Την ποιότητα των κεφαλαίων των ελληνικών τραπεζών αμφισβητεί ευθέως το ΔΝΤ, που είναι πλέον εμφανές ότι ούτε θέλει, ούτε μπορεί να παραμείνει στο ελληνικό πρόγραμμα.
Το Ταμείο «έκρυβε» μέχρι σήμερα ότι δεν είναι δομημένο, ούτε αντέχει να σηκώνει στις πλάτες του ανεπτυγμένες χώρες όπως η Ελλάδα ή οποιαδήποτε άλλη της Ευρωζώνης. Στο «ελληνικό ζήτημα» ωστόσο, είδε μια καλή ευκαιρία να κάνει «απόβαση» στην Ευρώπη, αλλά τώρα οι πάντες έχουν πεισθεί ότι δεν μπορεί να παραμείνει, τόσο πολιτικά, όσο και οικονομικά.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες σαν τον κ. Στουρνάρα δεν εκφράζονται όμως με αυτόν τον τρόπο
Και στην Ευρώπη, όμως, παρακολουθούν τη συμπεριφορά του Ταμείου, μήνες τώρα, αλλά ακόμη από πιο κοντά μέσα στον Αύγουστο και τις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου.
Οι, όχι και τόσο ξαφνικές, απαιτήσεις του ΔΝΤ για την ανακεφαλαιοποίηση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών στην Ελλάδα φαίνεται πως ξεπέρασαν κάθε όριο και απειλούν ευθέως τη σταθερότητα του συστήματος.
Ο πολύ προσεκτικός και ψύχραιμος Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννης Στουρνάρας αφού συγκέντρωσε όλα τα στοιχεία και τις σχετικές πληροφορίες κατάλαβε την προηγούμενη εβδομάδα ότι έπρεπε να δράσει, αφού το ελληνικό τραπεζικό σύστημα εμφανίζει ήδη τους πρώτους τριγμούς.
Έχοντας μόλις επιστρέψει από το Τζάκσον Χωλ των ΗΠΑ, όπου συγκεντρώθηκαν οι κεντρικοί Τραπεζίτες από όλο τον πλανήτη και έχοντας μιλήσει ώρες με τον Μάριο Ντράγκι, λίγο πριν από την έναρξη του τρίτου γύρου της αξιολόγησης, στέλνει μήνυμα στην τρόικα, από το «Βήμα της Κυριακής».
Ο κ. Στουρνάρας, σύμφωνα με το δημοσίευμα, απευθυνόμενος στους εκπροσώπους των δανειστών αναφέρει:
«Το ΔΝΤ αν θέλει να φύγει, ας φύγει. Δεν τους χρειαζόμαστε πια».
Και αυτό, γιατί -όπως αναφέρει πάντα το εν λόγω δημοσίευμα- γνωρίζει από πρώτο χέρι πως ο Πόουλ Τόμσεν μεθοδεύει στη νέα αξιολόγηση να ανοίξει θέμα τραπεζών, ζητώντας να γίνει εκ νέου έλεγχος και εκτίμηση κινδύνου για ολόκληρο το χαρτοφυλάκιο των δανείων των τεσσάρων συστημικών ομίλων, κάτι που έγινε στο τέλος του 2015 προκειμένου να προσδιοριστούν οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες σαν τον κ. Στουρνάρα δεν εκφράζονται όμως με αυτόν τον τρόπο.
Οι δηλώσεις του είναι είναι ενδεικτικές της δυσφορίας, που αναπτύσσεται για την απαίτηση του Ταμείου.
Το Χρηματιστήριο πήρε πρώτο το μήνυμα
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, ισχυρές πιέσεις δέχτηκε σήμερα ο τραπεζικός κλάδος, με την αγορά να συνδέει την ατζέντα του ΔΝΤ με τη βιωσιμότητα του χρέους αλλά και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Βεβαίως, οι διαθέσεις του ΔΝΤ για την τρίτη αξιολόγηση αναμένεται να φανούν σήμερα, στο πλαίσιο της συνεδρίασης του Euroworking Group στις Βρυξέλλες.
