρατιώτης πανηγυρίζει ανεμίζοντας την Κόκκινη Σημαία στο Στάλινγκραντ, αρχές του 1943)
Η νίκη του Κόκκινου Στρατού στο Στάλινγκραντ υπήρξε και μεγάλη ανακούφιση για τους τότε υπόδουλους λαούς στη ναζιστική λαίλαπα.
Αντίθετα, προκάλεσε σοκ και ανησυχία στον γερμανικό λαό, ο οποίος είχε παρασυρθεί από τις έως τότε θριαμβολογίες του Αδόλφου Χίτλερ.
Mε πληροφορίες από Sputnik
Σύνταξη: Κώστας Μπετινάκης
