Τελικά, ποιος δημιούργησε τα ΚΕΠ; Ξέρετε, τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών. Μερικοί λένε ο Σημίτης. Άλλοι λένε ο Σταύρος Μπένος. Άκρη δε βρίσκεις. Πάντως, όποιος κι αν τα έκανε, να συγχωρεθούν τα πεθαμένα του. Μιλάμε για πολιτισμικό σταθμό στην τριτοκοσμική Ελλάδα, στην ευρωπαϊκή της πορεία. Να το πω πιο ποιητικά; (Why not!) Παράθυρο στο σκοτάδι της γραφειοκρατίας. Φωτεινό σημείο στο τούνελ της φοβερής ελληνικής καθημερινότητας. Kαι να το φυλάξουμε, parakalo, ως λίθον πολύτιμον και σπάνιον. Ως κόρη οφθαλμού. Άσχετα αν μερικοί το βλέπουν ανάλαφρα.
– Έλα μωρέ τώρα… Σιγά το «φως στο σκοτάδι». Θεωρείς πολιτισμικό σταθμό το να παίρνεις γρήγορα ένα «γνήσιο της υπογραφής»;
– Εσύ δεν το θεωρείς; Αλλά δεν είναι μόνο το γνήσιο της υπογραφής, είναι και οι ανάσες που παίρνεις στην καθημερινότητα, το χαμόγελο που κερδίζεις αντί του άγχους… Ξέρεις τι θα πει, εκεί που πα’ να εισπράξεις άγχος και των γονέων, να εισπράττεις ένα «ευχαριστώ» ή ένα «καλημέρα»; Εδώ στην Αττική Οδό σου λένε «καλημέρα» οι… μουτρωμένοι εισπράκτορες και σου φτιάχνουν το κέφι. Αλλά τέλος πάντων… Θυμάστε πού παίρναμε παλιότερα αυτό το «γνήσιο της υπογραφής»;
– Όχι, αλλά έχει σημασία;
– Έχει, πώς δεν έχει… Στην αστυνομία…
– Και λοιπόν;
– Τι και λοιπόν; Έχετε πάει ποτέ στην αστυνομία; Για το «γνήσιο της υπογραφής» πήγαινες και σε κοίταζε ο χωροφύλαξ σαν φονιά: «Πώς κάθεσαι έτσι εσύ;» «Τι πώς κάθομαι;» «Ίσιο το κορμί σου… Προσχήηηηη» «Μα σας παρακαλώ…» «Ημιανάπαυση…» «Μα εγώ ήρθα για ένα γνήσιο της υπογραφής κύριε αστυφύλαξ…» «Τι σου λέω εγώ. Προσχήηηηη»!
– Δεν το πιστεύω… Αυτά τώρα που μου λέτε, είναι από τα πέτρινα χρόνια…
– Ποια πέτρινα, τα ίδια γίνονταν και στα μαλαματένια χρόνια. Πριν γίνουν τα ΚΕΠ, επί Σημίτη. Άσε που μπορούσε να σε κλείσει και μέσα ο χωροφύλαξ. Πήγαινες για το «γνήσιο» και βρισκόσουν εν τω άμα στο μπουντρούμι.
– Σοβαρά;
– Εμ τι, καλαμπούρι; Ένα μικρό χρέος να είχες στο ΙΚΑ, μια κλήση απλήρωτη, το ανακάλυπτε με την ταυτότητα και σε οδηγούσε κατευθείαν στο κρατητήριο… «Για μπες μέσα εδώ μέχρι κάποιος να πα’ να πληρώσει ένα χρέος…»
– Αϊ στο διάολο…
Έτσι. Και που φώναζες «μα εγώ ήρθα για ένα… γνήσιο και με κλείνεις φυλακή» δεν του ίδρωνε το αυτί του χωροφύλακα. Έδειχνε, πάντως, να σε συμπονάει, σε έπαιρνε με το καλό «έλα τώρα, δεν είναι και προς θάνατον» και σ’ έκλεινε μέσα σαν τον Ρωχάμη… Και μου λες εμένα τι έκαναν τα ΚΕΠ. Όαση μες στην έρημο της αυθαιρεσίας και της γραφειοκρατίας είναι. Χαμόγελο στην καθημερινότητα. Απλά, τελευταία με ανησύχησαν μερικά περιστατικά. Είναι και ο Έλλην, δηλαδή… Καταλάβατε. Άπαξ και του δώσεις εξουσία, καβαλάει το καλάμι… Κάπου προς Καλλιθέα ήμουνα, δε λέω πού ακριβώς, αλλά μέσα σε ΚΕΠ και έπεσα επάνω στην περίπτωση. Έλλην του Καναδά