Tσίπρας εφ’ όλης της ύλης

Τα χαρτιά του στο κομματικό ραδιόφωνο του ΣΥΡΙΖΑ «Στο κόκκινο 105,5» άνοιξε ο πρωθυπουργός με μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης, γύρω από τη διαπραγμάτευση, τα μέτρα του Μνημονίου, το παρασκήνιο του δημοψηφίσματος, τα σενάρια εκλογών αλλά και την εσωκομματική κρίση.

Ο Αλέξης Τσίπρας προσπάθησε να υπεραμυνθεί των επιλογών του απέναντι στους εταίρους, που τον οδήγησαν στην υπογραφή ενός σκληρού πακέτου μέτρων, ενώ –αποφεύγοντας να κατονομάσει τους Λαφαζάνη και Κωνσταντοπούλου– πέρασε στην αντεπίθεση μία μέρα πριν από την κρίσιμη συνεδρίαση της κεντρικής επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ και τη στιγμή που το κόμμα μοιάζει να οδεύει στη διάσπαση.

«Το κόμμα γνώριζε απολύτως πού πηγαίναμε. Η κυβέρνηση λειτουργεί συλλογικά, άλλο κυβέρνηση κι άλλο κόμμα, αλλά το κόμμα είχε σύνδεση με την κυβέρνηση» είπε αναφερόμενος στο εσωκομματικό μέτωπο, για να συνεχίσει: «Με έχει εκπλήξει η στάση ορισμένων συντρόφων. Είπαν μετά τη συμφωνία: “Εσύ ψηφίζεις κι εμείς δρέπουμε τις δάφνες της ιδεολογικής καθαρότητας”».

Για το θέμα των εκλογών τόνισε: «Θα ήμουν ο τελευταίος που θα ήθελε εκλογές, αν είχαμε εξασφαλισμένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Αν δεν έχω κοινοβουλευτική πλειοψηφία, θα αναγκαστώ να πάω σε εκλογές. Αλλά θα κριθεί και από τις αποφάσεις στο κόμμα. Στις αρχές Σεπτέμβρη, το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ».

Για τη σχέση του με τη Ζωή Κωνσταντοπούλου ξεκαθάρισε ότι έχει εκφράσει τον προβληματισμό του και στην ίδια. «Είναι σουρεαλισμός όταν κάποιος σου λέει “σε καταγγέλλω για να σε προστατεύσω”. Αν είναι να ψηφίζουμε κοιμώμενοι στις έξι το πρωί για να πούμε ότι αντιστεκόμαστε στην τρόικα, τι να πω…»

Aναλυτικά η συνέντευξη

Περί μνημονίων: «Η εντολή που πήραμε ήταν να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας ώστε να σταματήσει ο λαός να ματώνει. Πριν τις εκλογές δεν είπα ότι μπορώ να σκίσω τα μνημόνια. Δεν είπαμε ότι θα τα σκίσουμε με έναν νόμο, είπαμε ότι θα δώσουμε μάχη ώστε να φύγουμε από αυτό το πλαίσιο. Να θυμόμαστε ότι δεν υποσχεθήκαμε έναν περίπατο στο δάσος. Είχαμε ένα προγραμματικό πλαίσιο και ζητήσαμε να μας στηρίξει ο κόσμος ώστε να διαπραγματευτούμε σκληρά. Διαπραγματευτήκαμε σκληρά σε συνθήκες ασφυξίας και με την αγωνία να ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις του εσωτερικού» είπε στην αρχή της συνέντευξης ο πρωθυπουργός.

Ο απολογισμός: «Καταφέραμε να ψηφίσουμε νόμο για την ανθρωπιστική κρίση. Αυτά μπορέσαμε. Άνοιξε η ΕΡΤ, επαναπροσλήφθηκαν οι καθαρίστριες, θεσπίσαμε τη ρύθμιση των 100 δόσεων. Ψηφίσαμε νόμους προοδευτικούς, όπως για την ιθαγένεια, την αποσυμφόρηση των φυλακών, τη βία στα γήπεδα».

