Εντείνονται οι διαδικασίες σχετικά με την ολοκλήρωση της συγκέντρωσης και επιβεβαίωσης στοιχείων που αφορούν στις εμπλοκές του Γιάννου Παπαντωνίου σε αδιαφανείς χειρισμούς εξοπλιστικών προγραμμάτων την περίοδο κατά την οποία διετέλεσε υπουργός Αμύνης.
Το Μαξίμου φαίνεται να έχει συμφωνήσει να συμπεριληφθούν στον κατάλογο των προσώπων-κλειδιά που πρωταγωνίστησαν στο φαγοπότι της προηγούμενης δεκαετίας τουλάχιστον δύο πρώην υπουργοί. Αμφότεροι είχαν διαχειριστεί εξοπλιστικά προγράμματα.
Πρόκειται για τους Γιάννο Παπαντωνίου και Σπήλιο Σπηλιωτόπουλο, οι οποίοι ελέγχονται για σειρά ζητημάτων που έχουν ανακύψει από προμήθειες αμυντικού υλικού. Ορισμένοι κύκλοι, ωστόσο, κάνουν λόγο και για τρίτο υπουργό, που έχει εισέλθει στο στόχαστρο των διωκτικών Αρχών, «γαλάζιος» και αυτός. Ο συγκεκριμένος υπουργός ελέγχεται για άλλες αδιαφανείς διαδικασίες που δεν αφορούν στον αμυντικό τομέα. Ειδικότερα, ο πρώην αυτός πολιτικός (είναι ανενεργός αυτήν τη στιγμή) έχει εμπλακεί σε ένα από τα μεγαλύτερα μεταπολεμικά σκάνδαλα.
Πληροφορίες από το Υπουργείο Οικονομικών και το Μαξίμου επιμένουν πως η διαχείριση των υποθέσεων Γιάννου Παπαντωνίου και Σπήλιου Σπηλιωτόπουλου «επισπεύδονται». Ορισμένοι παράγοντες, μάλιστα, μιλούν για εξελίξεις εντός του επομένου δεκαπενθημέρου.
Από τη στιγμή που το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης εστιάζεται στη «λίστα Λαγκάρντ», οι διωκτικές Αρχές προφανώς και επιθυμούν να συνδυάσουν την εμπλοκή του Γιάννου Παπαντωνίου με αυτήν την υπόθεση. Ήδη ο πρώην υπουργός Άμυνας υπέπεσε στο απαράδεκτο «αμάρτημα υψίστης αφελείας» λέγοντας πως αγνοούσε την ύπαρξη τραπεζικού λογαριασμού της συζύγου του και για τον λόγο αυτό δεν τον συμπεριέλαβε στο Πόθεν Έσχες του που υπέβαλε, λογαριασμός που καταγράφεται ωστόσο στην περιβόητη λίστα της HSBC.
Τα εξοπλιστικά στο μικροσκόπιο
Σύμφωνα με έγγραφα του ΣΔΟΕ, στο πλαίσιο της αλληλογραφίας του με την αρμόδια επιτροπή της Βουλής, μπαίνουν στο μικροσκόπιο όλες οι υποθέσεις που αφορούν στο Υπουργείο Άμυνας, μεταξύ των οποίων έξι διαφορετικοί φάκελοι επί υπουργίας Γιάννου Παπαντωνίου.
Οι φάκελοι αυτοί έχουν να κάνουν με την προμήθεια αρμάτων μάχης τύπου Leopard, συστήματος αυτοπροστασίας των μαχητικών F-16, συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου, την προμήθεια φρεγατών, αλλά και την παραγγελία μαχητικών ελικοπτέρων Apache καθώς και εκείνων τύπου NH 90.
Πρόκειται για τα μείζονα εξοπλιστικά προγράμματα της περιόδου κατά την οποία ήταν υπουργός Άμυνας ο Γιάννος Παπαντωνίου.
