Του Κώστα Μπετινάκη
Περίπου 55 εκατομμύρια εγγεγραμμένοι Τούρκοι ψηφοφόροι θα πάνε αύριο στις κάλπες για να πουν «Έβετ» (Ναι) εγκρίνοντας 18 τροπολογίες του Συντάγματος, που θα ικανοποιήσουν τις φιλοδοξίες του Ρετσέπ Ταγιπ Ερντογάν, καθιστώντας τον ως το 2029 με εξουσίες που προσομοιάζουν με σουλτάνου.
Αυτό ακριβώς προτείνουν οι αντίπαλοί του προτρέποντας να ρίξουν οι ψηφοφόροι «Χάγιρ» (Όχι) στις κάλπες, ώστε να μην αντικατασταθεί το ισχύον κοινοβουλευτικό σύστημα με προεδρικό, με την αρχή του ενός ανδρός και υπερεξουσίες.
Διεθνές είναι το ενδιαφέρον για την επομένη ημέρα του δημοψηφίσματος, μιας και όλοι περιμένουν πως ακριβώς θα αντιδράσει σε ευνοϊκό, ή ενδεχόμενο αρνητικό αποτέλεσμα ο Ερντογάν. Ο οποίος βλέπει εχθρούς σε Ευρώπη και Αμερική, εκτός από τους Κούρδους αυτονομιστές στα νοτιοανατολικά.
Και αυτό σε μια τεταμένη ατμόσφαιρα να επικρατεί σε χώρα, όπου ισχύει καθεστώς εκτάκτων μέτρων. Με τον Τύπο φιμωμένο και αποδυναμωμένη την Δικαστική Εξουσία μετά από πογκρόμ συλλήψεων δικαστικών λειτουργών με την κατηγορία ότι υποστήριζαν τον αυτοεξόριστο εδώ και χρόνια στις ΗΠΑ ιερωμένο αντίπαλο του Ερντογάν, Φετουλά Γκιουλέν.
Η προεκλογική περίοδος ουσιαστικά ξεκίνησε από τον Οκτώβριο με την απόφαση του Εθνικιστικού (Γκρίζοι Λύκοι) Κινήματος (MHP) να στηρίξει τις αποφάσεις του Ερντογάν. Η απόφαση αυτή του ΜΗΡ θεωρήθηκε από τους παρατηρητές πλήρης αντιστροφή των προηγούμενων απόψεών του και αυτό λόγω της αποτυχημένης απόπειρας του αμφιλεγόμενου πραξικοπήματος του Ιουλίου 2016. Από τότε το ΜΗΡ στηρίζει τις απόψεις της κυβέρνησης του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) για ενίσχυση της προεδρικής εξουσίας.
Η τουρκική Εθνοσυνέλευση ενέκρινε τις τροπολογίες που αναζητούν λαϊκή έγκριση στο αυριανό δημοψήφισμα στα τέλη Ιανουαρίου με 339 ψήφους υπέρ από τη συμμαχία που έχουν πλέον δύο κόμματα
Η τουρκική Εθνοσυνέλευση ενέκρινε τις τροπολογίες που αναζητούν λαϊκή έγκριση στο αυριανό δημοψήφισμα στα τέλη Ιανουαρίου με 339 ψήφους υπέρ από τη συμμαχία που έχουν πλέον δύο κόμματα (AKP-MHP), ενώ το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης –το Ρεπουμπλικανικό (CHP) – και το κουρδικό Δημοκρατικό κόμμα του Λαού (HDP), είχαν ψηφίσει εναντίον της συνταγματικής αλλαγής.
Ωστόσο, τις τελευταίες ημέρες, σημειώνονται ρωγμές στη συμμαχία του ΝΑΙ, καθώς έχει ξεσπάσει διαμάχη της τελευταία στιγμής, για το ενδεχόμενο να προκύψει μια «ομοσπονδιακή κρατική μορφή» με προεδρική απόφαση, μετά την συνταγματική αλλαγή.
Ενδεχόμενο που αρνείται ο Τούρκος πρόεδρος πως βρίσκεται στα σχέδιά του . «Ο μεγαλύτερος υπερασπιστής της ενιαίας κρατικής μορφής της Τουρκίας, είμαστε εμείς προσωπικά. Δεν υπάρχει κάποια σκέψη ομοσπονδιοποίησης στην ατζέντα ούτε πρόκειται να μπει», διακήρυξε ο Ερντογάν στις 14 Απριλίου, σε ομιλία του στο Ικόνιο, δύο ημέρες πριν το δημοψήφισμα.
Η δήλωση Ερντογάν ακολούθησε την επίθεση που εξαπέλυσε ο εθνικιστής ηγέτης Ντεβλέτ Μπαχτσελί εναντίο συμβούλου του Ερντογάν, που φέρεται να είχε προτείνει «μορφή ομοσπονδιακού συστήματος», μετά την υπερψήφιση του ΝΑΙ.
Αλλά αμέσως μετά την άρνηση του Ερντογάν, ακολούθησε και ο πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ που επίσης απέρριψε παρόμοιο ενδεχόμενο. «Θα παραιτηθώ αμέσως απ΄όλα τα αξιώματά μου κι από αρχηγός του ΑΚΡ κόμματος, αν αποδειχθεί πως υπάρχει κάποιο άρθρο του προτεινόμενου συντάγματος που να ανοίγει το δρόμο ομοσπονδιακού συστήματος» δήλωσε κι ο πρωθυπουργός της Τουρκίας.
Η πρόταση για «ομοσπονδιακή δομή», είχε γίνει από το προεδρικό σύμβουλο Şükrü Karatepe, αλλά όπως είπε ο Ερντογάν «παρανοήθηκε η δήλωση αυτή».
Η συμπαράσταση των ψηφοφόρων του Εθνικιστικού Κόμματος, θεωρείται αποφασιστικής σημασίας για να κερδίσει το δημοψήφισμα ο Ερντογάν ξεπερνώντας το απαιτούμενο όριο των 50%, καθώς οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ένα αμφίρροπο κλίμα, με το βλέμμα στραμμένο στους αναποφάσιστους ψηφοφόρους.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις επιβεβαιώνουν ότι η διαφορά μεταξύ του «Ναι» και του «Όχι» κυμαίνεται στα όρια του στατιτιστικού λάθους και με το ποσοστό αναποφάσιστων να βρίσκεται γύρω στο 8%.
Δυο δημοσκοπήσεις χθες έδειχναν ελαφρά ενίσχυση του «ναι» ωστόσο σημερινή δημοσκόπηση που δημοσιεύεται στην αντιπολίτευόμενη εφημερίδα Τζουμχουριέτ δείχνει σημαντική διαφορά υπέρ του «όχι» με 53,9%, με το «ναι» να περιορίζεται στο 46,1%.