Περί δημοψηφίσματος: «Ήταν μια επιλογή υψηλού ρίσκου. Ήταν πολλές οι πιθανότητες να το χάσουμε. Έδιναν μέτρα χωρίς διέξοδο επιβίωσης. Η βασική στάση των εταίρων ήταν ότι η Ελλάδα πρέπει να ολοκληρώσει την 5η αξιολόγηση, να πάρει ό,τι απομένει από το προηγούμενο πρόγραμμα σε χρηματοδότηση, 10 περίπου δισ. ευρώ. Ουσιαστικά μας έδιναν περίπου 12,6 δισ. για 5 μήνες, που θα είχαμε 4 διαδοχικά review. Τώρα έχουμε 4 χρόνια να εφαρμόσουμε το πρόγραμμα. Αυτή ήταν η απαίτηση των Ολλανδών και των Γερμανών. Η ισχυρή στάση για το δημοψήφισμα κατάφερε να διεθνοποιήσει το πρόβλημα και να απογυμνώσει το σκληρό πρόσωπο των εταίρων και να δημιουργήσει το αίσθημα στην κοινή γνώμη ότι η Ελλάδα αντιστέκεται. Οδηγηθήκαμε σε ένα αποτέλεσμα εξαιρετικά δύσκολο, αλλά έθεσε τα όρια στην ευρωζώνη. Η Ευρώπη θα είναι διαφορετική την επόμενη μέρα. Πήραμε και τη δέσμευση για την απομείωση του χρέους. Είναι κλειδί ώστε να μπει η χώρα σε τροχιά εξόδου. Με το χρέος που έχουμε δεν μπορούμε να βγούμε στις αγορές.

»Το κρίσιμο βράδυ της Τετάρτης πριν το δημοψήφισμα, όπου είχαν δημιουργηθεί συνθήκες πραξικοπήματος στη χώρα, έλεγαν ότι οδηγούμε την χώρα στην καταστροφή. Βγήκα στον ελληνικό λαό και είπα την αλήθεια: ότι κάνω δημοψήφισμα για μεγαλύτερη δυναμική διαπραγματευτική. Να πούμε τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη. Μπορεί να με κατηγορήσει κανείς ότι είχα λάθος υπολογισμούς και αυταπάτες; Πάντα ενημέρωνα τον λαό. Του έλεγα τις σκέψεις μου, τι σχεδιάζω. Τόσο με τα διαγγέλματά μου όσο και με τις συνεντεύξεις μου. Το δημοψήφισμα αποφασίστηκε στις 25 Ιουνίου, την ημέρα του τελεσιγράφου. Είχαμε να αποφασίσουμε για μια ταπείνωση χωρίς διέξοδο, την πολιτική δηλαδή καταδίκη μιας κυβέρνησης, ίσως να αποσκοπούσε σε αυτό. Όταν γύρισα, πήραμε την απόφαση. Μίλησα με Μέρκελ-Ολάντ, τους είπα την απόφασή μου, τους είπα ότι θα προτείνω στον λαό να το απορρίψουν και τους ζήτησα να πάμε ήρεμα σε αυτή τη διαδικασία και να δοθεί εβδομαδιαία παράταση ώστε να διεξαχθεί το δημοψήφισμα με ηρεμία. Με διαβεβαίωσαν ότι θα κάνουν ό,τι μπορούν».

Για τις εσωκομματικές διαφωνίες: «Το κόμμα γνώριζε απολύτως πού πηγαίναμε. Η κυβέρνηση λειτουργεί συλλογικά, άλλο κυβέρνηση κι άλλο κόμμα, αλλά το κόμμα είχε σύνδεση με την κυβέρνηση. Ερώτημα είναι αν το κόμμα συμμετείχε ενεργά για να βοηθηθεί η κυβερνητική προσπάθεια. Νομίζω ότι και το κόμμα και την κυβέρνηση ο λαός τα ξεπέρασε και τα δύο. Κάποιοι παρακολουθούσαν γκρινιάζοντας».

Περί μέτρων: «Ήρθε ένα σχέδιο με μέτρα για να είμαστε ειλικρινείς, με μέτρα δύσκολα. Σε άλλα σημεία είναι βελτιωμένο, όπως για το ΕΚΑΣ, που δεν καταργείται. Έχουμε 83 δισ. για το μεσοπρόθεσμο διάστημα 2015-18. Έχουμε και δέσμευση για το χρέος».

