Πέτρος Σιδερέας
Με απόλυτη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η ημερίδα ανοικτής συζήτησης με θέμα «ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΠΑΡΚΕΙΑ ΠΑΡΟΧΩΝ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ;», που διοργάνωσε το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο και φιλοξενήθηκε στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετάνια».
Οι εργασίες του σεμιναρίου είχαν σκοπό να αναζητηθούν και να συζητηθούν ρεαλιστικές προτάσεις για τη διαμόρφωση ενός βιώσιμου, σύγχρονου και προβλέψιμου συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, καθώς και οι εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου, τα μέλη του Επιμελητηρίου μας αλλά και όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς να ενημερωθούν σφαιρικά για το μείζον εθνικό ζήτημα της κοινωνικής ασφάλισης και για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να αναδιαμορφωθεί στο πλαίσιο μιας βιώσιμης και συναινετικής εθνικής στρατηγικής.
Στην εκδήλωση συμμετείχε πλήθος ειδικών σε ασφαλιστικά θέματα και η συζήτηση περιστράφηκε στην αναζήτηση σε βάθος των τρόπων που θα μπορούσαν αποδεδειγμένα να συμβάλλουν στην εξυγίανση του ασφαλιστικού συστήματος.
Θεματικές Ενότητες Συνεδρίου:
Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Τάσεις στη Χρηματοδότηση Ασφαλιστικών Συστημάτων
Αποτελεσματικοί Τρόποι Χρηματοδότησης του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης
Οι Επιπτώσεις της Διαχείρισης των Ασφαλιστικών Συστημάτων στη Δημοσιονομική Πολιτική
Ο Ρόλος του Τρίτου Πυλώνα στο Νέο Μοντέλο Κοινωνικής Προστασίας
Ανοικτή Συζήτηση – Κοινωνική Ασφάλιση: Αναζητώντας την Εθνική Συναίνεση
O Προέδρος του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, κ. Σίμος Αναστασόπουλος, κατά τη διάρκεια του χαιρετισμού του, αναφέρθηκε στο αδιέξοδο που βρίσκεται αυτή την περίοδο η χώρα μας, στο μνημόνιο και στην ανάγκη εύρεσης λύσεων στα δομικά προβλήματα της αγοράς εργασίας και της κοινωνικής ασφάλισης. ”Ο εξορθολογισμός του ασφαλιστικού δεν θα έπρεπε να θεωρείται μνημονιακή υποχρέωση, αλλά απαραίτητο βήμα προς τη δημοσιονομική ισορροπία, ενώ η μέριμνα υπέρ των αδυνάτων δεν εξασφαλίζεται με αυξημένες εισφορές επί των δηλωθέντων εισοδημάτων και τη διατήρηση παλαιών προνομίων. Οι Έλληνες πρέπει να πληρώνουν ανάλογα με τις πραγματικές τους δυνατότητες και ένα σύστημα που θα περιλαμβάνει περιορισμό και μείωση των υφιστάμενων ιδιαίτερα υψηλών ή χαριστικών συντάξεων και την καταβολή εισφορών που θα υπολογίζονται στη βάση πραγματικού και αντικειμενικά προσδιοριζόμενου εισοδήματος θα αποτελούσε πραγματικά βιώσιμη επιλογή με χαρακτηριστικά κοινωνικής μέριμνας. Είναι λοιπόν απαραίτητο όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, αφήνοντας πίσω διαχρονικές πολιτικές σκοπιμότητες και αστοχίες, να συμπράξουν με κοινό στόχο το καλό των πολιτών και της χώρας και να προχωρήσουν με αμοιβαία κατανόηση, μέσα από εποικοδομητική και παραγωγική συνεργασία στην ανάδειξη κοινά επωφελών λύσεων”.
