Του Κώστα Μπετινάκη
«Αποδέχομαι την απόφαση των Σκωτσέζων» δήλωσε στις 06.00 το πρωί από τη Γλασκώβη ο πρώτος υπουργός της Σκωτίας Άλεξ Σάλμοντ, για να προσθέσει: «Περιμένω τώρα από τους ηγέτες των κυριότερων κομμάτων στο Γουέστμινστερ να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους αποδίδοντας μεγαλύτερες εξουσίες στο Κοινοβούλιο της Σκωτίας».
Με αυτόν τον τρόπο έκλεισε μια εκστρατεία για την ανεξαρτητοποίηση της Σκωτίας, η οποία διήρκεσε πλέον των δύο χρόνων.
Με μια άνευ προηγουμένου προσέλευση στις κάλπες, που ξεπέρασε το 84%, οι Σκωτσέζοι ψήφισαν «ΟΧΙ» στην απόσχιση από το Ηνωμένο Βασίλειο, με ποσοστό 55,42%, όπως είχαν προβλέψει οι περισσότερες δημοσκοπήσεις. Το «ΝΑΙ» συγκέντρωσε το 44,58% των ψήφων.
Το Ηνωμένο Βασίλειο εξακολουθεί να παραμένει ενιαίο και παρόλο που μεγάλα αστικά κέντρα όπως της Γλασκώβης, του Γουέστ Ντάμπαρντονσαϊρ, του Νορθ Λάνκασαϊρ και του Νταντή έδωσαν την πλειοψηφία στο «ΝΑΙ», στην περιφέρεια στα υψίπεδα πλειοψήφησε το «ΟΧΙ».
Αποφασιστικό ρόλο, υποστηρίζουν οι αναλυτές, ώστε να επικρατήσει το «ΝΑΙ» έπαιξε η «τσέπη» της σιωπηλής πλειοψηφίας των Σκωτσέζων απέναντι στο συναίσθημα που ήταν υπέρ της ανεξαρτητοποίησης. Την πλάστιγγα φαίνεται πως τελικά έκλινε προς το «ΟΧΙ – ευχαριστώ δεν θα πάρω» η απειλή των μεγάλων ιδιοκτητών ότι θα αποσύρουν τις επιχειρήσεις τους από τη Σκωτία.
Στις 05.14 τοπική ώρα, ο εκφωνητής από την τηλεόραση του BBC ανακοίνωσε ότι «η επίσημη πρόβλεψη είναι πως το “ΟΧΙ” κέρδισε».
Το σχόλιο του πολιτικού σχολιαστή του BBC από το «Ραδιόφωνο 4» στη Σκωτία ήταν εκείνη την ώρα: «Αν διατηρηθεί το αποτέλεσμα με αυτό το ποσοστό, θα είναι μια πικρή νίκη, επειδή θα δείχνει πως σχεδόν ο μισός πληθυσμός της Σκωτίας ήθελε την ανεξαρτητοποίηση. Κάτι που θα πρέπει να καταλάβει το Λονδίνο».
Κάμερον: «Θα προχωρήσουμε προς θεσμική αναθεώρηση»
Ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον σε λόγο που εκφώνησε για το αποτέλεσμα εξέφρασε την ικανοποίησή του για την επικράτηση του «όχι» και μεταξύ άλλων ανέφερε ότι το Λονδίνο είναι διατεθειμένο να προχωρήσει άμεσα στην παραχώρηση περισσότερων αρμοδιοτήτων όχι μόνο στο Εδιμβούργο αλλά σε όλες τις περιφέρειες.
Παράλληλα, είπε πως «η χώρα έμεινε ενωμένη και τώρα θα προχωρήσουμε» προς θεσμική αναθεώρηση για εκχώρηση αρμοδιοτήτων.
«Τώρα είναι μία ευκαιρία για να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο κυβερνάται το Ηνωμένο Βασίλειο» τόνισε και πρόσθεσε: «Είναι η ώρα να προχωρήσουμε μπροστά, πρέπει να υπάρξει μία ισορροπημένη διευθέτηση, δίκαιη προς τον λαό της Σκωτίας αλλά και προς το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο». Τo πλαίσιο παραχώρησης περαιτέρω αρμοδιοτήτων θα παρουσιαστεί, σύμφωνα με τις δηλώσεις του Βρετανού πρωθυπουργού, τον Νοέμβριο και το σχετικό νομοσχέδιο θα είναι έτοιμο τον Ιανουάριο.
Ο Κάμερον σημείωσε ότι η παραχώρηση ενισχυμένων αρμοδιοτήτων σε περιφερειακό επίπεδο θα πρέπει να γίνει και για την Ουαλία, την Αγγλία και τη βόρεια Ιρλανδία.
Τέλος, χαρακτήρισε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος «καθαρό».
Προηγουμένως, ο Ντέιβιντ Κάμερον είχε γράψει στον λογαριασμό του στο Twitter: «Μίλησα με τον Άλιστερ Ντάρλινγκ και τον συνεχάρην για την επιτυχή εκστρατεία του».
