Ρεπορτάζ: Σωτήρης Σκουλούδης
Εικονολήπτης: Παναγιώτης Σαγκούρης
480 π.Χ. Με χρυσά γράμματα γράφεται στις σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας η αυτοθυσία 300 Σπαρτιατών και 700 Θεσπιέων στις Θερμοπύλες, οι οποίοι πολέμησαν μέχρι να πέσει και ο τελευταίος στρατιώτης, ανακόπτοντας την επέλαση των περσικών ορδών που εισέβαλλαν στην Ελλάδα για δεύτερη φορά. Η μάχη που κράτησε τρεις μέρες θα χαθεί μετά από την προδοτική πράξη- ακόμη μια φορά στην ιστορία- Έλληνα, όμως η θυσία αυτή δεν θα πάει χαμένη αφού οι πόλεις-κράτη θα ενωθούν και θα κατατροπώσουν τελικά τους εισβολείς λίγους μήνες αργότερα στη Σαλαμίνα και στις Πλαταιές. Το παράδειγμα της αυτοθυσίας των Σπαρτιατών για την υπεράσπιση των ιδανικών και αξιών τους αποτελεί αντικείμενο θαυμασμού και έμπνευσης 2.500 χρόνια αργότερα.
2013 μ.Χ. Η σύγχρονη Ελλάδα των τεράστιων προβλημάτων και της βάρβαρης κρίσης, αγνοεί σε πολλές περιπτώσεις την τεράστια πολιτιστική της κληρονομιά, ως μέσο καθοδήγησης και έμπνευσης του λαού της αλλά και ανάπτυξης της οικονομίας της. Στις Θερμοπύλες, μια περιοχή παγκόσμιας φήμης που θα μπορούσε να αποτελέσει κορυφαίο τουριστικό προορισμό για εκατοντάδες χιλιάδες λάτρεις της αρχαίας ιστορίας, η εικόνα και οι εντυπώσεις που προκαλούνται είναι το λιγότερο αποκαρδιωτικές.
Ένα όμορφο και επιβλητικό μνημείο του Λεωνίδα –κι αυτό κατασκευασμένο από Έλληνες ομογενείς πριν από αρκετές δεκαετίες-, είναι ουσιαστικά το μόνο ενδιαφέρον σημείο που μπορεί να προσελκύσει τους τουρίστες, μαζί με το πρόσφατα κατασκευασμένο Κέντρο Ιστορικής Ενημέρωσης Θερμοπυλών (βλ παρακάτω). Το πεδίο της μάχης παραμένει εντελώς αναξιοποίητο, καθόλου φροντισμένο, γεμάτο σκουπίδια και περιχαρακωμένο από σκουριασμένα κάγκελα που δεν φυλάσσονται από κανέναν. Υποδομές και κτίρια που δημιουργήθηκαν, με τα χρήματα των φορολογουμένων, ως χώροι έκθεσης αρχαίων ευρημάτων, έχουν αφεθεί να ρημάζουν, με τις σπασμένες πόρτες και τις άδειες προθήκες να προκαλούν την τεράστια απορία στον επισκέπτη για τον τρόπο που το κράτος αντιλαμβάνεται την ανάδειξη των πολιτιστικών του μνημείων, ιδιαίτερα τα διεθνώς αναγνωρισμένα και ένδοξα.
Δείτε το οδοιπορικό της zougla.gr στους χώρους των μνημείων και του πεδίου της μάχης.
Οι Θερμοπύλες, ιερό μέρος από την αρχαιότητα, πήραν την ονομασία τους από τις θερμές ιαματικές πηγές της περιοχής. Ακριβώς δίπλα από το πεδίο της μάχης οι πηγές αυτές αναβλύζουν ακόμα, διαμορφώνοντας ένα πανέμορφο τοπίο με καταρράκτες και μικρές λίμνες, κατάλληλες για κολύμβηση για τους πάσχοντες από διάφορες παθήσεις και όχι μόνο. Δυστυχώς η παντελής απουσία της κρατικής μέριμνας και εδώ προκαλεί απογοήτευση και ντροπή. Κανένας υπεύθυνος δεν υπάρχει για να ενημερώσει τον κόσμο ή έστω να φροντίσει… τυπικά τον χώρο, σκουπίδια παντού στο καταπράσινο τοπίο, πρόχειρες κατασκευές για να εξυπηρετούνται οι επισκέπτες. Ένα μεγάλο ξενοδοχείο-φάντασμα δεσπόζει, που ρημάζει κι αυτό εδώ και αρκετά χρόνια.
Το αίσχος της σημερινής αναλγησίας και εγκατάλειψης δημιουργεί μια θλιβερή αντίθεση με το σθένος και την αυταπάρνηση των ανθρώπων που περπάτησαν στον ίδιο τόπο πριν από χιλιάδες χρόνια…
Αχτίδα ελπίδας ότι αυτή η κατάσταση μπορεί να αλλάξει και ότι η χώρα μπορεί να δείξει το καλό της πρόσωπο, αναδεικνύοντας όπως πρέπει την πολιτιστική της κληρονομιά, αποτελεί η δημιουργία του Κέντρου Ιστορικής Ενημέρωσης Θερμοπυλών του Δήμου Λαμιέων, που κατασκευάστηκε το 2010 και βρίσκεται ακριβώς δίπλα από το μνημείο του Λεωνίδα. Σε υπερσύγχρονες, καλαίσθητες εγκαταστάσεις, οι επισκέπτες, αξιοποιώντας τη σύγχρονη τεχνολογία (τρισδιάστατα γραφικά, εικονική πραγματικότητα, οθόνες αφής) μπορούν να ενημερωθούν για όλα όσα αφορούν στη Μάχη (ιστορικά στοιχεία, στρατηγικές απεικονίσεις, πρωταγωνιστικά πρόσωπα, οπλισμός, αντίκτυπος των γεγονότων κ.α.) με έναν ιδιαίτερα ψυχαγωγικό τρόπο. Μάλιστα, τους επόμενους μήνες το Κέντρο θα αναβαθμιστεί με νέες αίθουσες και δυνατότητες για τους επισκέπτες.
Ο φακός της zougla.gr περιηγήθηκε, με τη βοήθεια της αρχαιολόγου Κωνσταντίνας Συλεούνη, στις αίθουσες του Κέντρου.
Όμως, όπως αναδείχτηκε από το ρεπορτάζ, πολλά είναι αυτά που πρέπει να γίνουν ακόμη για να αποκτήσει ο ιστορικός χώρος των Θερμοπυλών την εικόνα που του αρμόζει. Πρόσφατα υπογράφτηκε μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του Δήμου Λαμιέων και της ΙΔ Εφορείας Αρχαιοτήτων, το οποίο προβλέπει την ενοποίηση των σημείων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος της περιοχής, βελτιωτικά έργα σε όλα τα σημεία και άλλες στοχευμένες παρεμβάσεις.
Ο δήμαρχος Λαμίας, Γιώργος Κοτρωνιάς, αναλύει τους τρόπους με τους οποίους θα αναβαθμιστεί η ευρύτερη περιοχή, προκειμένου να αναδειχτεί με τον καλύτερο τρόπο η ιστορική αξία του τόπου.
