Τους Ευρωπαίους απασχολεί περισσότερο «τι θα γίνει με την Καταλονία» και έτσι το ζήτημα της ανεξαρτητοποίησης του Ιρακινού Κουρδιστάν έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα.
Σε γενικές γραμμές παρουσιάζουν κάποιες ομοιότητες οι Καταλανοί και οι Κούρδοι. Και όμως είναι εντελώς διαφορετικά ζητήματα τα δύο και συμβαίνουν σε εντελώς διαφορετικές συνθήκες.
Ενώ μία ανεξάρτητη Καταλονία δημιουργεί κάποια προβλήματα στην Ισπανία, το παράδοξο είναι πως έχει προκαλέσει αντιδράσεις από την ηγετική ομάδα των Βρυξελλών. Λες και η ΕΕ δεν αποδέχτηκε αμέσως μετά το αποκληθέν «βελούδινο διαζύγιο», τόσο την Τσεχία όσο και την Σλοβακία μετά την διάλυση της Τσεχοσλοβακίας όσο και τα ανεξάρτητα κράτη που δημιουργήθηκαν μετά τον εμφύλιο πόλεμο της αλήστου μνήμης Γιουγκοσλαβίας – πλην Σερβίας – επειδή ακριβώς είχε αντιταχθεί στη διάλυση.
Για να μην θυμίσουμε πόσο ασμένως έγιναν δεκτά τα κράτη της Βαλτικής μετά την διάλυση της ΕΣΣΔ αλλά και τα άλλα κράτη του πρώην Συμφώνου της Βαρσοβίας (ούτε λόγος να γίνεται για την Ρωσία φυσικά).
Το Κουρδικό όμως είναι ένα εντελώς διαφορετικό ζήτημα. Χωρίς να διαφωνούμε με το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού των λαών, θα πρέπει να διακρίνουμε το υπόβαθρο.
Το κουρδικό δημοψήφισμα, ήρθε ως «φυσιολογικό» αποτέλεσμα μετά τον κατακερματισμό του Ιράκ, μετά την κατάληψή του από τα αμερικάνικα στρατεύματα (2003-2011) και την αυτονόμηση του ιρακινού Κουρδιστάν, με δική του διακυβέρνηση, σε κάποιας μορφής ομοσπονδίας με τη Βαγδάτη.
Στην πραγματικότητα, το δημιούργημα ήταν κράτος – πελάτης δυτικών συμφερόντων, τουρκικών (λόγω πετρελαιαγωγού) και στενών σχέσεων με το Ισραήλ.
Οι Κούρδοι στο βόρειο Ιράκ κακομεταχειρίζονταν τους χιλιάδες Σύρους πρόσφυγες που κατέφυγαν εκεί μετά τον πόλεμο στη χώρα τους, υποχρεώνοντάς τους να κάνουν δηλώσει εναντίον του καθεστώτος Άσαντ. Οι στρατιωτικές δομές που απέκτησαν ήταν κυρίως αμερικάνικες και βρετανικές, ενώ είχαν εκπαιδευτές από το Ισραήλ.
Η στάση τους απέναντι στην κυβέρνηση της Βαγδάτης ήταν προκλητική και οδήγησε στην σύγκρουση για το Κιρκούκ.
Χώρια, που – όπως αποκάλυψε το ρωσικό υπουργείο Άμυνας – τα δύο τελευταία χρόνια με τη μεσολάβηση και των ΗΠΑ, οι Κούρδοι του Ιράκ όσο και οι Κούρδοι της Συρίας έκαναν σειρά από συμφωνίες με το αποκαλούμενο Ισλαμικό Χαλιφάτο.
Κι όλα αυτά εν ονόματι της αντίθεσής τους με το καθεστώς Άσαντ στη Συρία, προκειμένου να προωθήσουν και την ανεξαρτησία των Σύρων Κούρδων.
Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιβεβαιώνει τις συμφωνίες των Κούρδων με τον ΙSIS για την ελεύθερη έξοδό τους από την Ράκα, με άλλες πηγές να επιβεβαιώνουν πως λεωφορεία με τζιχαντιστές πέρασαν τα συρο-ιρακινά σύνορα, στις κουρδικές περιοχές.
Όσο για την ενεργή συμμετοχή των Αμερικανών στη συμφωνία, επιβεβαιώνεται από τη συνάντηση που είχε στις διαβουλεύσεις με αξιωματούχους της Ράκα ο στρατηγός των πεζοναυτών Jim Glynn, όπως επιβεβαιώνει και το BBC News.
Μπορεί ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να δήλωσε τη Δευτέρα ότι η κυβέρνησή του δεν θα επιλέξει πλευρά στην κρίση ανάμεσα στους Ιρακινούς Κούρδους και την ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Βαγδάτης, μεσούσης της εξελισσόμενης διένεξης για τον έλεγχο της επαρχίας του Κιρκούκ, αλλά τον ασκό του Αιόλου έχουν ανοίξει στην περιοχή εδώ και καιρό οι ΗΠΑ.