Τόσο η ελληνική πλευρά όσο και το κοινοτικό σκέλος των Θεσμών περιμένει να δει αν θα εμμείνει το Ταμείο στις απαιτήσεις του για νέα μέτρα το 2018, για εμπροσθοβαρή εφαρμογή των παρεμβάσεων του 2019 – 2021, καθώς και για νέα ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Εάν η απαίτηση για νέα κεφαλαιοποίηση των τραπεζών, πάρει σοβαρές διαστάσεις μεγάλο μέρος της προσπάθειας των ελλήνων μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση και στις περιπτώσεις αυτές νέα σκληρά μέτρα θα απαιτηθούν
Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικοί παράγοντες ανησυχίας για τον τραπεζικό κλάδο, που δεν θα πρέπει να αγνοηθούν και σχετίζονται με την πολιτική σταθερότητα και τη μακροοικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας.
Πρόκειται για δύο παράγοντες που σχεδόν μόνιμα επαναλαμβάνονται στα reports των ξένων οίκων και οι οποίοι αναμένεται να κυριαρχήσουν στο επικείμενο επενδυτικό roadshow που θα πραγματοποιήσει το Χρηματιστήριο Αθηνών στο Λονδίνο στις 20 και 21 Σεπτεμβρίου.
Προ ημερών η Goldman Sachs σημείωσε πως στους βασικούς κινδύνους που μπορούν να επηρεάσουν θετικά ή αρνητικά τις εκτιμήσεις της για την Ελλάδα και τις εγχώριες τράπεζες περιλαμβάνονται η ποιότητα του ενεργητικού και οι top line τάσεις, η πρόοδος στην αναδιάρθρωση των τραπεζικών ομίλων, η απομόχλευση, καθώς και οι συνθήκες χρηματοδότησης.
Το ισχυρό χαρτί του Ταμείου όμως παραμένει το χρέος και η ανάγκη αποφασιστικής ρύθμισης, κάτι για το οποίο οι Γερμανοί δεν θέλουν να ακούσουν λέξη
Και αυτό γιατί από την μία πλευρά «αμφισβητεί την αξιοπιστία των διαδικασιών εποπτείας της ΕΚΤ και του SSM στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα» και από την άλλη – πράγμα πολύ πιο σημαντικό – «ανοίγει ένα παράθυρό» εφόσον αυτές γίνουν αποδεκτές «γενικότερης παρέμβασης του ΔΝΤ στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα» με άγνωστες και προφανώς μη αποδεκτές για την ΕΚΤ συνέπειες…
Εάν η απαίτηση για νέα κεφαλαιοποίηση των τραπεζών πάρει σοβαρές διαστάσεις, μεγάλο μέρος της προσπάθειας των Ελλήνων μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση και στις περιπτώσεις αυτές νέα σκληρά μέτρα θα απαιτηθούν.
Αντίβαρα στην «επιθετικότητα» του ΔΝΤ, είναι η ΕΚΤ, ο ESM και η Κομισιόν, δηλαδή το ευρωπαϊκό σκέλος των «θεσμών», που όχι μόνο υποστηρίζουν διαφορετικές εκτιμήσεις για τη δημοσιονομική εξέλιξη της οικονομίας και το τραπεζικό σύστημα στην Ελλάδα, αλλά επιπλέον θεωρούν απορριπτέα την παρέμβαση του ΔΝΤ, ειδικά όσον αφορά τις τράπεζες και τις εκτιμήσεις της Eurostat/ESM.
Με λίγα λόγια φαίνεται ότι ήλθε η ώρα ο ESM, σταδιακά και ομαλά, να αντικαταστήσει το ΔΝΤ, στο πλαίσιο μιας συμφωνίας-πακέτο, που θα περιλαμβάνει και την εξαγορά των δανείων του ΔΝΤ προς την Ελλάδα, από τα «περισσεύματα» του εν εξελίξει δανείου των 86 δισ. ευρώ.
Το ισχυρό χαρτί του Ταμείου όμως παραμένει το χρέος και η ανάγκη αποφασιστικής ρύθμισης, κάτι για το οποίο οι Γερμανοί δεν θέλουν να ακούσουν λέξη. Τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές τους.