Στο πένθος έχει βυθιστεί ο κόσμος της πυγμαχίας λόγω της είδησης ότι ο Μοχάμεντ Άλι, ο εμβληματικός μποξέρ με το μοναδικό αγωνιστικό στιλ, άφησε την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 74 ετών στο Φοίνιξ των ΗΠΑ.
Ο Μοχάμεντ Άλι είχε κατακτήσει τρεις φορές τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή βαρέων βαρών
«Έπειτα από μάχη 32 ετών με τη νόσο του Πάρκινσον, ο Μοχάμεντ Άλι πέθανε σήμερα σε ηλικία 74 ετών» ανέφερε στην ανακοίνωσή του ο Μπομπ Γκούνελ.
Μαχητής και έξω από το ρινγκ
O Μοχάμεντ Άλι (πραγματικό όνομα Κάσιους Μαρσέλους Κλέι, Cassius Marcellus Clay, Jr, 17 Ιανουαρίου 1942) ήταν Αμερικανός πρώην πυγμάχος.
Ο τρόπος που πυγμαχούσε διακρινόταν για την ταχύτητα των κινήσεων του, τη δύναμη και την ευελιξία τουΑποσύρθηκε οριστικά από την ενεργό δράση το 1981, έχοντας φθάσει συνολικά στις 56 νίκες, με μόλις πέντε ήττες και κατακτώντας τρεις φορές τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή βαρέων βαρών καθώς και ένα χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1960 (Ρώμη). Υπήρξε ο πρώτος πυγμάχος που κατέκτησε τρεις φορές τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή, τον οποίο υπερασπίστηκε με επιτυχία συνολικά 19 φορές. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους πυγμάχους στην ιστορία του αθλήματος και ένας από τους σπουδαιότερους αθλητές του 20ού αιώνα.
Ο τρόπος που πυγμαχούσε διακρινόταν για την ταχύτητα των κινήσεων του, τη δύναμη και την ευελιξία του. Μέσα από τον συχνά προκλητικό, αλαζονικό και αυθάδη χαρακτήρα του απέναντι στους αντιπάλους του απομακρύνθηκε από τα παραδοσιακά δεδομένα των αγώνων πυγμαχίας, ενώ ταυτόχρονα απασχόλησε την κοινή γνώμη για τις θέσεις του πάνω σε θρησκευτικά και πολιτικά ζητήματα, αποτελώντας σύμβολο διαμαρτυρίας.
Στη δεκαετία του ’60 ασπάστηκε το Ισλάμ, προσχωρώντας στην οργάνωση των «Μαύρων Μουσουλμάνων» και μετονομάστηκε σε Μοχάμεντ Άλι, θεωρώντας πως μέχρι τότε κατείχε το «όνομα ενός δούλου». Τοποθετήθηκε ανοιχτά σε θέματα που άπτονταν της ελευθερίας των Αφροαμερικανών στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ αρνήθηκε επίσης να καταταγεί στον αμερικανικό στρατό κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ, στάση για την οποία του αφαιρέθηκε προσωρινά ο τίτλος του πρωταθλητή.
Το 1983 διαγνώστηκε πως πάσχει από το σύνδρομο Πάρκινσον. Κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του έλαβε πολυάριθμες τιμητικές διακρίσεις, όπως το «Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας», ενώ το 2005 ιδρύθηκε προς τιμή του το «Κέντρο Μοχάμεντ Άλι», αφιερωμένο στη ζωή του, στην αθλητική σταδιοδρομία του και στα ιδανικά που υπερασπίστηκε.
Ο δρόμος προς την καταξίωση
Ο Κάσιους Κλέι γεννήθηκε στο Λούισβιλ της πολιτείας του Κεντάκι στο νότιο τμήμα των ΗΠΑ. Ο πατέρας του, Κάσιους Μάρσελους Κλέι ο πρεσβύτερος, συντηρούσε την οικογένειά του εργαζόμενος ως σχεδιαστής πινακίδων και η μητέρα του, Οντέσα Γκρέιντι Κλέι, εργαζόταν ως οικιακή βοηθός.
