Σχεδόν ένα μήνα πριν από τη Διάσκεψη της Κοπεγχάγης, ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Κρίτων Αρσένης, μιλάει στη zougla.gr και εξηγεί τους λόγους που τον οδήγησαν να θέσει υποψηφιότητα για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Έχοντας μία πολύ καλή πληροφόρηση γύρω από τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στην Ελλάδα, χάρη βέβαια και στην δράση που είχε αναπτύξει πριν να λάβει το χρίσμα του ευρωβουλευτή, σχολιάζει την πολιτική που ακολούθησαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις και προτείνει τρόπους αντιμετώπισης.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, η κυβέρνηση της ΝΔ όχι μόνο αδρανούσε, αλλά και αδιαφορούσε απέναντι στο μεγαλύτερο περιβαλλοντικό σκάνδαλο.
Ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ θεωρεί αναγκαία την χάραξη μιας ενιαίας Μεσογειακής Πολιτικής, προκειμένου να μην ξαναζήσουμε τις καταστροφικές πυρκαγιές των προηγούμενων ετών.
«Χρειάζεται πολλή δουλειά και άσκηση πολύ μεγάλης πίεσης για να σώσουμε τον πλανήτη», λέει, ταυτόχρονα όμως τονίζει ότι μία συμφωνία στην Κοπεγχάγη δείχνει πολύ αμφίβολη.
1) Έπειτα από μία ιδιαίτερα πετυχημένη πορεία στον χώρο των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, τι ήταν αυτό που σας οδήγησε στο να θέσετε υποψηφιότητα για το Ευρωκοινοβούλιο;
Παρακολουθώ την πορεία του Γιώργου Παπανδρέου από το 2004. Νιώθω ότι είναι ένας άνθρωπος που παλεύει να αλλάξει παγιωμένες νοοτροπίες, να βελτιώσει την ποιότητα της δημοκρατίας μας. Όταν διάβασα το κυβερνητικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ για την Πράσινη Ανάπτυξη, ένιωσα να υπάρχει ταύτιση θέσεων στο θέμα που προσωπικά θεωρώ πιο κρίσιμο για την σημερινή εποχή, και για το οποίο αγωνίζομαι εδώ και πολλά χρόνια. Στα επόμενα 5 χρόνια κρίνεται η τύχη του πλανήτη, και η ΕΕ πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της για την υποβάθμιση του περιβάλλοντος και την Κλιματική Αλλαγή. Στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, παρά την προσπάθεια χωρών όπως η Ελλάδα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες απέφυγαν να δεσμευθούν σχετικά με τη χρηματοδότηση των αναπτυσσόμενων χωρών, τη στιγμή που μία συμφωνία στην Κοπεγχάγη δείχνει πολύ αμφίβολη. Χρειάζεται πολλή δουλειά και άσκηση πολύ μεγάλης πίεσης για να σώσουμε τον πλανήτη.
2) Τα τελευταία δύο χρόνια η Ελλάδα έχει ζήσει τις πιο καταστροφικές πυρκαγιές. Στις 25 Αυγούστου, η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με επιστολή της προς τον Πρόεδρο του Ε.Κ. πρότεινε κάποια μέτρα για την άμεση στήριξη των πληγέντων και την αποκατάσταση των ζημιών. Έχουν προχωρήσει κάποια από αυτά;
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε είναι σαρωτικά. Η αποψίλωση των δασών του ευρωπαϊκού νότου και η καταστροφή του δασικού μας πλούτου είναι συνεχής και ανεπανάληπτη. Η καταστροφή αυτή είναι αποτέλεσμα και της Κλιματικής Αλλαγής. Μην ξεχνούμε ότι η Μεσόγειος περιλαμβάνεται στις 18 πιο ευάλωτες από την Κλιματική Αλλαγή περιοχές του πλανήτη. Είναι, όμως, και αποτέλεσμα της τακτικής πολλών κυβερνήσεων, που έκλειναν το μάτι στους καταπατητές γης να συνεχίσουν το έργο τους. Πρέπει να εκπέμψουμε μήνυμα ισχυρό και δυνατό. Δάσος που καίγεται, ξαναγίνεται δάσος. Και σε αυτή τη γραμμή βρίσκονται οι πρόσφατες εξαγγελίες της κυβέρνησης για τις καμένες εκτάσεις. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πιέζουμε συνεχώς, ώστε να υιοθετηθούν κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές για το ζήτημα της αποψίλωσης των δασών του ευρωπαϊκού νότου και της δάσωσης νέων περιοχών. Οι πιέσεις μας βρίσκουν ανταπόκριση μέσα στο Κοινοβούλιο. Χρειάζεται όμως πολύ δουλειά και προσπάθεια ακόμη για να φτάσουμε εκεί που θέλουμε.