Το άνοιγμα των φακέλων αυτών δεν σχετίζεται άμεσα με την πρόσφατη ένδειξη, σύμφωνα με την οποία η σύζυγος του Γιάννου Παπαντωνίου, Σταυρούλα Κουράκου, διαθέτει λογαριασμό στο υποκατάστημα της HSBC στη Γενεύη (λίστα Λαγκάρντ). Το επιπλέον αυτό στοιχείο απλώς επιβαρύνει τη γενικότερη υπόθεση που ακούει στο όνομα… Γιάννος Παπαντωνίου.
Πιο συγκεκριμένα, η σύμβαση για την προμήθεια των μαχητικών ελικοπτέρων Apache, ύψους 660.000.000 εκατ. δολαρίων, υπεγράφη το 2003, επί Γιάννου Παπαντωνίου, με χρηματοδότηση μέσω swap από την Deutsche Bank, ενέργεια που ανέβασε το κόστος κατά 70 εκατ. δολάρια. Πρόκειται για 12 ελικόπτερα, η αγορά των οποίων ολοκληρώθηκε το 2007.
Η έρευνα που διεξάγεται αφορά στα επιπλέον 70 εκατ. δολάρια που κόστισε η προμήθεια και η κατανομή τους σε τραπεζικούς λογαριασμούς. Κενά όμως εμφανίζονται στην προμήθεια των μεταφορικών ελικοπτέρων NH 90, η οποία και καθυστέρησε υπερβολικά αλλά και διευθετήθηκε με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή μέσω swap.
Το 2005, ξεκινά η προκαταρκτική έρευνα της Δικαιοσύνης, για τη σύμβαση εκσυγχρονισμού έξι φρεγατών, που ανετέθη στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά και στην οποία εμπλέκεται η γαλλική εταιρεία «Τhales». Λίγο αργότερα, αρχίζει έρευνα το Τμήμα Οικονομικού Εγκλήματος της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών, έπειτα από δημοσιεύματα τεσσάρων γαλλικών εφημερίδων.
Οι εφημερίδες αυτές είναι οι «Le Monde», «Le Figaro», « Le Liberation» και «L’ Umanite». Σύμφωνα με τον Τύπο, το πρώην στέλεχος της εταιρείας «Τhales», Μισέλ Ζοσεράν, κατήγγειλε χρηματισμό Έλληνα υπουργού κατά την περίοδο 2002-2003. Κατά τον Ζοσεράν, η γαλλική εταιρεία έδινε το 2-3% του τζίρου της σε προμήθειες. Τελικά, το έργο του εκσυγχρονισμού των φρεγατών υπεγράφη το 2003 επί Παπαντωνίου και το 2008 την υπόθεση ανέλαβε η ευρωπαϊκή υπηρεσία καταπολέμησης απάτης, η γνωστή OLAF.
Τον Μάρτιο του 2012 ανοίγει εκ νέου ο φάκελος για την προμήθεια αρμάτων μάχης Leopard-2, συνολικού ύψους 2,2 δισεκατομμυρίων ευρώ, που είναι ένα από τα μεγαλύτερα εξοπλιστικά προγράμματα που υπέγραψε η Ελλάδα. Κατά τη δικογραφία, επιχειρείται ο εντοπισμός προσώπων που συνδέονται με πράξεις δωροληψίας. Η σύμβαση υπεγράφη το 2003 από τον Γιάννο Παπαντωνίου. Η παραλαβή ξεκίνησε το 2007, όταν υπουργός ήταν ο Σπήλιος Σπηλιωτόπουλος. Η παραγγελία για τα πυρομαχικά των αρμάτων υπεγράφη επί υπουργίας Ευάγγελου Βενιζέλου.
Αμέσως μόλις ανέλαβε υπουργός ο Γιάννος Παπαντωνίου, ενεκρίθη από το ΚΥΣΕΑ η απευθείας ανάθεση στην εταιρεία «Raytheon» και η προμήθεια συστήματος αυτοπροστασίας 60 μαχητικών F-16. To συνολικό κόστος της σύμβασης έφτασε τα 200 εκατ. δολάρια, ακριβώς τα διπλά απ’ ό,τι είχε προβλεφθεί.
