Μαζί με την σκόνη ορού γάλακτος και την κρεατίνη, η γλουταμίνη αποτελεί ιδανικό συμπλήρωμα για αθλητές που επιθυμούν να αυξήσουν την καθαρή μυϊκή μάζα και να μειώσουν το σωματικό λίπος.
Τι είναι η γλουταμίνη;
Η γλουταμίνη είναι το αφθονότερο φυσικό μη βασικό αμινοξύ στο ανθρώπινο σώμα αποτελώντας το 61% όλων των αμινοξέων του σώματος και εντοπίζεται στο αίμα, στους μύες, στον εντερικό σωλήνα, στον εγκέφαλο και στο συκώτι.
Η γλουταμίνη (ή L-Glutamine) εντοπίζεται σε αρκετές τροφές όπως κρέας, ψάρι, αυγά, γαλακτοκομικά, όσπρια και κάποια λαχανικά. Αποτελεί σημαντική πηγή ενέργειας εκτελώντας μία σειρά βασικών λειτουργιών μεταξύ των οποίων η ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Το μεγαλύτερο μέρος της γλουταμίνης που λαμβάνεται με την τροφή, προέρχεται από το άλας γλουταμικού οξέος, το οποίο μετατρέπεται σε γλουταμίνη από τον οργανισμό με την βοήθεια του ένζυμου γλουταμίνη-συνθετάση (Glutamine Synthetase). Αντίθετα, η γλουταμίνη των συμπληρωμάτων διατροφής παράγεται από άμυλο ή σιρόπι καλαμποκιού που έχει υποστεί αλκοολική ζύμωση.
Ποια είναι η δράση της γλουταμίνης ;
Τα συμπληρώματα γλουταμίνης διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστημα, μειώνουν τις φλεγμονές και προστατεύουν τα μυϊκά κύτταρα από τραυματισμούς κατά την έντονη άσκηση. Η γλουταμίνη διατηρεί την υγεία της γαστρεντερικής οδού σε υψηλά επίπεδα συμβάλλοντας τα μέγιστα στην λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
Αύξηση αζώτου
Η δομή της γλουταμίνης περιέχει 2 άτομα αζώτου, γεγονός που την καθιστά σημαντικό μεταφορέα αζώτου, μεταφέροντας το 35% του αζώτου που φτάνει στα μυϊκά κύτταρα. Αυτό ισούται με αναβολική μυϊκή ανάπτυξη.
Αντικαταβολική και ανοσοποιητική ενίσχυση
Κατά την έντονη άσκηση τα επίπεδα της γλουταμίνης στο σώμα μειώνονται ως και 50% και παραμένουν χαμηλά μέχρι την πλήρη μυϊκή αποκατάσταση. Αυτό συμβαίνει γιατί μετά από έντονη άσκηση, η γλουταμίνη που μεταφέρει άζωτο μετακινείται από τους μύες και χρησιμοποιείται για την αποκατάσταση και την ανοσοποιητική λειτουργία. Αυτή η μείωση της γλουταμίνης δημιουργεί ένα καταβολικό περιβάλλον για τον μυϊκό ιστό.
Αυξημένη πρωτεϊνική σύνθεση
Χρησιμοποιώντας λοιπόν συμπλήρωμα γλουταμίνης πριν και μετά από την άσκηση, οι αθλητές και οι body builders μπορούν να ελαχιστοποιήσουν την μείωση της ήδη υπάρχουσας γλουταμίνης στον μυϊκό ιστό, διατηρώντας παράλληλα υψηλά τα επίπεδα αζώτου επιτρέποντας έτσι μια βελτιωμένη πρωτεϊνική σύνθεση.
Πως δουλεύει πραγματικά η γλουταμίνη
Τα συμπληρώματα γλουταμίνης λειτουργούν αντικαθιστώντας την μυϊκή γλουταμίνη στο έντερο και στο ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτό βοηθά στο να παραμείνουν υψηλά τα επίπεδα γλουταμίνης στο μυϊκό ιστό αποφεύγοντας την δημιουργία καταβολικού περιβάλλοντος.
Απελευθέρωση αυξητικής ορμόνης
Έρευνες απέδειξαν την ιδιότητα της γλουταμίνης να αυξάνει δραματικά τα επίπεδα της ανθρώπινης αυξητικής ορμόνης. Στην πραγματικότητα μια σημαντική αύξηση παρατηρήθηκε με μόνο 2 γραμμάρια L-γλουταμίνης σε ελεύθερη μορφή.
Αυξημένη πρόσληψη γλυκογόνου
Η πρόληψη γλουταμίνης μετά την άσκηση αυξάνει την διαθεσιμότητα του γλυκογόνου προωθώντας την συσσώρευση του στο μυϊκό ιστό. Αυτός είναι ένας παράγοντας κλειδί στην διαδικασία «αποκατάστασης» μετά από άσκηση.
Υγεία του εντέρου
Επιπροσθέτως η γλουταμίνη φαίνεται να έχει ιδιότητες καθαρισμού της γαστρεντερικής οδού. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση του αισθήματος της πείνας αυξάνοντας τον κορεσμό πολεμώντας τα παθογόνα βακτήρια που επικάθονται στο στομάχι καλύπτοντας το.
Ποιον τύπο γλουταμίνης ;
Παρόλο που η αύξηση της πρόσληψης γλουταμίνης μπορεί να γίνει μέσα από την τροφή, είναι πρακτικά δύσκολο να αναλώσει κανείς τις απαιτούμενες ποσότητες, ειδικά πριν και μετά από άσκηση. Αυτό καθιστά την γλουταμίνη σε μορφή συμπληρώματος, ιδανική επιλογή.