Προκαλώντας με τη στάση τους και την οργή της Άγκυρας, που δεν θέλει ούτε να ακούσει για κουρδική ανεξαρτησία στο μαλακό υπογάστριο της Τουρκίας, με το κουρδικό να βράζει στα ΝΑ της χώρας. Έτσι φτάσαμε στην επέμβαση του ιρακινού στρατού – των τελευταίων ημερών – που προωθείται στις κουρδικές περιοχές και ήδη έχει στον έλεγχό του την πόλη Σιντζάρ στην επαρχία Νινεβί, που είχε περάσει σε κουρδικό έλεγχο από τον ISIS, χωρίς να προβλέπεται από το ιρακινό Σύνταγμα.
Το παράδοξο είναι πως το κουρδικό δημοψήφισμα αποδοκιμάσθηκε τόσο από το Ιράκ, όσο την Τουρκία, τις ΗΠΑ, το Ιράν και τον ΟΗΕ, με το σκεπτικό ότι αποσπά την προσοχή από την μάχη εναντίον του ISIS, αλλά και αποσταθεροποιεί την περιοχή.
Η διαμάχη Βαγδάτης – Ερμπίλ για το Κιρκούκ, το οποίο βρέθηκε στον έλεγχο των Κούρδων Πεσμεργκά από το 2014, κορυφώθηκε με τη συμμετοχή των κατοίκων της πετρελαιοφόρου περιοχής στο κουρδικό δημοψήφισμα για ανεξαρτησία της 25ης Σεπτεμβρίου.
Οι Κούρδοι τώρα, αναζητούν τη μεσολάβηση της Μόσχας, ιδιαίτερα μετά την προώθηση και τουρκικών στρατευμάτων (με την ρωσική ανοχή τουλάχιστον) σε συριακά εδάφη πέραν των τουρκικών συνόρων. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε πως η Άγκυρα «παρακολουθεί από κοντά τις κινήσεις της ιρακινής κυβέρνησης για την αποκατάσταση της συνταγματικής νομιμότητας στο Κιρκούκ», που διαθέτει μεγάλη κοινότητα Τουρκομάνων.
Επίσης καλεί την κυβέρνηση του αυτόνομου κουρδικού βόρειου Ιράκ «να μην κάνει άλλα λάθη και να επιτρέψει στο ΡΚΚ να περάσει στην περιοχή που ελέγχει, επειδή θα είναι υπεύθυνη για τα επακόλουθα».
Ο ρόλος της Τουρκίας- που επισήμως χαρακτηρίζεται ότι «επιχειρεί την αποκλιμάκωση» στην περιοχή του συριακού Ιντλίμπ εγκυμονεί κινδύνους, επειδή δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να έρθουν οι τουρκικές δυνάμεις εισβολής σε σύγκρουση με τους υποστηριζόμενους από τις ΗΠΑ Κούρδους αντικαθεστωτικούς αντάρτες PYD.
Και αυτό την εποχή που ήδη δοκιμάζονται οι αμερικανο-τουρκικές σχέσεις, λόγω ακριβώς της αμερικανικής υποστήριξης στους Κούρδους αυτονομιστές της Συρίας.
Το Ιράν, προς το παρόν, παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον όσα εξελίσσονται στην γειτονιά του, καθώς διαθέτει στο έδαφός του μεγάλη κουρδική κοινότητα. Έχοντας όμως στηρίξει μαζί με την Ρωσία τις κυβερνητικές δυνάμεις του Άσαντ, στον πολυμέτωπο αγώνα τους.
«Μην ασχολείστε τόσο με το ανεξάρτητο Κουρδιστάν. Στην περίπτωση που αποσπαστούν οι Κούρδοι από την Τουρκία, νομίζετε πως θα σας μείνει η Θράκη;»ΥΓ. Το Κουρδικό που αποτελεί το αποκορύφωμα της κρίσης στην Μέση Ανατολή που έχει προκληθεί από τις αμερικανικές επεμβάσεις στην περιοχή έχει και κάποια μικρή ελληνική διάσταση.
Όταν την εποχή που γράφαμε διακαώς στις ελληνικές εφημερίδες υπέρ της ανεξαρτησίας του Κουρδιστάν από την Τουρκία, την περίοδο της σύλληψης του Οτσαλάν, είχα βρεθεί απεσταλμένος της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ» στην Ουάσιγκτον. Εκεί σε επίσκεψή μου στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, αξιωματούχος μου είχε πει την φράση που από τότε δεν έχω βγάλει από το μυαλό μου: «Μην ασχολείστε τόσο με το ανεξάρτητο Κουρδιστάν. Στην περίπτωση που αποσπαστούν οι Κούρδοι από την Τουρκία, νομίζετε πως θα σας μείνει η Θράκη;».
Φράση που έχει τη σημασία της, λόγω της επίσκεψης του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ σε μια στιγμή που τόσα παίζονται στην περιοχή μας.
