Στις μουσουλμανικές κοινότητες των Βαλκανίων παρατηρείται τάση ισλαμικής ριζοσπαστικοποίησης. Οι ΗΠΑ και η Γερμανία εκφράζουν ανησυχίες για ισλαμιστικό κίνδυνο στην πολύπαθη περιοχή.
Σε διάσκεψη του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) την προηγούμενη εβδομάδα στη Βιέννη, επίσημες δηλώσεις Βόσνιων και Αλβανών εκπροσώπων φάνηκε να επιβεβαιώνουν ότι έχει εξαλειφθεί η τάση Βαλκάνιων τζιχαντιστών να εντάσσονται στην τρομοκρατική οργάνωση Ισλαμικό Χαλιφάτο (ISIS) και άλλες συναφείς ομάδες στη Συρία και στο Ιράκ.
Εκτιμήσεις για τον αριθμό των Βαλκάνιων τζιχαντιστών που έχουν ενταχθεί στο ISIS ξεκινούν μεν από 1.000 έως αρκετές χιλιάδες, ωστόσο σχεδόν ουδείς Βαλκάνιος μαχητής έχει εγκαταλείψει την περιοχή με προορισμό τα πεδία μαχών της Μέσης Ανατολής τα τελευταία δύο χρόνια.
Παρόλο που έχει σημαντικά μειωθεί το συγκεκριμένο ρεύμα, σημαντική παρουσία ακραιφνών ισλαμιστών στα Βαλκάνια, υποβοηθούμενη από μαχητές του ISIS που επιστρέφουν από τα πεδία μάχης, εξελίσσεται σε ακόμη μεγαλύτερο πονοκέφαλο για τις πρωτεύουσες της Δύσης.
Ο Βέντραν Τζίιτς, ειδικός σε θέματα Βαλκανίων στο Αυστριακό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων, δήλωσε στην DW ότι «σαλαφιστές και ισλαμιστές εξτρεμιστές που βρίσκονται εδώ (Βαλκάνια) έχουν ακέραιες υποδομές και τώρα εστιάζουν σε συγκεκριμένες χώρες, αλλά και την περιοχή ως σύνολο».
Ο Τζίιτς εκτιμά ότι περίπου το 30-40% όσων έφυγαν από το Κόσοβο και τη Βοσνία για τη Συρία και το Ιράκ είτε έχει σκοτωθεί είτε παρέμεινε εκεί. Εκτιμάται ότι περί τους 150 έχουν επιστρέψει στη Βοσνία και λιγότεροι από 120 στο Κόσοβο. «Αυτό το πρόβλημα των μαχητών που επιστρέφουν είναι αναμφίβολα απειλή για την ασφάλεια» επεσήμανε ο Τζίιτς.
ΗΠΑ και Γερμανία αναγνωρίζουν το πρόβλημα
Το πρόβλημα απασχολεί ήδη την αμερικανική κυβέρνηση.
Ο αναπληρωτής βοηθός του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για θέματα Ευρώπης και Ευρασίας Χόιτ Γι δήλωσε στο πλαίσιο ακρόασης στην Ουάσινγκτον στις 17 Μαΐου ότι «πρέπει να αναληφθούν περισσότερες δράσεις».
Την ίδια ημέρα, κατά τη διάρκεια κοινοβουλευτικής συνεδρίασης στο Βερολίνο η γερμανική κυβέρνηση αναγνώρισε την ύπαρξη ενός ακόμη προβλήματος που ενδέχεται να επιταχύνει ακόμη περισσότερο τη ριζοσπαστικοποίηση του μουσουλμανικού πληθυσμού των Δυτικών Βαλκανίων: Την αυξανόμενη επιρροή της Σαουδικής Αραβίας κι άλλων χωρών του Κόλπου.
Ο φονταμενταλιστικός σαλαφισμός, αλλά και άλλα ακραιφνή παρακλάδια του Ισλάμ, πρωτοεμφανίστηκαν στα Βαλκάνια από ιεροκήρυκες και μουσουλμανικά τεμένη που χρηματοδοτούνταν από τη Σαουδική Αραβία κατά τη διάρκεια των πολέμων στη Βοσνία και στο Κόσοβο τη δεκαετία του 1990.
Η επιρροή αυτών των ακραίων ρευμάτων αυξήθηκε δραματικά κυρίως την τελευταία δεκαετία, βρίσκοντας γόνιμο έδαφος και στη δυσχερή οικονομική και κοινωνική κατάσταση που επικρατούσε στην περιοχή αλλά και στην έλλειψη ευκαιριών και διεξόδων για τους νέους.
Το πρόβλημα θα οξυνθεί εάν…
Οι μουσουλμάνοι των Βαλκανίων συγκαταλέγονται στους μετριοπαθείς σε παγκόσμια κλίμακα.
