Το ευρώ παραμένει δημοφιλές, η σοβαρή δημοσιονομική προσαρμογή από το 2010 συνέβαλε σημαντικά στη συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας, ενώ υπάρχει δυνατότητα για αναδρομικό βέτο έναντι των συμφωνιών που σύναψαν προηγούμενες κυβερνήσεις: αυτά είναι τα τρία μαθήματα που, σύμφωνα με την Goldman Sachs, μπορεί να πάρει η ευρωζώνη από την ελληνική κρίση.
Οι Έλληνες ψηφοφόροι καλούνται να εκλέξουν νέα Βουλή στις 20 Σεπτεμβρίου, με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις να δείχνουν ντέρμπι μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Νέας Δημοκρατίας, αναφέρει στη δεκασέλιδη ανάλυσή της με τίτλο «Lessons from the Greek crisis» («Μαθήματα από την ελληνική κρίση») η Goldman Sachs. Και τα δύο κόμματα έχουν δηλώσει ότι θα συνεργαστούν με τους πιστωτές, αλλά μένει να φανεί σε ποιον βαθμό η νέα κυβέρνηση θα αναλάβει πρωτοβουλίες για την εφαρμογή του προγράμματος.
Δύο σενάρια για νέες εντάσεις μεταξύ Ελλάδας και πιστωτών
Σε πιο ρεαλιστική βάση, ο δρόμος προς τα εμπρός μοιάζει ανώμαλος, ενώ η εφαρμογή του προγράμματος σαφώς θα επαναφέρει σποραδικά τις εντάσεις μεταξύ των δύο πλευρών, χωρίς όμως να φθάσουν οι σχέσεις σε «σημείο βρασμού», καθώς οι μνήμες ενός πιθανού κινδύνου Grexit είναι ακόμη νωπές.
Η αμερικανική πολυεθνική τράπεζα επενδύσεων βλέπει δύο σενάρια που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ρήγματα μεταξύ των δύο πλευρών, της Ελλάδας και των δανειστών, οδηγώντας ενδεχομένως σε επανεμφάνιση των εντάσεων:
– Η περαιτέρω επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης στην Ελλάδα, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέα αντίσταση στην εφαρμογή του προγράμματος.
– Ενδεχόμενη απροθυμία των πιστωτών να δώσουν νωρίς σήμα ελάφρυνσης του χρέους, φοβούμενοι την ελληνική απροθυμία για μεταρρυθμίσεις.
Τρία μαθήματα από την ελληνική κρίση
Τα διδάγματα που κατά την Goldman Sachs αποκόμισε η ευρωζώνη από την ελληνική κρίση αναλυτικότερα έχουν ως εξής:
1. Το ευρώ παραμένει δημοφιλές. Η ελληνική εμπειρία δείχνει ότι το εμπόδιο για ένα διαζύγιο μεγαλώνει όταν αποσαφηνίζονται οι κίνδυνοι μιας τέτοιας προοπτικής.
2. Η σοβαρή δημοσιονομική προσαρμογή από το 2010 συνέβαλε σημαντικά στη συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας. Έτσι, μια πιο μετριοπαθής φορολογική εξυγίανση θα σήμαινε την ανάγκη για μεγαλύτερα προγράμματα και (τελικά) υψηλότερες αποσβέσεις για τους πιστωτές.
Λόγω της ανάγκης για κοινοβουλευτικές εγκρίσεις, η δυνατότητα να επιλέξουν μια λιγότερο σκληρή πορεία εξυγίανσης είναι περιορισμένη, τουλάχιστον για ορισμένες χώρες. Αυτοί οι πολιτικοί περιορισμοί θα παραμείνουν δεσμευτικοί για τις κυβερνήσεις.
3. Η βούληση του ΣΥΡΙΖΑ να επαναδιαπραγματευτεί, αν επανεκλεγεί, τους όρους της οικονομικής διάσωσης της Ελλάδας ανέδειξε τη δυνατότητα ενός αναδρομικού βέτο έναντι των συμφωνιών που έχουν επιτευχθεί από προηγούμενες κυβερνήσεις.
Κατ’ επέκταση, η αξιοπιστία οποιασδήποτε συμφωνίας μεταξύ μιας ευάλωτης χώρας και των πιστωτών της περιορίζεται στο γεγονός ότι η δημοκρατική νομιμότητα ανήκει στο εθνικό επίπεδο, περιορίζοντας τις δυνατότητες για περαιτέρω ολοκλήρωση της ευρωζώνης, καταλήγει η έκθεση της τράπεζας.