O Προέδρος της Επιτροπής Ασφαλιστικών και Εργασιακών Θεμάτων του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, Καθηγητής κ. Κωνσταντίνος Κρεμαλής δήλωσε: “Στόχος της ημερίδας ήταν η αναζήτηση σημείων συνεννόησης μεταξύ των παραγόντων της κοινωνίας, της οικονομίας και της πολιτικής που εμπλέκονται στην κοινωνική ασφάλιση. Οι στόχοι αυτοί αν και δεν κωδικοποιήθηκαν, δηλαδή δεν έγινε η απαρίθμηση τους κατά τρόπο συστηματικό, προέκυψαν, τόσο από τις τεκμηριωμένες εισηγήσεις όσο και από τον ουσιαστικό αν και σύντομο διάλογο. Η επάρκεια των συντάξεων δεν μπορεί να συνυπάρξει με τη βιωσιμότητα”. Επιπλέον, δήλωσε: “Ο τίτλος της ημερίδας ήταν σκόπιμα προκλητικός για να αναγκάσει τους ομιλητές να πλησιάσουν το αδύνατο. Ακούστηκαν και απαισιόδοξες και αισιόδοξες απόψεις αλλά το ενδιαφέρον έγκειται στις προτάσεις που διατυπώθηκαν και οι οποίες θα αναρτηθούν στο site του Επιμελητηρίου όπου η αρμόδια επιτροπή ανακοινώνει μελέτες και πορίσματα από τις δραστηριότητές της”.
Ο Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, π. Υπουργός, κ. Τάσος Γιαννίτσης επικεντρώθηκε στα θεμελιώδη και πολιτικά ζητήματα που άπτονται του ασφαλιστικού. Πιο συγκεκριμένα ανέφερε: “Έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα θέμα, στο οποίο κόμματα, φορείς και πολλά πρόσωπα που κινούνταν πάντα στο όνομα της διασφάλισης του κοινωνικού χαρακτήρα του ασφαλιστικού οδήγησαν σε ένα μεγάλο οικονομικό και κοινωνικό φιάσκο, και μάλιστα φιάσκο, όχι μόνο για τους συνταξιούχους, αλλά ακόμα περισσότερο για τους εργαζόμενους, τους άνεργους, τη χώρα την ίδια και τις προοπτικές της. Επιπλέον, σήμερα, ζούμε την κατάρρευση του ασφαλιστικού, χωρίς να διαφαίνεται καν ότι αντιμετωπίζεται το πρόβλημα. Θεωρώ όμως ότι, μετά από τόσες ανατροπές στο ασφαλιστικό, οτιδήποτε τρελαίνει χιλιάδες ηλικιωμένους, νέους και μεσήλικες, οτιδήποτε αποσταθεροποιεί προσδοκίες, συμπεριφορές και τελικά το ίδιο το ασφαλιστικό σύστημα και τη χώρα, κινείται στο φάσμα μεταξύ πολιτικής απάθειας και πολιτικής διαφθοράς”. Στη συνέχεια πρόσθεσε ότι: “Για να υπάρξει λύση χρειάζεται πολιτική σύμπραξη, που δε μπορεί να υπάρξει χωρίς συλλογική αναγνώριση λαθών και συλλογική αντίληψη για τις νέες επιλογές. Για να γίνουν αυτά, χρειάζεται time out στις καταγγελίες για το χθες, για το σήμερα και για το αύριο. Χρειάζεται συνευθύνη, χρειάζεται επίσης να δοθεί, για πρώτη φορά μετά το 2009, ένα βροντερό σήμα ότι κάτι αλλάζει σε αυτή τη χώρα. Θα ήταν και το σήμα ότι η Ελλάδα μπορεί να ελπίζει ότι προοδευτικά θα βγει από την κρίση. Ένα τρίτο μείζον πολιτικό σημείο είναι ότι το ασφαλιστικό δεν αφορά μόνο το ειδικό πρόβλημα