Για τις τράπεζες: «Η απόφαση να κλείσουν οι τράπεζες ήταν μια εκδικητική απόφαση. Η επιλογή που είχαμε ήταν να κάνουμε πίσω, άρα να συμφωνήσουμε στο αδιέξοδο που μας έδιναν και να στερήσουμε τη δυνατότητα από τον λαό να εκφραστεί και να χάσουμε τη δικαίωση τουλάχιστον σε επίπεδο κοινής γνώμης. Είναι τεράστιο χαρτί το “ΟΧΙ”. Αυτή τη νίκη δεν θα τη χαρίσουμε σε καθένα. Ούτε σε αυτούς που το ερμηνεύουν λάθρα και μάλιστα εκ τους ασφαλούς. Το δημοψήφισμα έκανε την Ελλάδα κέντρο του πλανήτη. Όλοι ήταν εναντίον μας. Έλεγαν ότι το ερώτημα ήταν ευρώ ή δραχμή. Εμείς είχαμε πει ποιο είναι το ερώτημα. Στο τραπέζι έπεσαν πολλές φορές πολλά τρομοκρατικά σενάρια. Αν έκανα αυτό που έλεγε η καρδιά μου, δηλαδή να φύγω, την ίδια ώρα θα έπεφταν τα τραπεζικά ιδρύματα στο εξωτερικό, και σε 48 ώρες θα τελείωνε η ρευστότητα και η ΕΚΤ θα αποφάσιζε το επιπλέον κούρεμα των collaterals των τραπεζών. Δηλαδή υπήρχε θέμα κατάρρευσης. Δεν θα κουρεύονταν οι αποταμιεύσεις, αλλά δεν θα υπήρχαν αποταμιεύσεις. Γνώριζα ότι αν έφευγα μάλλον θα ξαναγυρνούσα και ίσως με δυσμενέστερους όρους. Την ίδια ώρα η κοινή γνώμη έλεγε “This is a Coup”. Πρόκειται για δύσκολες αποφάσεις. Ήταν πολιτική επιλογή ευθύνης».

Για τον Βαρουφάκη: «Σήμερα τα κόμματα της αντιπολίτευσης και τα συστημικά ΜΜΕ αναζητούν ευθύνες Βαρουφάκη για το αν είχε σχέδιο ή όχι. Φανταστείτε τι θα γινότανε αν είχαμε καταστραφεί οικονομικά. Δεν μετανιώνω ούτε στιγμή για ό,τι έγινε τους τελευταίους 5 μήνες. Άξιζε τον κόπο να γίνει. Η Ελλάδα έγινε πρωτοσέλιδο με θετικούς όρους. Χιλιάδες πολίτες διαδήλωσαν σε όλο τον κόσμο υπέρ της Ελλάδας. Η εκλογική αναμέτρηση στην Ισπανία θα βοηθήσει και αυτή ώστε να αλλάξει η Ευρώπη. Σίγουρα έχει συντελεστεί ζημιά από τα capital controls, τα πράγματα όμως είναι αντιστρέψιμα. Βέβαια το Grexit από συντηρητικούς κύκλους παραμένει στο τραπέζι. Αν δεν υπήρχε πολιτική αλλαγή στην Ελλάδα, η χώρα ήταν υποχρεωμένη να έχει μεγάλα πλεονάσματα. Τώρα είναι πιο διαχειρίσιμη η κατάσταση. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μπαίνουν σαν γκάνγκστερ στη χώρα, η Αριστερά κάνει ό,τι μπορεί για να σπάσει αυτό. Έχουμε να αγωνιστούμε σε ένα πλαίσιο συγκεκριμένο. Είχαμε τη δυνατότητα είτε να συμβιβαστούμε είτε να καταρρεύσουμε. Ο λαός κατέληξε ως ο δραπέτης από την λιτότητα, αλλά στο τέλος τον συλλαμβάνουν και τον βάζουν σε ένα πιο ασφυκτικό κελί. Ο τρόπος για να φύγουμε είναι να διαμορφώσουμε ένα μεγάλο κίνημα αλληλεγγύης για την ελευθερία του λαού. Η Αριστερά έχει μια ιστορική ευκαιρία να αλλάξει τα πράγματα από θέσεις ευθύνης».

Για το πρόγραμμα: «Όταν όλοι έχουν δει πώς οδηγηθήκαμε σε αυτόν τον συμβιβασμό, κανείς δεν μπορεί να μας πει ότι το πρόγραμμα είναι ιδιοκτησίας μας. Η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να εφαρμόσει το πρόγραμμα, αλλά ταυτόχρονα θα βρίσκεται στους αγώνες και θα αναζητά αντισταθμιστικά και ισοδύναμα μέτρα. Η διαπραγμάτευση δεν έχει τελειώσει, είναι μια διαρκής μάχη. Δεν θα την εγκαταλείψουμε».

Για τα ΜΜΕ: «Δεν υπάρχει η αίσθηση ότι το νομοθετικό πλαίσιο περιέχει λογικές ρεβανσισμού. Εμπεριέχει την πρόθεση της κυβέρνησης να βάλει τάξη σε έναν χώρο. Όταν κάποιος θέλει να εκμεταλλευθεί ένα δημόσιο αγαθό πρέπει να πληρώνει το αντίτιμο και να υπόκειται σε κάποιους κανόνες. Θα ρυθμιστεί για πρώτη φορά αυτό το πλαίσιο. Όσο δεν τηρούν τις υποχρεώσεις απέναντι στον νόμο θα υποχρεωθούν να το κάνουν, αλλιώς θα κλείσουν. Θα ακούσουμε όλες τις απόψεις, αλλά αυτό που πρέπει να μείνει είναι να πούμε ότι θα υπάρξει νομιμότητα σε αυτόν τον χώρο και δεν θα μπορούν κάποιοι να κρύβουν ζημίες και να κρύβονται από το τραπεζικό σύστημα για να στηρίζουν το πολιτικό σύστημα. Το αμαρτωλό τρίγωνο της δανειοδότησης με αντίτιμο να στηρίζουν πολιτικά τις κυβερνήσεις πρέπει να σταματήσει. Η λειτουργία των ΜΜΕ πρέπει να είναι διαφανής, με τους όρους που λειτουργούν όλες οι επιχειρήσεις στη χώρα».