3) Έχει έρθει η ώρα για τη δημιουργία ενιαίου Μεσογειακού Μετώπου για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών;
Μια ευρωπαϊκή πολιτική για την προστασία των δασών, για την αποκατάσταση των καμένων, για τη δάσωση περιοχών ακριβώς στα πλαίσια της ευρωπαϊκής συμβολής στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών είναι απολύτως αναγκαία. Όπως είναι και ένας ευρωπαϊκός συντονισμός των δράσεων πρόληψης, αντιμετώπισης πυρκαγιών, αποκατάστασης δασών και δάσωσης νέων περιοχών.
Και πρέπει να τα δρομολογήσουμε άμεσα, ιδιαίτερα εν όψει των καθοριστικών για το μέλλον του πλανήτη μας διαπραγματεύσεων στη Διάσκεψη της Κοπεγχάγης. Εκεί θα ζητήσουμε από τις αναπτυσσόμενες χώρες να προστατεύσουν τα τροπικά δάση. Θα θίξουμε το κρίσιμο ζήτημα της συμβολής της καταστροφής των δασών στις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου κατά 20%. Πρέπει λοιπόν να είμαστε εμείς αυτοί που θα δώσουμε το παράδειγμα, εξασφαλίζοντας την απόλυτη προστασία των απειλούμενων δασών, των απειλούμενων δικών μας δασών στην Ευρώπη που είναι τα μεσογειακά δάση.
4) Ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά σκάνδαλα στην χώρα μας είναι η περίπτωση του Ασωπού. Πώς κρίνετε τις ενέργειες που έχει κάνει μέχρι στιγμής η ελληνική πολιτεία για να αντιμετωπίσει την τεράστια αυτή μόλυνση;
Δυστυχώς από το 2004 και μετά η μόνη περιβαλλοντική πολιτική που ακολούθησε η χώρα μας ήταν μονάχα όσα όριζε η ΕΕ. Το περιβάλλον είχε αφεθεί στην τύχη του με την τότε κυβέρνηση όχι μόνο να αδρανεί αλλά να αδιαφορεί. Ο Ασωπός είναι απλώς δείγμα αυτής της πολιτικής και μας δείχνει πόσο άσχημη είναι η σημερινή κατάσταση στη χώρα μας και πόσο πολύ δουλειά χρειάζεται για να διορθωθεί η κατάσταση. Τα πρώτα δείγματα γραφής μετά τις εκλογές είναι πολύ θετικά. H υπουργός Περιβάλλοντος δεσμεύτηκε για την εφαρμογή της πάγιας αρχής της Ε.Ε. “ο ρυπαίνων πληρώνει” και όσοι ευθύνονται θα πληρώσουν για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος. Στην ειδική γραμματεία των επιθεωρητών περιβάλλοντος, που και αυτό είναι μια θεσμική τομή, τοποθετήθηκε η πρώην γενική επιθεωρήτρια περιβάλλοντος που είχε διωχθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση ακριβώς για την υπεύθυνη στάση της στην υπόθεση του Ασωπού. Ο Ασωπός θα είναι από τα πρώτα θέματα που θα αντιμετωπιστούν. Όπως και η Εύβοια, που αρχίζει να αντιμετωπίζει παρόμοια ρύπανση. Έχουμε ήδη αρχίσει να βλέπουμε τα αποτελέσματα μιας ανάπτυξης που δεν υπολόγισε το περιβάλλον. Γευόμαστε πράγματα για τα οποία δεν είχαμε φροντίσει να πάρουμε τα μέτρα μας.