Παρ’ όλα αυτά, βαλκανικές χώρες με κατά πλειοψηφία μουσουλμανικό πληθυσμό, όπως το Κόσοβο, η Αλβανία και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, αναφέρονται συχνά ως εν δυνάμει εστίες ανάπτυξης βίαιου θρησκευτικού εξτρεμισμού.
Αλλά και οι γειτονικές ΠΓΔΜ, Σερβία και Μαυροβούνιο εκτιμάται ότι δεν είναι απόλυτα θωρακισμένες απέναντι στη συγκεκριμένη απειλή.
Ο Γκόρντον Μπάρντος, ειδικός αναλυτής από τα Βαλκάνια με έδρα τις ΗΠΑ, συνέκρινε πρόσφατα τη σημερινή κατάσταση στις βαλκανικές χώρες με «εκείνη που επικρατούσε στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης στη Γερμανία τις δεκαετίες του 1920-30», με τη λογική ότι «πρόκειται για χώρες με ασθενείς δημοκρατικούς θεσμούς, οικονομίες σε ύφεση και υψηλά ποσοστά κοινωνικής δυσαρέσκειας».
Ο Βέντραν Τζίιτς δεν θεωρεί ότι η παρούσα κατάσταση στα Βαλκάνια θα πρέπει να προκαλεί εξαιρετική ανησυχία, ωστόσο προειδοποιεί ότι θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν. «Εάν τα προβλήματα ασφαλείας, η αστάθεια και οι οικονομικές δυσκολίες εξακολουθήσουν να εντείνονται, τότε θα συμβεί το ίδιο και με αυτό το φαινόμενο (σ.σ.: του ισλαμικού εξτρεμισμού)» τονίζει.
Επιδιώκει το Ισλαμικό Χαλιφάτο μέτωπο στα Βαλκάνια;
Εδώ κι έναν χρόνο η «DW» προειδοποιούσε με άρθρο της πως «πρόσφορο έδαφος φαίνεται να βρίσκουν οι τζιχαντιστές στις χώρες των δυτικών Βαλκανίων». Ιδιαίτερα στο Κοσσυφοπέδιο και στη Βοσνία οι απόψεις του Ισλαμικού Χαλιφάτου βρίσκουν αρκετούς υποστηρικτές.
Οι τρομοκράτες του Ισλαμικού Χαλιφάτου διοχετεύουν απειλές στα Βαλκάνια μέσω βίντεο και προσπαθούν να προσηλυτίσουν μαχητές στην περιοχή. Ήδη περί τα 250 άτομα από το Κοσσυφοπέδιο έχουν πάει στη Συρία προκειμένου να πολεμήσουν στο πλευρό των τζιχαντιστών.
Το βίντεο που κυκλοφορεί εδώ και καιρό στο διαδίκτυο έχει τίτλο «Μήνυμα προς τους ανθρώπους των Βαλκανίων» και δείχνει έναν άνδρα, κατά πάσα πιθανότητα Βόσνιο, να προτρέπει τον θεατή:
«Αν μπορείς, βάλε εκρηκτικά κάτω από τα αυτοκίνητά τους.
Δηλητηρίασε τους άπιστους, σκότωσέ τους, σκότωσέ τους, όπου κι αν βρίσκονται: στη Βοσνία, στη Σερβία, στο Σάντζακ».
Tάση ριζοσπαστικοποίησης στο Σάντζακ
Ο πολιτικός επιστήμονας Βέντραν Τζίχιτς, ο οποίος διδάσκει στο πανεπιστήμιο της Βιέννης, εντοπίζει τον κίνδυνο σε συγκεκριμένες χώρες των Βαλκανίων:
«Αν παρατηρήσει κάποιος τους αριθμούς των ατόμων που στρατολογούνται από το Ισλαμικό Χαλιφάτο στην περιοχή της Ευρώπης, θα δει ότι κάποιες χώρες των δυτικών Βαλκανίων είναι πολύ υψηλά στη λίστα λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τον πληθυσμό. Αυτό σημαίνει ότι η Βοσνία και το Κοσσυφοπέδιο είναι στην πρώτη θέση. Όλη η περιοχή της Βοσνίας, του Κοσσυφοπεδίου, μέρη της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας αλλά και της Σερβίας. Μαζί με το Σάντζακ, όπου τα τελευταία χρόνια υπάρχει τάση ριζοσπαστικοποίησης. Και υπάρχει σαφώς ο κίνδυνος λόγω της δύσκολης οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης η τάση αυτή να ενταθεί».
Πάντως, οι χώρες των δυτικών Βαλκανίων έχουν κάνει πιο αυστηρή την ποινική νομοθεσία τους προκειμένου να αποτρέψουν τη διείσδυση του Ισλαμικού Χαλιφάτου στην περιοχή.
Πηγή: Deutsche Welle
Σύνταξη: Κ. Μπετινάκης