Για τους διαφωνούντες: «Με ορισμένους συντρόφους καθόμασταν στο τραπέζι με τις ίδιες αγωνίες. Μου έλεγαν ότι αν κλείσει μια τράπεζα θα καταστραφούμε πολιτικά. Δώσαμε μάχη. Οι ίδιοι άνθρωποι θεώρησαν σκόπιμο να κάνουν το εξής: Αφού εξασφαλίσαμε ότι δεν έκλεισε η τράπεζα, τώρα είπαν, ψήφισε εσύ, κι αυτοί δρέπουν τις δάφνες της ιδεολογικής καθαρότητας. Αυτό δεν το καταλαβαίνω, ή μάλλον το καταλαβαίνω ότι είναι στο πλαίσιο αποφάσεων που είχαν ληφθεί εδώ και καιρό και αποσκοπούν στη ρήξη. Εγώ θα εγγυηθώ την ενότητα, αλλά εκβιασμένη ενότητα δεν υπάρχει. Δεν μπορεί αυτή η συζήτηση να γίνεται με όρους “εσείς γίνατε αποστάτες” ούτε με σχέδια που υποτιμούν τη νοημοσύνη. Να γίνει συζήτηση για το νόμισμα, αλλά με όρους συγκροτημένους, όχι θεωρητικά αλλά στο κοινό μας πρόγραμμα υπήρχε στο τέλος η φράση ότι απόλυτη προτεραιότητα θα ήταν να αποτρέψουμε την ανθρωπιστική κρίση. Εγώ δεν κατάλαβα ότι ζητήσαμε απ’ τον λαό να ψηφίσουμε “ΟΧΙ” για να πάμε στη δραχμή. Το να λέμε ότι το μεγάλο όχι είναι το μεγάλο ναι στη δραχμή είναι λαθροχειρία και δεν δικαιούμεθα να λύσουμε τις διαφορές μας σε αυτό το πλαίσιο».

Για την πρόεδρο της Βουλής Ζ. Κωνσταντοπούλου: «Υπάρχει εκτίμηση μεταξύ μας. Οι επιλογές του καθενός παράγουν αποτέλεσμα. Είναι σουρεαλισμός όταν σου λέει κανείς “εγώ σε καταγγέλλω για να σε προστατεύσω”. Δεν είμαι μικρό παιδί, ξέρω πώς να προστατευθώ. Αν ο τρόπος είναι να ψηφίζουμε στις 6.00 το πρωί για να δείξουμε ότι αντιστεκόμαστε στην τρόικα, τότε τι να πω;».

Για εκλογές: «Θα ήμουνα ο τελευταίος που θα ήθελε εκλογές αν είχα κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Αν δεν έχουμε όμως, θα αναγκαστούμε να πάμε σε εκλογές. Αυτό θα φανεί και από τις αποφάσεις που θα παρθούν από το κόμμα. Η πρότασή μου είναι ότι έχουμε ένα κόμμα και τα μέλη του πρέπει να δώσουν απαντήσεις. Πρέπει να γίνει μια διαδικασία συγκροτημένη, να πάει το κόμμα σε ένα έκτακτο συνέδριο σύντομα, μετά τις καλοκαιρινές διακοπές, στις αρχές Σεπτεμβρίου, ώστε να αποφασιστεί ποιο είναι το νέο πλαίσιο, ποιο είναι το σχέδιο. Από εκεί και πέρα, το κόμμα να τεθεί άμεσα και τώρα πριν τη συμφωνία – κουβαλούμε μια βόμβα και δεν υπάρχει μια ένδειξη συντροφικότητας, αυτό δεν το καταλαβαίνω και είναι στα όρια των προσωπικών μου αξιών. Αυτό θα πρέπει να γίνει όχι από την ΚΕ ή την ΠΓ. Αν υπάρξει αυτή η απαίτηση να στηθεί μια κάλπη για τα μέλη του κόμματος.

»Έχουμε μια βόμβα στα χέρια και δεν υπάρχει στήριξη. Όχι μόνο δεν βοηθούν στο να κουβαλήσουμε μαζί τη βόμβα, αλλά ζητούν να σκάσει η βόμβα στα χέρια μου».