5) Ένα από τα μόνιμα προβλήματα στην Ελλάδα είναι οι ΧΥΤΑ και οι παράνομες χωματερές, γεγονός που δείχνει ότι αδυνατούμε να εφαρμόσουμε τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για ποιο λόγο δεν ακολουθούμε όσα μας ορίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση;
Το κλείσιμο όλων των ανεξέλεγκτων χωματερών, σύμφωνα με τις δηλώσεις της προηγούμενης κυβέρνησης, άφησε πολλές απέξω με αποτέλεσμα σήμερα να βρισκόμαστε μπροστά στην επιβολή υπέρογκου προστίμου από την ΕΕ αλλά και στην οριστική απώλεια κονδυλίων. Θα αναγκαστούμε να πληρώνουμε πρόστιμα αντί να χτίζουμε σχολεία και νοσοκομεία. Η αδυναμία προσαρμογής μας στα ευρωπαϊκά δεδομένα οφείλεται στη απουσία αναπτυξιακού σχεδίου. Έχουμε για παράδειγμα έναν τεράστιο κατασκευαστικό κλάδο, που συνεχίζει να εστιάζεται σε χαμηλής ποιότητας κατασκευές και έργα υποδομής με αρνητικές συνήθως επιπτώσεις στο περιβάλλον αντί να εξειδικεύεται στη βιοκλιματική αρχιτεκτονική και την ενεργειακή εξοικονόμηση κτιρίων. Γι΄αυτό και έχουμε κάνει αιχμή μας την Πράσινη Ανάπτυξη. Γιατί η προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς είναι προϋπόθεση για ανάπτυξη, για δημιουργία δημόσιου πλούτου και μακροχρόνιων θέσεων εργασίας.
6) Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις θεωρούν ότι η Διάσκεψη της Κοπεγχάγης (σε σχεδόν ένα μήνα από τώρα) είναι η τελευταία ελπίδα για το κλίμα. Θεωρείτε ότι τα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα καταφέρουν να λάβουν δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής;
Oι αναπτυσσόμενες χώρες έχουν συμβάλει το λιγότερο στην Κλιματική Αλλαγή. Την ίδια στιγμή, όμως, βιώνουν τις χειρότερες επιπτώσεις. Στην Αφρική, εκατομμύρια άνθρωποι χρειάζονται χρονιά με τη χρονιά να μετακινούνται καθημερινά σε όλο και μεγαλύτερες αποστάσεις για να βρουν νερό, ξυλεία για να μαγειρέψουν, αλλά και τροφή. Είναι άνθρωποι που εξαρτώνται από τις υπηρεσίες που προσφέρουν τα φυσικά οικοσυστήματα και είναι άνθρωποι που δεν έχουν συμβάλει καθόλου στην κλιματική αλλαγή. Η ΕΕ, που είναι μεταξύ των περιοχών που έχουν καταναλώσει ένα πολύτιμο αγαθό, την ικανότητα του πλανήτη μας να απορροφήσει κάποιους ρύπους, πρέπει να δεσμευτεί με συγκεκριμένα ποσά ώστε οι αναπτυσσόμενες χώρες να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την Κλιματική Αλλαγή. Πρέπει να ισχύσει και για τις αναπτυγμένες χώρες η αρχή “ο ρυπαίνων πληρώνει”.
7) Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας μπορούν να «χαρίσουν» μια ενεργειακή ανεξαρτητοποίηση στην Ελλάδα. Για ποιο λόγο δεν επενδύουμε σαν χώρα σ’ αυτές;
Γυρνάμε πάλι στο ζήτημα ότι η χώρα δεν διέθετε μέχρι τώρα αναπτυξιακό σχέδιο. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια είδαμε γενικότερα μαζί με την αδιαφορία για το περιβάλλον, την ίδια αδιαφορία ως προς το σεβασμό του δημόσιου πλούτου. Γιατί, επιλέξαμε να κατασπαταλούμε τόσο τους φυσικούς μας πόρους, εξαρτώντας την ίδια στιγμή με μεγάλο κόστος την ανάπτυξη της οικονομίας από τα ορυκτά καύσιμα. Η χώρα μας δεσμεύεται από την ΕΕ στο στόχο παραγωγής 20% της ενέργειας από ΑΠΕ. Επιπλέον, πρέπει να δώσουμε έμφαση στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας, ιδιαίτερα στα κτίρια, παλιά και νέα, με τη διαμόρφωση ενός εύχρηστου και άμεσα εφαρμόσιμου κανονισμού ενεργειακής απόδοσης κτιρίων.
