Αλλαγή της ισχύουσας νομοθεσίας, ώστε όσοι χρωστούν στην εφορία λόγω οικονομικής αδυναμίας και δεν είναι φοροφυγάδες να μην οδηγούνται με χειροπέδες στα κατά τόπους αστυνομικά τμήματα, εξετάζει η κυβέρνηση.
Μόνο το 2013 η Οικονομική Αστυνομία προχώρησε στη σύλληψη 3.072 ατόμων για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία και τους ασφαλιστικούς φορείς. Εκτιμάται πως το ύψος των χρεών αυτών ανέρχεται σε περίπου 10 δισ. ευρώ, ενώ εις βάρος των συλληφθέντων ασκήθηκαν ποινικές διώξεις. Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην οποία υπάρχει ως διακριτό έγκλημα και διώκεται ποινικά η μη καταβολή οφειλών προς το Δημόσιο.
Το οικονομικό επιτελείο, πάντως, προσανατολίζεται ακόμα και στην αύξηση των ποινών για τους φοροφυγάδες, ανθρώπους που επανειλημμένα επιχειρούν να αποκρύψουν εισοδήματα, ενώ έχουν την οικονομική δυνατότητα να εξοφλήσουν τα χρέη τους. Το θέμα της διαχείρισης των φοροφυγάδων και όσων έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο αποτελεί συναρμοδιότητα των Υπουργείων Οικονομικών και Δικαιοσύνης, και η διευθέτησή του θα περιληφθεί σε νομοσχέδιο, το οποίο σχεδιάζεται να κατατεθεί στη Βουλή τον Σεπτέμβριο.
Συλλήψεις ανά έτος από την Οικονομική Αστυνομία:
- 2012: 1.758 (χρέη 2,117 δισ. ευρώ)
- 2013: 3.072 (οφειλές 9,947 δισ. ευρώ)
- 2014 (α΄εξάμηνο): 717 (χρέη 480,285 εκατ. ευρώ)
Η αλλαγή της ισχύουσας νομοθεσίας εντάσσεται μεταξύ άλλων στις μνημονιακές δεσμεύσεις της χώρας, με τους δανειστές να ασκούν έντονες πιέσεις για ριζικό επανακαθορισμό των ποινών, από τις μικρές φορολογικές παραβάσεις έως τα εγκλήματα φοροδιαφυγής.
Ο νόμος του 1990
Τον Μάρτιο του 1990, ο τότε υπουργός Οικονομικών της οικουμενικής κυβέρνησης του Ξ. Ζολώτα, Γεώργιος Αγαπητός, πέρασε μια διάταξη νόμου, η οποία προβλέπει ποινικές κυρώσεις, με αυτόφωρο και φυλακή, για όσους έχουν καθυστερήσει περισσότερο από δύο μήνες να καταβάλουν τα χρήματα που αναλογούν στους φόρους τους ή δεν έχουν πληρώσεις τρεις συνεχόμενες δόσεις χρεών τους στην εφορία.
Σύμφωνα με δημοσίευμα στην εφημερίδα «Τα Νέα», παρόλο που ο συγκεκριμένος υπουργός είχε μόλις για τρεις μήνες στα χέρια του το εν λόγω χαρτοφυλάκιο (13 Φεβρουαρίου-11 Απριλίου), ουδείς από τους διαδόχους του φρόντισε να αλλάξει την υπάρχουσα νομοθεσία. Οι «χαλαροί» έλεγχοι, η απουσία πιέσεων από ξένους δανειστές και οι δεκάδες διευκολύνσεις της εφορίας ήταν οι βασικοί παράγοντες για τη διατήρηση αυτής της κατάστασης. Ωστόσο, η έλευση της οικονομικής κρίσης και η ένταξη της χώρας στο μνημόνιο άλλαξαν άρδην το σκηνικό, με αποτέλεσμα χιλιάδες οφειλέτες του Δημοσίου να οδηγηθούν στο κρατητήριο, καθώς αδυνατούσαν να ανταποκριθούν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία. Πηγές από το ΥΠΟΙΚ και το Υπουργείο Δικαιοσύνης αναφέρουν πως από τις αρχές Σεπτεμβρίου όσοι χρωστούν στην εφορία και δεν βαρύνονται με πράξεις φοροδιαφυγής δεν θα συλλαμβάνονται, ωστόσο θα συνεχίσουν να απειλούνται με κατασχέσεις κινητών και ακίνητων περιουσιακών τους στοιχείων, βάσει των νέων διατάξεων για το ακατάσχετο των 1.500 ευρώ από μισθούς, συντάξεις ή καταθέσεις.
Βήμα-βήμα οι αλλαγές
Σύμφωνα με τα όσα έχουν τεθεί επί τάπητος με την τρόικα, αρχικά θα εκπονηθεί μια αναλυτική μελέτη με τις προβλέπόμενες διοικητικές και ποινικές κυρώσεις για φοροδιαφυγή και διαφθορά, προκειμένου να είναι σαφές τι ακριβώς προβλέπει ο νόμος.
Στη συνέχεια θα ξεκινήσει η διαδικασία διόρθωσης διατάξεων του νόμου 2523/1997, που αφορά σε «Διοικητικές και ποινικές κυρώσεις για φορολογική νομοθεσία», ο οποίος φέρει μεταξύ άλλων τις υπογραφές των τότε υπουργών Εθνικής Οικονομίας Γ. Παπαντωνίου και Δικαιοσύνης Ευ. Γιαννόπουλου. Ο νόμος αυτός εξακολουθεί να αποτελεί μέχρι σήμερα τον κορμό της νομοθεσίας όσον αφορά στις κυρώσεις για φορολογικές παραβάσεις. Σε σχέση με τον νόμο 1882/1990 οι αλλαγές που έφερε ο αντίστοιχος του 1997 ήταν η τροποποίηση των ορίων φυλάκισης, που αναφέρονταν στο άρθρο 25.
Ειδικότερα, μετά τις αλλαγές του 1997, οι τέσσερις μήνες φυλάκιση για όσους χρωστούν περισσότερα από 100.000 δραχμές -το όριο του 1990- παραμένουν, ωστόσο η ληξιπρόθεσμη οφειλή διευρύνεται σε ένα εκατ. δραχμές και ανάλογα προσαρμόζονται και τα υπόλοιπα όρια χρεών. Παράλληλα, προβλέπεται ποινή φυλάκισης ενός έτους για όσους έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη 4,5 εκατ. δραχμές και πάνω (από 1,5 εκατ. δραχμές, που προέβλεπε ο νόμος του 1990). Το μόνο που άλλαξε ουσιαστικά από εκείνη την περίοδο ήταν οι δραχμές σε… ευρώ, με μια ελαφριά στρογγυλοποίηση προς όφελος του οφειλέτη. Τα 4,5 εκατ. δραχμές έγιναν 14.000 ευρώ, ωστόσο το όριο για να οδηγηθεί κάποιος στη φυλακή παρέμεινε χαμηλά (3.000 ευρώ).
Με τις υπάρχουσες οικονομικές συνθήκες και τη φορο-επιδρομή είναι πολύ εύκολο ένας φορολογούμενος να οφείλει το εν λόγω ποσό και με την ισχύουσα νομοθεσία να δει αστυνομικούς να του περνούν χειροπέδες και να τον οδηγούν στο κρατητήριο.
