Του Κώστα Μπετινάκη
Οι σχέσεις της Ρωσίας με τις δυτικές χώρες της Ατλαντικής Συμμαχίας, με πρόφαση την κρίση στην Ουκρανία, θα αποτελέσουν το κύριο θέμα της διήμερης συνόδου του ΝΑΤΟ που ξεκινά σήμερα στην πρωτεύουσα της Πολωνίας.
Στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ που φιλοξενείται στη Βαρσοβία -συμβολική κίνηση μιας και κάποτε εκεί ήταν η έδρα του ομώνυμου υπό σοβιετική ηγεσία «Συμφώνου»- θα είναι παρών και ο Μπαράκ Ομπάμα.
Το κεντρικό μήνυμα που αναμένεται να υποστηρίξει ο Αμερικανός πρόεδρος είναι ότι «η ψήφος υπέρ
του Brexit καθιστά ακόμα περισσότερο σημαντικό τον ρόλο του ΝΑΤΟ ως βασικού πυλώνα της ευρωατλαντικής ενότητας και ασφάλειας».
Το ψυχροπολεμικό κλίμα που αναμφίβολα αναβιώνει θα επικυρωθεί με την ενίσχυση της νατοϊκής στρατιωτικής παρουσίας στην Πολωνία και στις τρεις Δημοκρατίες της Βαλτικής.
Ο Πολωνός πρόεδρος Αντρέι Ντούντα υποδέχεται στη βόρεια Πολωνία υψηλούς προσκεκλημένους από τη στρατιωτική ελίτ πολλών χωρών, με στόχο να θέσουν όλοι μαζί τα θεμέλια για το νατοϊκό αντιπυραυλικό σύστημα που έχει ήδη τεθεί σε λειτουργία υπό αμερικανική εποπτεία. Μόνον ο φράχτης της νατοϊκής εγκατάστασης, στο Σλουπσκ της Πολωνίας, κόστισε 10 εκατομμύρια ευρώ.
H «αμυντική ασπίδα» δρα προς το παρόν και ως «προστασία» για τις ξένες αντιπροσωπείες που βρίσκονται στην περιοχή.
Εν όψει της Συνόδου του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία, εκατοντάδες πολίτες της περιοχής αντιδρούν στην εγκατάσταση του αντιπυραυλικού συστήματος στα λιβάδια της Πομερανίας.
Πέρα από την Πολωνία, στη νατοϊκή ασπίδα αντιπυραυλικής άμυνας περιλαμβάνεται και το Ντεβεσέλου στη Ρουμανία.
Όπως δήλωσε ο γ.γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, το αντιπυραυλικό σύστημα στην Ανατολική Ευρώπη προσλαμβάνει «μια ιδιαίτερη σημασία» για την τόνωση των στρατηγικών δυνατοτήτων της Συμμαχίας.
Τα δύο αυτά νατοϊκά στρατόπεδα αποτελούν τμήμα του ευρύτερου αμυντικού σχεδιασμού του ΝΑΤΟ, γνωστού με την ονομασία «Aegis», με στόχο την προστασία των ευρωπαϊκών χωρών-μελών του Βορειοατλαντικού Συμφώνου από πιθανές επιθέσεις προερχόμενες από τη… Μέση Ανατολή.
Υπενθυμίζεται πως η ιδέα για τη δημιουργία της ασπίδας αυτής γεννήθηκε το 2007, επί προεδρίας των ΗΠΑ από τον Τζορτζ Μπους.
Ο πρόεδρος Ομπάμα στην πρώτη του θητεία έβαλε το πρόγραμμα «οριστικά στον πάγο». Τώρα, όμως, που τερματίζεται η προεδρική του θητεία, το επανέφερε.
«Η ενίσχυση της άμυνας του ΝΑΤΟ στα ανατολικά σύνορά του» -που αναμένεται να αποφασιστεί κατά τη διάρκεια της συνόδου στη Βαρσοβία- «αιτιολογείται από τη στάση της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία προκάλεσε απώλεια της εμπιστοσύνης της Συμμαχίας προς τη Μόσχα», δήλωσε η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ.
«Οι ενέργειες της Ρωσίας στην ουκρανική κρίση κλόνισαν βαθιά τους συμμάχους μας προς Ανατολάς. Όταν η ισχύς του δικαίου και το απαραβίαστο των συνόρων διακυβεύονται από λόγια και πράξεις, τότε μειώνεται η εμπιστοσύνη» τόνισε η καγκελάριος στο κοινοβούλιο, παραμονή της συνόδου κορυφής των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της Συμμαχίας.
Η συνάντηση στη Βαρσοβία πραγματοποιείται «σε περίοδο όπου η κατάσταση ασφαλείας εντός και
πέριξ της Ευρώπης έχει αλλάξει σημαντικά», πρόσθεσε.
