του Γιώργου Μελά Φυσικοθεραπευτής
Ορισμός:
Η εξάρθρωση (εξάρθρωμα) του ώμου είναι μια επείγουσα κατάσταση κατά την οποία η κεφαλή του βραχιονίου χάνει την επαφή της με την ωμογλήνη, καθιστώντας έτσι την άρθρωση του ώμου επώδυνη και μη λειτουργική. Πρέπει να ανατάσσεται πάντα και σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Λαμβάνει χώρα κυρίως έπειτα από τραυματισμούς και συγκεκριμένα ύστερα από πτώση σε τεντωμένο χέρι αλλά και έπειτα από επιληπτικές κρίσεις ή ηλεκτροπληξία.
Ανατομία:
Η κατ΄ώμον άρθρωση επιτελεί τις κινήσεις της αρμονικά , βασιζόμενη σε ακέραια ανατομικά στοιχεία όπως :
1. η άρθρωση (κεφαλή και ωμογλήνη)
2. ο αρθρικός θύλακος
3. οι σύνδεσμοι (γνηνοβραχιόνιοι)
4. το μυοτενόντιο πέταλο (rotator cuff)
5. νευρικό δίκτυο (ιδιοδεκτικότητα κ.α.)
Κατά την ορθοπαιδική ορολογία, ταξινομείται σύμφωνα με τη θέση της κεφαλής σε σχέση με την ωμογλήνη σε
α) πρόσθιο (85%) έπειτα από έξω στροφή και υπερέκταση
β) οπίσθιο
γ) κάθετο (luxatioerecta)
Κλινική εικόνα:
Άλγος
Περιορισμός κινήσεων – ο ασθενής κρατά με το άλλο χέρι το εξαρθρωμένο
Προβολή της κεφαλής στην πρόσθια περιοχή του ώμου (σε ισχνούς ασθενείς)
Παθολογική ανατομία:
Έπειτα από μια εξάρθρωση ώμου, συμβαίνουν διάφορες ανατομικές βλάβες όπως είναι:
α) διάταση του θυλάκου
β) πάρεση του μασχαλιαίου νεύρου
γ) ρήξη αγγείων (σπάνια και σε αθηρωματικούς ασθενείς)
δ) οστικές βλάβες (απόσπαση του θυλάκου με οστικό τεμάχιο ή άνευ – βλάβη Bankart και εντύπωμα της κεφαλής – βλάβη Hill Sachs)
Επιδημιολογικά στοιχεία:
Αθλητικές κακώσεις
Πτώσεις εξ΄ιδίου ύψους
Τροχαία ατυχήματα
Επιληψία και ηλεκτροπληξία (οπίσθιο εξάρθρημα )
Προσέγγιση – Αντιμετώπιση:
Πρέπει να γίνεται ακτινογραφικός έλεγχος παρά τη βέβαιη κλινική εικόνα πριν από οποιοδήποτε χειρισμό. Έπειτα από διαπιστωμένα ακτινογραφικά εξάρθρωση γίνεται, μετά από χορήγηση αναλγησίας και μυοχάλασης, προσπάθεια ανάταξης με ειδικούς χειρισμούς.
Μετά από 3-4 ανεπιτυχείς προσπάθειες η ανάταξη γίνεται υπό γενική αναισθησία.
Θεραπεία εξάρθρωσης:
Συντηρητική αντιμετώπιση
Ανάρτηση του μέλους καθοριζόμενη σύμφωνα με την ηλικία του ασθενούς.
Έτσι: νεαροί ασθενείς έως 4 εβδ.
γηραιότεροι ασθενείς έως 2 εβδ.
Χρόνος ανάρτησης πέραν του προβλεπόμενου, δύναται να οδηγήσει σε δυσκαμψία του ώμου.
Επιπλοκές:
Αστάθεια του ώμου
Καθ΄έξιν εξάρθρημα (χωρίς βία)
Η χειρουργική αντιμετώπιση λαμβάνει χώρα στην αστάθεια του ώμου και σε βλάβη του επιχείλιου χόνδρου.
Κατά την περίοδο της θεραπείας αλλά και αμέσως μετά, συνιστάται αποφυγή ακραίων κινήσεων όπως απαγωγή με έξω στροφή.
Μετά την απομάκρυνση της ανάρτησης ακολουθείται πρόγραμμα αποθεραπείας και συγκεκριμένα κινησιοθεραπεία με σταδιακά αυξανόμενο εύρος κίνησης.
Σε ότι αφορά τις ΜΜΑ θα πρέπει να προσέχουν πολύ οι αθλητές τα εξής: οι φίλοι μας οι τζουντόκα θα πρέπει να αποφεύγουν τις ανατροπές όπου έχουν σα μοχλό το χέρι όπως και τη πτώση όταν πέφτουν από τη πλευρά όπου είχε γίνει η εξάρθρωση, οι πυγμάχοι θα πρέπει να προσέξουν τα ντιρέκτ τους να μη βρίσκουν ”αέρα” όπως και τα κροσέ να έχουν άψογη τεχνική! Ο ώμος είναι μία μυοεξαρτόμενη άρθρωση ,δηλαδή στηρίζεται σωστά λόγο των μυών και όχι τόσο των συνδέσμων του οπότε σε οποιαδήποτε κίνηση κάνει όπου ”ανοίγει” (απαγωγή) τόσο πιο ευάλωτος είναι!
Για τους φίλους μας του bjj τα πράγματα είναι πιο εύκολα μιας και οι λαβές υποταγής συγκεντρώνεται κυρίως στην άκρα χείρα σε ότι αφορά το χέρι.
Ο ώμος χρειάζεται σωστή προπόνηση ενδυνάμωσης και αύξησης εύρους της τροχιάς του , για να αποφύγουμε την εξάρθρωση.
Το ίδιο ισχύει και για το τένις, μπάσκετ, κολύμβηση (ειδικά σε στυλ ”ανάποδο” κ ύπτιο) και γενικά για τ’ αθλήματα που απαιτούν απαγωγή του βραχίονα
Πριν τη προπόνηση καλό ζέσταμα και μετά τη προπόνηση καλές και ΣΩΣΤΕΣ διατάσεις.
Σε ότι αφορά τη φ/θ οι πράξεις που γίνονται οι ηλεκτροθεραπεία, laser, κινησιοθεραπεία, υπέρηχος, ενδυνάμωση, και διαθερμίες στο τελικό στάδιο (ψυχρά επιθέματα κ περίδεση στο αρχικό).