Η υπόθεση βρίσκεται στον ανακριτή, αφού έχει ασκηθεί ποινική δίωξη σε βαθμό κακουργήματος κατά παντός υπευθύνου.
Ο Γιάννος ελέγχεται για την υπόθεση των γερμανικών υποβρυχίων και ιδιαίτερα για τον εκσυγχρονισμό τριών εξ αυτών, τύπου 209. Το έργο αυτό είχε αναλάβει και πάλι με απευθείας ανάθεση η κοινοπραξία «HDW-FERROSTAAL». Επίσης, ελέγχεται διότι δεν επέβαλε τις ποινικές ρήτρες που απορρέουν από τη σύμβαση με την ελληνική εταιρεία «Sonak ΑΕΒΕ» για την προμήθεια συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου.
Η εταιρεία εισέπραξε ως προκαταβολή το 50% της προμήθειας. Λίγο αργότερα, τα συστήματα που προωθούσε απέτυχαν οικτρά σε όλες τις τεχνικές δοκιμές μέχρι και το 2005. Το ελληνικό Δημόσιο, σύμφωνα με το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, είχε τη δυνατότητα να διεκδικήσει στα διαιτητικά δικαστήρια το ποσό των 593.000.000 ευρώ, πράγμα που δεν έγινε ποτέ.
Επιπροσθέτως και όσον αφορά στον φάκελο των ελικοπτέρων Apache, η έρευνα επεκτείνεται όχι μόνο στον τρόπο πληρωμής της προμήθειας και της ενδεχόμενης κατανομής μιζών σε διάφορα πρόσωπα, αλλά και για την ίδια την ποιότητα του υλικού. Πιο συγκεκριμένα, από τις πρώτες ώρες παράδοσης των ελικοπτέρων εντοπίστηκαν σοβαρά ελαττώματα, όπως σκουριασμένοι έλικες, αλλά και μικρότερης ισχύος κινητήρες απ’ αυτήν που είχε προσυμφωνηθεί.
Στο μικροσκόπιο των δικαστικών Αρχών αλλά και του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος βρίσκονται οι πρώην υπουργοί Εθνικής Άμυνας, κ.κ. Γιάννος Παπαντωνίου και Σπήλιος Σπηλιωτόπουλος, οι οποίοι διαδέχθηκαν τον κ. Τσοχατζόπουλο στην ηγεσία του ΥΠΕΘΑ. Στο κάδρο ενδέχεται να μπει και ο Σπύρος Τραυλός, πρώην γενικός γραμματέας Εξοπλισμών.
Οι φάκελοι που βρίσκονται στη διάθεση της Δικαιοσύνης διερευνώνται εδώ και καιρό, ενώ χαρακτηρίζονται ως «ιδιαίτερα σημαντικοί», καθώς αφορούν σε ιδιαίτερα περίπλοκες υποθέσεις εξοπλιστικών προγραμμάτων.
Η αρχή έγινε όταν κατά τη διάρκεια των ερευνών οι Αρχές έπεσαν επάνω στα ονόματα των δύο πρώην υπουργών, για τους οποίους έχουν δοθεί μάλιστα ήδη παραγγελίες να ελεγχθούν και από το ΣΔΟΕ. Ο έλεγχος αφορά στην περιουσιακή κατάσταση αλλά και στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δύο ανδρών, ενώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένονται και τα αποτελέσματα των πορισμάτων.
Από τα στοιχεία προκύπτει ότι τα ονόματα των κ.κ. Παπαντωνίου και Σπηλιωτόπουλου «φιλοξενούνται» και στις περιβόητες αναφορές του ΣΔΟΕ οι οποίες απεστάλησαν (στα τέλη Αυγούστου) αρχικά στον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα και στη συνέχεια στις εισαγγελικές Αρχές και αφορούν στα πολιτικά πρόσωπα τα οποία ελέγχονται τα τελευταία χρόνια.