Ο Άλιστερ Ντάρλινγκ, επικεφαλής της εκστρατείας υπέρ του «ΟΧΙ», σε τηλεοπτικό μήνυμά του είπε ότι επικράτησε η λογική.
Η επόμενη ημέρα, ωστόσο, δεν βρίσκει το Ηνωμένο Βασίλειο ίδιο. Αυτό διότι η Σκωτία μπορεί να παραμένει στους κόλπους του, αλλά σχεδόν το μισό του πληθυσμού της απαιτεί ευρύτερα αυτονομιστικά δικαιώματα.
Το ερώτημα που παραμένει τώρα είναι πώς η βρετανική κυβέρνηση θα ικανοποιήσει τις πρωθυπουργικές υποσχέσεις, αλλά και όλων των μεγάλων κομμάτων (Συντηρητικοί, Εργατικοί και Φιλελεύθεροι) για περισσότερες εξουσίες στο σκωτσέζικο Κοινοβούλιο «Holyrood».
Όλοι περιμένουν τώρα να δουν να υλοποιείται το χρονοδιάγραμμα που έχει καταστρώσει και είπε πως θα τηρηθεί απ’ όλα τα κόμματα ο σκωτσέζικης καταγωγής πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας και ηγέτης των Εργατικών Γκόρντον Μπράουν.
Θα πρέπει τα κόμματα να παραμερίσουν τις όποιες διαφορές τους προκειμένου να συμφωνήσουν με το χρονοδιάγραμμα Μπράουν, που θα αντικαταστήσει το «Λευκό Χαρτί» του Ιουλίου 1997.
Ο Γκόρντον Μπράουν είχε υποσχεθεί πως σχετικό νομοσχέδιο θα προωθηθεί στη Βουλή των Κοινοτήτων έως το τέλος του Οκτωβρίου. Η αποκαλούμενη «Scotland Act» αναμένεται να ψηφισθεί μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου και οι νέες αυξημένες εξουσίες του «Holyrood» πρόκειται να τεθούν σε εφαρμογή το αργότερο έως την αποκαλούμενη «Φλογισμένη Νύχτα» της 25ης Ιανουαρίου 2015.
Μέχρι τώρα το σκωτσέζικο Κοινοβούλιο χρηματοδοτείται βάσει της «συνταγής Μπάρνετ», ενός διακανονισμού που καθορίζει τα ποσά που διατίθενται για τη Σκωτία, την Ουαλία και τη βόρειο Ιρλανδία που συναποτελούν το Ηνωμένο Βασίλειο, μαζί με την Κορνουάλη.
Τι προηγήθηκε
Ο Άλεξ Σάλμοντ κατηγορήθηκε από τους αντιπάλους του για προώθηση διχαστικών συνθημάτων και φανατισμό, αποτέλεσμα των οποίων είναι ένας διαφαινόμενος κοινωνικός διχασμός.
Μια εξέλιξη πολύ δυσάρεστη για τα επόμενα βήματα της Σκωτίας, ένα χάσμα που θα κάνει πολλά χρόνια να γεφυρωθεί, επισημαίνουν αναλυτές. Το επιτελείο του επέλεξε μια πολιτική άκρατων υποσχέσεων δίχως ουσιαστικό πρόγραμμα, ειδικά σε ό,τι αφορά το εθνικό νόμισμα και την οικονομία.
Από την άλλη, η πλατφόρμα του «ΝΑΙ» επικρίνεται για αρνητικό μήνυμα και έλλειψη αισιοδοξίας, κάτι που προσπάθησε να αλλάξει η παρουσία του Γκόρντον Μπράουν.
Τέσσερις δημοσκοπήσεις που δημοσιεύτηκαν λίγες ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες έδιναν προβάδισμα στο «ΟΧΙ» από 2% έως 6% μονάδες και πολλοί δημοσκόποι εκτιμούσαν ότι το «ΟΧΙ» δείχνει να έχει ανοδικές τάσεις, αν προστεθεί η ψήφος των 500.000 αναποφάσιστων, πολλοί εκ των οποίων δίσταζαν να εκδηλωθούν, φοβούμενοι αρνητικές αντιδράσεις από τους οπαδούς του «ΝΑΙ».
Το επιτελείο του Ντέιβιντ Κάμερον επεξεργαζόταν όλη τη νύχτα το κείμενο του διαγγέλματος το οποίο απηύθυνε αμέσως μετά την ανακοίνωση του τελικού αποτελέσματος. Πηγές της Ντάουνινγκ Στριτ διέδιδαν την πληροφορία ότι ο πρωθυπουργός θα είναι γενναιόδωρος και συμφιλιωτικός με τον Άλεξ Σάλμοντ.
Το πρόβλημα για τον Κάμερον και τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς θα μετατραπεί πλέον σε εσωκομματικό, αφού ολοένα και πληθαίνουν οι φωνές βουλευτών για ίση μεταχείριση και της Αγγλίας.