του ασφαλιστικού, ούτε μόνο τη σχέση εργαζόμενων, συυνταξιούχων και άνεργων. Το ασφαλιστικό πάει χέρι-χέρι με τη φτωχοποίηση όλης της κοινωνίας. Έχει αναχθεί σε στρατηγικό ζήτημα, αφορά την ανάπτυξη, την απασχόληση, τους νέους που φεύγουν, τον ‘πόλεμο γενεών’ που διαγράφεται. Όσο σαπίζει το ασφαλιστικό, τόσο θα σαπίζουν και πολλά γύρω του. Λυπάμαι για τη χρήση έντονων λέξεων, αλλά ζούμε σε εποχή όπου η υπέρβαση των προβλημάτων μας απαιτεί συγκρούσεις με την πραγματικότητα, με τον εαυτό μας, με το παρελθόν μας. Δεν μπορεί η παραπλάνηση και οι τόσο βαριές συνέπειές της για το σύνολο να έχουν ακόμα θέση στο δημόσιο σκηνικό. Το θέατρο έχει εξαντλήσει τα όριά του. Για δεκαετίες οι τράπεζες ήσαν ο μακρύς βραχίονας των κυβερνήσεων, οι επιχειρήσεις όπου συμμετείχε το Δημόσιο το ίδιο, η υγεία, η εκπαίδευση λειτουργούσαν αντίστοιχα και ακόμα υπάρχουν ανάλογες σχέσεις. Το αποτέλεσμα το ξέρουμε: Πτώχευση επιχειρήσεων, πτώχευση της πολιτικής, πτώχευση της χώρας.”
Ο Υφυπουργός του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, κ. Αναστάσιος Πετρόπουλος, σημείωσε: “Τα μνημόνια αντί για τη σύγκλιση του επιπέδου διαβίωσης οδήγησαν στην αύξηση της φτώχειας και στην μετατροπή των συντάξεων σε φιλοδώρημα με μειώσεις έως 45%. Το εισόδημα των συνταξιούχων στην Ελλάδα αντιστοιχεί το 2014 στο 44,7% των εισοδημάτων των συνταξιούχων στην Γερμανία, σημαντικά μειωμένο από το 62,2% που αντιστοιχούσε το 2009. Η επίλυση των προβλημάτων βιωσιμότητας της κοινωνικής ασφάλισης απαιτεί συναίνεση και των κοινωνικών εταιρών και των πολιτικών κόμματων άλλα και ανάπτυξη ασφαλιστικής συνείδησης από όλους τους πολίτες βάζοντας το συλλογικό συμφέρον πάνω από το ατομικό ή το κλαδικό. Πρέπει επιτέλους και σε Ελλάδα και σε Ευρώπη να θέσουμε σε προτεραιότητα τους πολίτες και όχι το κεφαλαίο”. Ολοκληρώνοντας, ανέφερε: “Η πρότασή μας για το νέο ασφαλιστικό σύστημα εστιάζει σε μερικά κρίσιμα σημεία: την ενοποίηση προϋποθέσεων και παροχών και αντιμετώπιση των αδικιών και των διακρίσεων του παρελθόντος με ενίσχυση των ποσοστών αναπλήρωσης για τα χαμηλότερα εισοδήματα και εξασφάλιση ενός επαρκούς επιπέδου διαβίωσης για όλους, μέσω της εθνικής σύναξης, ενισχύοντας την αναδιανομή και συμβάλλοντας στην καταπολέμηση της φτώχειας. Ορθολογικοποίηση των δαπανών και εξοικονόμηση πόρων. Αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής και εξασφάλιση όλων των πόρων της κοινωνικής ασφάλισης. Αξιοποίηση της κινητής και ακίνητης περιουσίας των ταμείων. Ανεύρεση επιπλέον πόρων από νέες πηγές και ανακεφαλαιοποίηση των αποθεματικών και ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεγγύης.”