8) Μετά από τέσσερις μήνες στις Βρυξέλλες, θεωρείτε ότι παραμένει η απόσταση του έλληνα πολίτη από τα ευρωπαϊκά ζητήματα που αφορούν στο περιβάλλον;
Η αλήθεια είναι ότι πολλές φορές οι θεσμοί λειτουργούν με τόσο πολύπλοκο τρόπο ώστε να ξεθωριάζει τελικά η πολιτική ουσία που βρίσκεται πίσω από τις διαδικασίες. Και αυτό είναι κάτι που αντιλαμβάνονται οι πολίτες. Η Συνθήκη της Λισσαβόνας απλοποιεί τις διαδικασίες και αυτό είναι ένα βήμα διαφάνειας και εδραίωσης της Δημοκρατίας. Από εδώ και εμπρός, το σύνολο σχεδόν της ευρωπαϊκής νομοθεσίας θα περνά μέσα από το Κοινοβούλιο. Οι ευρωβουλευτές θα είμαστε υπόλογοι στους πολίτες για οτιδήποτε ψηφίζεται στην ΕΕ. Η ευθύνη για τις πολιτικές επιλογές δεν θα μπορεί να χρεώνεται στη γραφειοκρατία και τους “αναπόφευκτους συμβιβασμούς” και αυτό είναι κάτι που θα κάνει τη νεαρή ευρωπαϊκή δημοκρατία πιο ζωηρή και ζωντανή.
9) Πόσο αισιόδοξος είστε και σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι θα καταφέρετε να εκπληρώσετε τους στόχους σας από τη θέση του ευρωβουλευτή;
Αυτή τη στιγμή σε παγκόσμιο επίπεδο έχουμε εξελίξεις σαρωτικές. Μία πλήρη κατάρρευση των αλιευμάτων, μία συγκλονιστική ρύπανση των θαλασσών και των ωκεανών, δραματική μείωση των αποθεμάτων πόσιμου νερού, της βιοποικιλότητας. Και τα πράγματα χειροτερεύουν ακόμη περισσότερο από την Κλιματική Αλλαγή. Ήδη με τις 65 ερωτήσεις που έχω καταθέσει στην Επιτροπή, έγινε μία καταγραφή των “ελληνικών πληγών”. Η μεγάλη μάχη όμως είναι μπροστά μας και είναι στην Κοπεγχάγη. Θα κάνω ό,τι περνά από το χέρι μου και θα δουλέψω όσο γίνεται περισσότερο γιατί ο χρόνος είναι πραγματικά λίγος.
Ποιος είναι ο Κρίτων Αρσένης
Ο Κρίτων Αρσένης ξεκίνησε να ασχολείται ενεργά με τα περιβαλλοντικά ζητήματα από τα 15 του χρόνια. Σπούδασε Μηχανικός Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ενώ συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στη Διεθνή Ανάπτυξη στη Σχολή Kennedy του Πανεπιστημίου Harvard. Την περίοδο 2005 – 2009, στο πλαίσιο της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού σχεδίασε και συντόνισε την εκστρατεία ευαισθητοποίησης για την αειφόρο ανάπτυξη στα νησιά του Αιγαίου «Αειφόρο Αιγαίο» για την οποία παρέλαβε το 2009 το πρώτο πανευρωπαϊκό βραβείο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την EUROPA NOSTRA.
Από τον Ιούλιο του 2009 είναι ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ. Είναι μέλος των επιτροπών Περιβάλλοντος και Υγείας, Αλιείας και Διεθνούς Ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενώ πρόσφατα εξελέγη αντιπρόεδρος στη Διακομματική Ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Κλιματική Αλλαγή, τη Βιοποικιλότητα και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και στη Διακομματική Ομάδα για την Προστασία των Ζώων.