Η ενασχόλησή του με την πυγμαχία ξεκίνησε όταν ήταν στην ηλικία των 12 ετών, αρχικά σε ερασιτεχνικό επίπεδο. Το 1960 κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης, στην κατηγορία των 87.5 κιλών, γεγονός που σηματοδότησε την έναρξη της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας στην πυγμαχία. Οι πρώτες επαγγελματικές εμφανίσεις του προκάλεσαν εντύπωση περισσότερο εξαιτίας της συμπεριφοράς του, καθώς συνήθιζε να απευθύνεται με υπεροπτικό και ειρωνικό ύφος προς τους αντιπάλους του, υιοθετώντας για τον εαυτό του το προσωνύμιο «Μέγας» και χρησιμοποιώντας στίχους ή φράσεις με τις οποίες αυτοχαρακτηριζόταν, όπως η περίφημη ρήση του: «Πετά σαν πεταλούδα, τσιμπά σαν μέλισσα».
«Πετά σαν πεταλούδα, τσιμπά σαν μέλισσα» ήταν μια από τις πολλές περίφημες ρήσεις του
Τα επόμενα χρόνια κυριάρχησε στους αγωνιστικούς χώρους όπως λίγοι πυγμάχοι στην ιστορία του αθλήματος. Κατόρθωσε να υπερασπιστεί τον τίτλο του απέναντι στον Λίστον το Μάιο του 1965, επικρατώντας του αντιπάλου του με νοκ άουτ στον πρώτο γύρο του αγώνα, ενώ ακολούθησαν και άλλες επιβλητικές νίκες επί σπουδαίων πυγμάχων.
To νοκ άουτ του Μοχάμεντ Άλι στον πρώτο γύρο κόντρα στον Λίστον…
«Δεν έχω να χωρίσω κάτι με τους Βιετκόνγκ»
Στις 18 Φεβρουαρίου του 1966, ο 24χρονος παγκόσμιος πρωταθλητής βαρέων βαρών, διάσημος όχι μόνο για τις αθλητικές του επιδόσεις αλλά και για τις ριζοσπαστικές πολιτικές του θέσεις, προκάλεσε σοκ στην αμερικανική και τη διεθνή κοινή γνώμη, ανακοινώνοντας την απόφασή του να μην πολεμήσει στο Βιετνάμ.
Στις 18 Φεβρουαρίου του 1966, και ενώ είχε κατακτήσει τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή, ο Μοχάμεντ Άλι ανακοίνωσε την απόφασή του να μην πολεμήσει στο ΒιετνάμΜυημένος στο κίνημα των «Μαύρων Μουσουλμάνων» από τον Αφροαμερικανό ριζοσπάστη ηγέτη Μάλκολμ Χ, που δολοφονήθηκε τον Φεβρουάριο του 1965, ο Μοχάμεντ Άλι αρνήθηκε τη στράτευση για λόγους συνείδησης, ως μουσουλμάνος ιερέας. «Δεν γνωρίζω τίποτα για το Βιετνάμ και δεν έχω τίποτα να χωρίσω με τους Βιετκόνγκ. Τουλάχιστον, αυτοί δεν με φωνάζουν βρωμο-νέγρο» είχε δηλώσει το ίνδαλμα εκατομμυρίων Αφροαμερικανών, διακινδυνεύοντας ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 5 ετών για λιποταξία και απώλεια του τίτλου του. Για τη στάση αυτή, αντιμετώπισε έντονη κριτική από μεγάλη μερίδα της αμερικανικής κοινής γνώμης, σε μία περίοδο που η πλειοψηφία των Αμερικανών πολιτών συνέχιζε να υποστηρίζει την αναγκαιότητα του πολέμου στο Βιετνάμ.