Ο Γενικός Γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, κ. Νίκος Φράγκος, αναφέρθηκε στις προτάσεις αναμόρφωσης του Ασφαλιστικού Συστήματος οι οποίες συνοψίζονται σε: Εθνική Σύνταξη 384€, συγχώνευση υπαρχόντων Ταμείων και δημιουργία ενός Ταμείου κύριας σύνταξης Ε.Φ.Κ.Α., ενός Ταμείου Επικουρικής Σύνταξης-Πρόνοιας, Ενιαία εισφορά – ασφάλιστρο 20% επί του καθαρού δηλωθέντος εισοδήματος και κατάργηση ασφαλιστικών κατηγοριών/ κλάσεων.
Ο Καθηγητής Ιδιωτικής Ασφάλισης του Τμήματος Στατιστικής & Ασφαλιστικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς, κ. Μιλτιάδης Νεκτάριος, αναφερόμενος στις μνημονιακές μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό, τόνισε ότι: “Οι παραμετρικές μεταρρυθμίσεις αντικατοπτρίζουν την αδιέξοδη και μυωπική πολιτική που έχει ένα μόνο στόχο: να δημιουργήσει την προσδοκία στους πολίτες ότι στο επόμενο διάστημα δεν θα μειωθούν οι συντάξεις. Η επικέντρωση του πολιτικού συστήματος στους ανεδαφικούς βραχυχρόνιους στόχους δεν επέτρεψε στην ελληνική κοινωνία να συνειδητοποιήσει τα τεράστια προβλήματα που απειλούν το κοινωνικό κράτος στις επόμενες δεκαετίες”. Και κατέληξε: “Το προτεινόμενο σύστημα συντάξεων θα εξασφαλίσει την ίση μεταχείριση των ασφαλισμένων εντός και μεταξύ όλων των μελλοντικών γενεών εργαζομένων και θα δημιουργήσει μια νέα κουλτούρα αποταμίευσης και οικονομικού προγραμματισμού στη μέση ελληνική οικογένεια. Υψηλότερες παροχές: περισσότεροι πυλώνες/ χαμηλότερες εισφορές. Η υιοθέτηση ενός συστήματος συντάξεων με τις προτεινόμενες προδιαγραφές θα συμβάλλει ευθέως στην αύξηση της απασχόλησης και της οικονομικής ανάπτυξης. Μόνο εάν συμβεί αυτό, θα έχουμε ως κοινωνία τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε ένα μέρος του νέου πλούτου που θα δημιουργηθεί για να ενισχύσουμε τις απερχόμενες γενιές.”
Η Γενική Διευθύντρια της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, κα. Μαργαρίτα Αντωνάκη επεσήμανε: «Το ασφαλιστικό σύστημα χρειάζεται αναθεώρηση που πρέπει να λάβει υπόψη της τη διεθνή εμπειρία και πρακτική.»
Στην εκδήλωση συμμετείχαν διακεκριμένοι εκπρόσωποι της ακαδημαϊκής κοινότητας με μεγάλη πείρα και εξειδίκευση σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης αλλά και εκπρόσωποι φορέων ιδιωτικής ασφάλισης. Με ιδιαίτερο, εξάλλου, ενδιαφέρον αναμένεται η ανοιχτή συζήτηση στο τέλος του συνεδρίου, όπου θα συμμετάσχουν εκπρόσωποι φορέων εργοδοτών και εργαζομένων και εκπρόσωποι ερευνητικών φορέων, με συντονιστή τον Πρόεδρο της Επιτροπής Ασφαλιστικών και Εργασιακών Θεμάτων, Ομ. Καθηγητή Κοινωνικής Ασφάλισης της Νομικής Σχολής Αθηνών κ. Κωνσταντίνο Κρεμαλή, θα συζητήσουν το εθνικό ζήτημα της κοινωνικής ασφάλισης με στόχο την ανίχνευση συναινετικών λύσεων που θα βοηθήσουν στην επίλυση του ακανθώδους αυτού ζητήματος.