Ανάπτυξη ταγμάτων στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης, που συνορεύουν με τη Ρωσία, στρατιωτικές ασκήσεις και προϋπολογισμοί για την άμυνα που αυξάνονται: στη Βαρσοβία, η ηγεσία του ΝΑΤΟ θα συμπληρώσει την ενίσχυση της Συμμαχίας έναντι της Ρωσίας, όπως αποφασίστηκε μετά την έναρξη της ουκρανικής κρίσης.
Η ενίσχυση αυτή είναι πρωτοφανής μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και η Γερμανία καλείται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε αυτό. Θα συμμετάσχει στη συγκρότηση τεσσάρων ταγμάτων (που θα αριθμούν από 600 έως 1.000 στρατιώτες), τα οποία θα αναπτύσσονται εκ περιτροπής από το 2017 στην Εσθονία, τη Λετονία, τη Λιθουανία και την Πολωνία.
Οι ρωσικές ανησυχίες
Η Ρωσία θεωρεί το όλο εγχείρημα ως μια πρόκληση αλλά και απειλή για την εθνική της ασφάλεια.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει προειδοποιήσει: «Οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν πόσο επικίνδυνη κατάσταση δημιουργείται από το αντιπυραυλικό σύστημα δίπλα στα σύνορα της Ρωσίας, επειδή μπορεί να μετατραπεί σε επιθετικό όπλο», προσθέτοντας:
«Με την ανάπτυξη του πυραυλικού αυτού συστήματος οι Αμερικανοί αναδεικνύουν τα μιλιταριστικά τους συμπλέγματα».
Σε δηλώσεις του προς τους ξένους ανταποκριτές μετά το τέλος της πρόσφατης συνόδου του οικονομικού φόρουμ στην Αγία Πετρούπολη (17 Ιουνίου), ο Πούτιν είχε ξεκαθαρίσει πως «ο κόσμος έχει πάρει κατεύθυνση σε πορεία που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πυρηνικό πόλεμο».
Αναφερόμενος στην τρέχουσα «αμερικανική προπαγάνδα που προωθούν τα δυτικά Μέσα», όπως είπε, «γνωρίζουμε τι πρόκειται να συμβεί χρόνο με τον χρόνο. Κι αυτοί γνωρίζουν ότι το γνωρίζουμε. Κι όμως εσείς (οι δημοσιογράφοι) λέτε ιστορίες που σας έχουν πουλήσει και τις διαδίδετε στους πολίτες των χωρών σας. Είναι σαν να μην καταλαβαίνετε τους κινδύνους που δημιουργούνται κι αυτό με ανησυχεί. Δεν καταλαβαίνετε πως ο κόσμος οδηγείται σε κατεύθυνση χωρίς επιστροφή;».
Αντίθετος με τις ΝΑΤΟϊκές θέσεις της Μέρκελ εμφανίζεται ο σοσιαλδημοκράτης εταίρος της, ο αντικαγκελάριος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, ο οποίος υποστηρίζει ότι οι σχέσεις με τη Μόσχα πρέπει να βελτιωθούν.
Το ίδιο και στελέχη του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος: «Το αντιπυραυλικό σύστημα έχει κυρίως συμβολική σημασία» εκτιμά ο Ράινερ Άρντολντ, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του SPD και ειδικός σε θέματα άμυνας.
«Χρειαζόμαστε μια κοινή προσέγγιση και πρέπει όλοι να δρουν με συμβιβαστική διάθεση» αναφέρει ο Άρνολντ, υπογραμμίζοντας ότι εάν το ΝΑΤΟ διασπαστεί, τότε ο Πούτιν θα έχει πετύχει τον στόχο του.
Υπόγειες διαδρομές
Ο πρώην διοικητής του ΝΑΤΟ Philip Breedlove προσπάθησε να υπερασπισθεί τις θέσεις του, μετά τις
αποκαλύψεις της ιστοσελίδας theintercept.com για τα e-mails προς τον πρόεδρο Ομπάμα, με τα οποία τον καλούσε να κλιμακώσει την ένταση με τη Ρωσία.
Μετά τον θόρυβο που προκλήθηκε ο Breedlove είπε στην Christiane Amanpour στο CNN: «Νομίζω πως δεν μπορούν να καταλάβουν ποια ακριβώς είναι η θέση ενός στρατιωτικού διοικητή».
Στα μηνύματά του ο Breedlove επιδίωκε να ενισχυθούν οι απόψεις του και από τον πρώην υπουργό Εξωτερικών Κόλιν Πάουελ (στρατιωτικός κι εκείνος), ώστε να πάρει πλέον επιθετική στάση ο πρόεδρος Ομπάμα υπερασπιζόμενος την Ουκρανία.