Στις 21 Μαΐου του 1966 έβγαλε νοκ άουτ τον Βρετανό διεκδικητή του τίτλου Χένρι Κούπερ και στις 6 Αυγούστου με τον ίδιο τρόπο τον Μπράιαν Λόντον. Αξιοσημείωτη υπήρξε και η αναμέτρησή του με τον Κλίβελαντ Γουίλιαμς, στις 14 Νοεμβρίου, όταν κατά τη διάρκεια των τριών γύρων της επέφερε στον αντίπαλό του περισσότερα από 100 χτυπήματα, προκάλεσε τέσσερις πτώσεις του, ενώ ο ίδιος δέχθηκε μόλις τρία.
Ο αγώνας κόντρα στον Κλίβελαντ Γουίλιαμς…
Στις 28 Δεκεμβρίου, κατάφερε ένα φοβερό «κροσέ» εναντίον ενός άλλου διεκδικητή του τίτλου, του Έρνι Τέρελ, όχι μέσα στο ριγκ αλλά σε μία συνέντευξη Τύπου, όπου ο αντίπαλός του έκανε το μοιραίο σφάλμα να τον αποκαλέσει με το όνομα Κάσιους Κλέι. «Αυτό είναι όνομα δούλου, όνομα λευκού, όνομα ενός μπαρμπα-Θωμά» φώναξε έξαλλος ο Μοχάμεντ Άλι μπροστά στους έκπληκτους δημοσιογράφους.
Η επεισοδιακή συνέντευξη Τύπου μεταξύ Άλι-Τέρελ…
Λόγω της άρνησής του να καταταχθεί στον στρατό, του αφαιρέθηκε ο τίτλος του πρωταθλητή και αποκλείστηκε από κάθε αθλητική διοργάνωση των ΗΠΑ για 3,5 χρόνια, ενώ καταδικάστηκε σε 5 έτη φυλάκισης, ποινή που ωστόσο αναιρέθηκε τέσσερα χρόνια αργότερα από το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας. Καθ’ όλη τη διάρκεια του ’60, ο Μοχάμεντ Άλι ξεχώρισε για τη στάση του απέναντι σε θέματα που άπτονταν της ελευθερίας και των δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών, ασκώντας αξιοσημείωτη επίδραση στην αμερικανική κοινωνία.
«Η αναμέτρηση του αιώνα»
Επέστρεψε στην αγωνιστική δράση τον Οκτώβριο του 1970 και ενώ ο τίτλος του πρωταθλητή ανήκε πλέον στον Τζο Φρέιζερ. Οι εμφανίσεις του, μετά την πολυετή αποχή του, δεν υπήρξαν ανάλογες με αυτές που είχαν προηγηθεί.
Στις 8 Μαρτίου του 1971 διεκδίκησε τον τίτλο του πρωταθλητή βαρέων βαρών από τον Τζο Φρέιζερ, ωστόσο ηττήθηκε για πρώτη φορά στη σταδιοδρομία του, στα σημεία, μετά από αγώνα 15 γύρων που χαρακτηρίστηκε ως «η αναμέτρηση του αιώνα».
Η πρώτη αναμέτρηση Άλι-Φρέιζερ…
Οι δύο πυγμάχοι αναμετρήθηκαν για δεύτερη φορά το 1974 και ενώ ο Φρέιζερ είχε ήδη απολέσει τον τίτλο του πρωταθλητή, με τον Μοχάμεντ Άλι να αναδεικνύεται νικητής μετά από αγώνα 12 γύρων.
Η νίκη του Μοχάμεντ Άλι κόντρα στον Φρέιζερ…
«H Βροντή στη ζούγκλα»
Στις 30 Οκτωβρίου 1974 διεκδίκησε εκ νέου τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή, με αντίπαλο τον Τζορτζ Φόρμαν.
