Γράφει η Ευγενία Αλεξάνδρου Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Στην Ελλάδα, αν και η έντονη ηλιοφάνεια ακμάζει, παρατηρούνται μεγάλα ποσοστά ανεπάρκειας βιταμίνης D στον πληθυσμό της.
Η βιταμίνη D είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη η οποία σχηματίζεται στον οργανισμό μέσω της απορρόφησης της ηλιακής υπεριώδους ακτινοβολίας (και συγκεκριμένα της UVB) από το δέρμα, αλλά προσλαμβάνεται και από ορισμένες τροφές που είναι πηγές βιταμίνης D.Η ηλιακή ακτινοβολία οδηγεί στην παραγωγή του 90% της αναγκαίας ποσότητας βιταμίνης D του ανθρώπινου οργανισμού. Το υπόλοιπο 10% της βιταμίνης D προσλαμβάνεται από τροφές που είναι πλούσιες και σε ‘καλά’ λιπαρά όπως ο σολομός, ο μπακαλιάρος και ο τόνος.
Η βιταμίνη D καθορίζεται από τα επίπεδα της 25(OH)D στον ορό του αίματος. Άτομα με συγκέντρωση 25(OH)D ng/ml παρουσιάζουν έλλειψη βιταμίνης D, ενώ όταν η συγκέντρωση κυμαίνεται από 10-30 ng/ml, μιλούμε για ανεπάρκεια.Στην Ελλάδα έχει βρεθεί ότι το 75% των υγιών ατόμων ηλικίας άνω των 70 ετών έχει τιμές 25(OH)D χαμηλότερες των 30ng/ml, ενώ σε ιδρυματικούς ασθενείς και σε αρρώστους με κάταγμα ισχίου το 93% έχει τιμές χαμηλότερες των 20ng/ml!!
Σύμφωνα με μελέτη του νοσοκομείου Μεταξά κατά την οποία εξετάσθηκαν 596 ηλικιωμένοι με οστεοπόρωση, φάνηκε ότι το 53.3% παρουσίαζε ανεπάρκεια στην βιταμίνη D. Αντίστοιχα, τα αποτελέσματα της μελέτης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης σε 164 ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα, έδειξαν ότι το 81.7% είχε ανεπαρκή βιταμίνη D.
Πρόσφατη μελέτη του Ενδοκρινολογικού τμήματος του νοσοκομείου ‘Άγιος Σάββας’ και του Ορμονολογικού εργαστηρίου του νοσοκομείου ‘Άγιος Παντελεήμονας’ κατά την οποία εξετάσθηκαν 625 φαινομενικά υγιείς ενήλικες, έδειξε ότι το 57.7% των εξετασθέντων παρουσίαζε ανεπάρκεια στην βιταμίνη D.
Σε άλλη μελέτη κατά την οποία εξετάσθηκαν 840 γυναίκες, φάνηκε πως το 88% είχε συγκέντρωση βιταμίνης D κάτω από 30ng/ml.
Έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή της Αθήνας, κατά την οποία εξετάσθηκαν 123 υγιή «ζευγάρια» μητέρας – νεογνού, έδειξε ότι 24 (19.5%) μητέρες και 10 (8.1%) νεογέννητα είχαν έλλειψη βιταμίνης D. Επτά από τα 24 (29%) νεογνά των μητέρων με έλλειψη βιταμίνης D είχαν και αυτά έλλειψη, ενώ 3 μόνο από τα 99 (3%) νεογνά από μητέρες με φυσιολογικά επίπεδα βιταμίνης D είχαν έλλειψη. Βλέπουμε λοιπόν το πόσο έντονα συσχετίζονται τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D σε μια μητέρα με αυτά του μωρού της…
Που μπορεί να οφείλεται η έλλειψη? Ο κυριότερος παράγοντας φαίνεται πως είναι η μειωμένη έκθεση στον ήλιο αφού περνάμε το μεγαλύτερο διάτημα της ημέρας σε κλειστούς χώρους. Η χρήση αντηλιακών με υψηλό δείκτη προστασίας μπορεί να συμβάλλει και αυτή στο πρόβλημα καθώς ένα αντηλιακό με δείκτη προστασίας 15 μειώνει την περιφερειακή συγκέντρωση βιταμίνης D έως και 99%. Άλλοι παράγοντες που μπορεί να παίζουν ρόλο είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση που δρα ως φυσικό «φίλτρο» της υπεριώδους ακτινοβολίας UVB, η παχυσαρκία (που «εγκλωβίζει» την βιταμίνη D) αλλά και η μειωμένη κατανάλωση ψαριών πλούσιων σε ‘καλά’ λιπαρά.
Η έλλειψη βιταμίνης D έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία τόσο των παιδιών όσο και των ενηλίκων. Στα παιδιά από 3 μηνών έως 3 χρονών μπορεί να προκαλέσει ραχίτιδα, μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από την μειωμένη εναπόθεση ασβεστίου στα οστά και οδηγεί σε προβλήματα στην σκελετική τους ανάπτυξη. Στους ενήλικες έχει επιπτώσεις στην καλή υγεία των οστών, προκαλώντας οστεομαλακία και οστεοπόρωση. Επιπλέον, άτομα με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D έχουν αυξημένο ρίσκο για καρκίνο του ενδομητρίου, του μαστού, του προστάτη και για καρδιαγγειακές παθήσεις.
Συμπερασματικά, η έλλειψη βιταμίνης D στην Ελλάδα είναι ένα γεγονός στο οποίο δυστυχώς η διατροφή δεν μπορεί να συνεισφέρει ουσιαστικά, μια και οι πραγματικά πλούσιες πηγές βιταμίνης D είναι πολύ περιορισμένες, καθιστώντας έτσι τα συμπληρώματα αναγκαία, όταν καλείται κάποιος να αντιμετωπίσει σοβαρές ανεπάρκειες ή ελλείψεις σε αυτή την τόσο σημαντική βιταμίνη.
Σε συνεργασία με το Diettv.gr