ζητούσε «γνήσιο της υπογραφής» από υπάλληλο μεσόκοπο με ύφος, ο οποίος το έπαιζε χωροφύλαξ με κορδόνι: Πρώτη φορά άκουσα σε ΚΕΠ το γνωστό «δε γίνεται κύριε». Τι δε γινότανε; Ο άνθρωπος είχε καναδέζικο διαβατήριο, έφευγε την άλλη μέρα και έπρεπε να αφήσει ένα έγγραφο με την υπογραφή του, προφανώς για κάποια σημαντική αγορά. Ο υπάλληλος για να του βεβαιώσει το γνήσιο της υπογραφής ζητούσε και άδεια παραμονής! Ο ομογενής προσπαθούσε να του εξηγήσει ότι δε δίνουν άδεια παραμονής στους Έλληνες του εξωτερικού που έρχονται για τρεις μήνες στην Ελλάδα και εν πάση περιπτώσει τι δουλειά είχε το γνήσιο της υπογραφής με την άδεια παραμονής; Τίποτα ο δικός σου. «Θα πάω φυλακή», έλεγε και ξανάλεγε, αν βεβαίωνε την υπογραφή χωρίς να δει άδεια παραμονής. Απελπισία. Πήραμε, λοιπόν, τον άνθρωπο και του δείξαμε, πιο πάνω στη Νέα Σμύρνη, ένα άλλο ΚΕΠ όπου μια ευγενέστατη κυρία κοίταξε το διαβατήριο, του είπε να υπογράψει και σφράγισε το χαρτί επιτόπου! Έλαμψε ο Καναδός.
«Σωτήρα μου…» Και δε θα μου αμαύρωνε την εικόνα των ΚΕΠ η εξαίρεση του σαχλαμαράκια μεσόκοπου που ταλαιπώρησε τον ομογενή, εάν το περιστατικό ήταν μοναδικό. Δεν ήταν. Τελικά ή εμένα μου τυχαίνουν όλα ή αυτή η όαση στη γραφειοκρατία, το χαμόγελο στην ελληνική καθημερινότητα, τα ΚΕΠ, μπάζουν νερά. Κινδυνεύουν. Παρόμοιο περιστατικό, λοιπόν, με ένα φοιτητή του Πολυτεχνείου, Ιορδανό. Μέσα σε δυο μέρες. Και αυτός είχε κολλήσει για το γνήσιο της υπογραφής. Ένας δυσκοίλιος με μαλλί κομοδινί δεν του βεβαίωνε το «γνήσιο της υπογραφής», επειδή η άδεια παραμονής είχε λήξει, αλλά προφανώς ο φοιτητής είχε πάρει παράταση και του το έλεγε ο φουκαράς:
«Να, εδώ είναι η σφραγίδα του Αλλοδαπών».
«Δε με ενδιαφέρει η σφραγίδα…»
«Να και η ταυτότητα του Πολυτεχνείου. Εγώ δε θέλω να μου δώσετε ούτε άδεια παραμονής ούτε ελληνική ιθαγένεια. Να μου βεβαιώσετε την υπογραφή μου θέλω…»
«Λίγο το θεωρείς αυτό; Ξέρεις τι θα πει γνήσιο της υπογραφής;»
(Τον κακό του τον καιρό θα πει το «γνήσιο της υπογραφής», απλά το ‘βλεπε εξουσία και ήθελε να κάνει δύσκολη τη ζωή του νεαρού.)
Βέβαια, το περιστατικό έληξε, μια κυρία μπροστά μου έστειλε το φοιτητή να πάει στο πλησιέστερο ΚΕΠ να κάνει τη δουλειά του και πήγε ο άνθρωπος. Αλλά το πρόβλημα δεν είναι αυτά καθεαυτά τα δύο-τρία περιστατικά. Είναι το δημοσιοϋπαλληλικό μικρόβιο που αρχίζει να μπαίνει σε αυτές τις μοναδικές ελληνικές υπηρεσίες που χαμογελούν. Και επειδή είναι δύσκολο να πάει κανείς και να πιάσει από το λαιμό αυτές τις εξαιρέσεις, «άσε κάτω την καθημερινότητα του πολίτη βρε κάθαρμα», ας εξηγήσει κάποιος αρμόδιος σε αυτά τα σταγονίδια τα εξής αυτονόητα: Ότι για το γνήσιο της υπογραφής δε χρειάζεται ούτε άδεια παραμονής, ούτε το αλήστου μνήμης «πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων»…