Ο αγώνας για τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή μεταξύ Φόρμαν και Άλι δόθηκε στο Ζαΐρ, στις 30 Οκτωβρίου 1974
Η νίκη του Μοχάμεντ Άλι κόντρα στον Φόρμαν…
Εκτενή τα δημοσιεύματα της εποχής για την προπόνηση που ακολουθούσε ο Μοχάμεντ Άλι κατά τη διάρκεια της οποίας δεν σταματούσε να υποστηρίζει ότι η συνεχής προσπάθεια και η αφοσίωση στον στόχο αποτελούν τον δρόμο προς την καταξίωση και τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή.
Η προπόνηση του Μοχάμεντ Άλι στο Ζαΐρ…
Το τρίτο «ραντεβού» με τον Φρέιζερ
Το επόμενο χρονικό διάστημα, ο Αλί βρέθηκε στο αποκορύφωμα της δημοτικότητάς του και από τους επόμενους αγώνες του ξεχώρισε η τρίτη αναμέτρησή του με τον Τζο Φρέιζερ στις Φιλιππίνες, κοντά στην πρωτεύουσα της χώρας Μανίλα, η οποία θεωρείται ένας από τους κορυφαίους αγώνες πυγμαχίας στην ιστορία του αθλήματος.
Το 1983 διαγνώστηκε πως πάσχει από το σύνδρομο ΠάρκινσονΤο 1978 απώλεσε τον τίτλο του πρωταθλητή από τον χρυσό ολυμπιονίκη του Μόντρεαλ Λέον Σπινκς, τον οποίο απέκτησε εκ νέου (για τρίτη φορά), επτά μήνες αργότερα. Ο Μοχάμεντ Άλι αποχώρησε από την αγωνιστική δράση για τα επόμενα δύο χρόνια. Η επιστροφή του συνοδεύτηκε από μία ήττα από τον Λάρι Χολμς το 1980, ενώ τον επόμενο χρόνο έδωσε τον τελευταίο αγώνα του κόντρα στον Τρέβορ Μπέρμπικ, όπου και ηττήθηκε.
Αν και η στατιστική των αγώνων του δεν είναι σήμερα μοναδική, η ποιότητα των αντιπάλων του και ο τρόπος με τον οποίο πέτυχε τις νίκες του κατά τη διάρκεια της πολύχρονης σταδιοδρομίας του, τον κατατάσσουν μέχρι σήμερα στους κορυφαίους πυγμάχους της ιστορίας.
Πάρκινσον και Ολυμπιακοί Αγώνες
Το 1983 διαγνώστηκε πως πάσχει από το σύνδρομο Πάρκινσον και κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του η κατάσταση της υγείας του επιδεινώθηκε.
Μετά την απόσυρσή του από την πυγμαχία, ο Μοχάμεντ Άλι τιμήθηκε αρκετές φορές για την αθλητική αλλά και την κοινωνική προσφορά του. Το 1996 επιλέχθηκε για την αφή της Ολυμπιακής Φλόγας κατά την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων που διοργανώθηκαν στην Ατλάντα των ΗΠΑ, ενώ το 2005 τιμήθηκε με το «Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας». Τον ίδιο χρόνο τιμήθηκε επίσης με το χρυσό «Μετάλλιο Ειρήνης Otto Hahn» για την πολύχρονη συμμετοχή του στο αμερικανικό κίνημα για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη χειραφέτηση των Αφροαμερικανών παγκοσμίως, καθώς και για το έργο του ως πρεσβευτής καλής θέλησης των Ηνωμένων Εθνών. Στις 19 Δεκεμβρίου 2005 ιδρύθηκε προς τιμή του το μη κερδοσκοπικό «Κέντρο Μοχάμεντ Άλι», αφιερωμένο στη ζωή του, στην αθλητική σταδιοδρομία του και στα ιδανικά που υπερασπίστηκε.
Ο Μοχάμεντ Άλι με την Ολυμπιακή Φλόγα…
Πατέρας εννέα παιδιών, ο Μοχάμεντ Άλι ζούσε μαζί με την τέταρτη σύζυγό του στο Σκότσντεϊλ της Αριζόνα.