Ο κύριος τύπος συμπληρώματος γλουταμίνης στο εμπόριο είναι η L-γλουταμίνη. Εξίσου διαθέσιμα είναι εναλλακτικά και τα πεπτίδια γλουταμίνης. Η διαφορά ανάμεσα στις δύο μορφές γλουταμίνης είναι ότι η L-γλουταμίνη είναι σε ελεύθερη μορφή και λιγότερο σταθερή αφού δεν συνδέεται με άλλα αμινοξέα. Τα πεπτίδια γλουταμίνης συνδέονται με άλλα αμινοξέα με πεπτικούς δεσμούς, γεγονός που τα καθιστά σταθερότερα και ευκολότερα απορροφήσιμα από το σώμα. Παρόλα αυτά όλες οι έρευνες που έδωσαν θετικά αποτελέσματα οδηγούν στη χρήση της L-γλουταμίνης. Αυτό που αξίζει να σημειωθεί για τα πεπτίδια γλουταμίνης είναι ότι σε αρκετές περιπτώσεις προκαλούν δυσκοιλιότητα.
Χορήγηση
Εξαιτίας της αντικαταβολικής λειτουργίας και της ιδιότητας της γλουταμίνης να επιταχύνει την σύνθεση του γλυκογόνου, συνίσταται η λήψη της 20-30 λεπτά πριν και μετά από την άσκηση. Επιπλέον αρκετοί αθλητές συνηθίζουν την λήψη μίας ακόμη δόσης πριν τον ύπνο. Τις ημέρες που δεν γίνεται άσκηση, συνίσταται η λήψη μίας δόσης το πρωί και μίας με το τελευταίο πρωτεϊνικό γεύμα της ημέρας.
Συντηρητική δοσολογία
Η συνιστώμενη συντηρητική δόση είναι 5 γραμμάρια. Υπερβάσεις αυτής της δοσολογίας μπορούν κατά γενική ομολογία να προκαλέσουν στομαχικές διαταραχές. Υπάρχουν αθλητές που δοκιμάζουν 5 γραμμάρια την ημέρα και μη παρατηρώντας κάποια διαφορά θεωρούν ότι η γλουταμίνη δεν λειτουργεί. Στην πραγματικότητα η ημερήσια δόση των 5 γραμμαρίων είναι πολύ χαμηλή για να παρατηρηθεί κάποια αισθητή διαφορά. Η εμπειρία μας δείχνει ότι μια δοσολογία 15-20 γραμμαρίων την ημέρα για αρκετές εβδομάδες είναι απαραίτητη ώστε να παρατηρηθεί διαφορά.
Ανώτερη δοσολογία
Κάποιοι αθλητές φτάνουν σιγά – σιγά να λαμβάνουν μέχρι και 20-80 γραμμάρια ημερησίως όπως αναφέρει και ο προπονητής Charles Poliquin, ο οποίος συμβουλεύει τους αθλητές του να λαμβάνουν μεγάλες δόσεις γλουταμίνης μετά την άσκηση τους. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η μείωση του λίπους, το χτίσιμο των μυών και αυξάνεται ο καθαρισμός της γαστρεντερικής οδούς επιτρέποντας την μεγαλύτερη απορρόφηση τροφής. Ταυτόχρονα ενισχύεται και το ανοσοποιητικό σύστημα, όμως απαιτείται μεγάλη προσοχή και παρακολούθηση για την αποφυγή σοβαρών στομαχικών διαταραχών οι οποίες μπορούν να προκύψουν ήδη από τα 10 γραμμάρια.
Προσωπικές συστάσεις
Δεν είναι ασυνήθιστο να υπάρχουν συμπληρώματα γλουταμίνης συχνά συνδυασμένα με άλλα συμπληρώματα με την ελπίδα να επιτευχθεί συνέργεια. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι καμία ανεξάρτητη έρευνα δεν υποστηρίζει τέτοια φαινόμενα συνέργειας.
Τακτική πρόσληψη γλουταμίνης πριν και μετά την άσκηση θα βελτιώσει σίγουρα την γαστρεντερική και ανοσοποιητική λειτουργία και θα κρατήσει υψηλά τα επίπεδα αζώτου στα μυϊκά κύτταρα βοηθώντας το σώμα νικήσει το αντικαταβολικό στρες της έντονης άσκησης.
Το σώμα επιταχύνει την αποκατάσταση, αυξάνει την έκκριση ανθρώπινης αυξητικής ορμόνης και της πρωτεϊνικής σύνθεσης με αποτέλεσμα την απώλεια λίπους και το χτίσιμο περισσότερου μυϊκού ιστού. Το σημαντικό είναι να διατηρείται η δοσολογία σε επίπεδο που να έχουμε ορατά αποτελέσματα χωρίς στομαχικές διαταραχές/επιπλοκές.
Παρά τους θετικούς ισχυρισμούς για τα πεπτίδια γλουταμίνης και διάφορες άλλες μορφές της, όλες οι έρευνες έχουν γίνει χρησιμοποιώντας απλή L-γλουταμίνη. Για καλύτερα αποτελέσματα συνίσταται η πρόσληψη 100% καθαρής φαρμακευτικής γλουταμίνης ή για ακόμα καλύτερα αποτελέσματα και ταχύτερη απορρόφηση από τον οργανισμό προτείνεται η 100% μικρομετατροποιημένη γλουταμίνη.