Ο έλεγχος
Από το -με αριθμό πρωτοκόλλου 24823- σημείωμα της Περιφερειακής Διεύθυνσης Αττικής που εστάλη στο γραφείο του ειδικού γραμματέα του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος, κ. Στέλιου Στασινόπουλου, προκύπτει ότι οι δύο πρώην υπουργοί ελέγχονται κατόπιν εισαγγελικών παραγγελιών.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι για τον κ. Γιάννο Παπαντωνίου, ο οποίος διετέλεσε υπουργός Εθνικής Άμυνας από το 2001 μέχρι και το 2004, οι εισαγγελικές Αρχές έχουν ζητήσει στοιχεία από τις τράπεζες, προκειμένου να ελεγχθούν οι τραπεζικοί λογαριασμοί του. Η ίδια διαδικασία ακολουθείται και για τη σύζυγο του πρώην επιφανούς στελέχους του ΠΑΣΟΚ, η οποία επίσης ελέγχεται.
Με άλλη εισαγγελική παραγγελία, οι ελεγκτές του ΣΔΟΕ ελέγχουν και τον κ. Σπήλιο Σπηλιωτόπουλο, ο οποίος ήταν επικεφαλής του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας από τον Μάρτιο του 2004 έως και τον Φεβρουάριο του 2006, οπότε και αντικαταστάθηκε από τον σημερινό πρόεδρο της Βουλής, κ. Ευάγγελο Μεϊμαράκη.
Από το ρεπορτάζ προκύπτει ότι τόσο ο κ. Παπαντωνίου όσο και ο κ. Σπηλιωτόπουλος ελέγχονται, καθώς ήταν οι πολιτικοί προϊστάμενοι του υπουργείου. Μαζί τους ελέγχονται και υπηρεσιακοί παράγοντες, αλλά και μέλη του ΚΥΣΕΑ.
Πηγές της φορολογικής διοίκησης, μιλώντας στη zougla.gr, επεσήμαναν ότι τα αποτελέσματα των ελέγχων είναι πιθανόν να τραβήξουν σε βάθος χρόνου, αφού «εντοπίζεται» ιδιαίτερη δυστοκία –ιδίως από την πλευρά των τραπεζών- να παραδώσουν τα στοιχεία εγκαίρως στις Αρχές. Αυτό το στοιχείο πρέπει πλέον να έχει αλλάξει από τη στιγμή που υφίσταται πολιτική απόφαση για το πλήρες ξεκαθάρισμα των «εκκρεμοτήτων» που αφορούν τους Γιάννο Παπαντωνίου και Σπήλιο Σπηλιωτόπουλο.
Οι υποθέσεις
Η διερεύνηση των φακέλων που έχουν αποσταλεί στη Δικαιοσύνη βρίσκεται σε ικανοποιητικό επίπεδο σε ό,τι αφορά στο στάδιο της ποινικής προκαταρκτικής έρευνας, ωστόσο δεν αναμένεται να περατωθεί στο άμεσο μέλλον. Το περιεχόμενο των φακέλων κρίνεται ιδιαίτερα περίπλοκο, καθώς τα ποσά τα οποία διακινήθηκαν στην Ελλάδα επί μία 10ετία ως «μίζες» για εξοπλιστικά προγράμματα είναι ιδιαίτερα υψηλά.
Παράλληλα, οι Αρχές καλούνται να «λύσουν» γρίφους οι οποίοι αφορούν σε πρόσωπα-βιτρίνες αλλά και εξωχώριες εταιρείες, σε λογαριασμούς των οποίων -καταγγέλλεται ότι- φιλοξενούνταν και «μαύρο» πολιτικό χρήμα.
Σκοπός των ερευνών είναι αρχικά να εντοπισθεί και στη συνέχεια να αποκαλυφθεί πλήρως το ακριβές δίκτυο δωροδοκιών το οποίο στήθηκε αλλά και να αποκρυπτογραφηθούν τα ονόματα εκείνων που ενέχονται σε περίεργες δοσοληψίες.
«Αντίπαλος» των ερευνών είναι οι χρονοβόρες διαδικασίες που αποτελούν συνώνυμο των ελέγχων, κυρίως όταν για αυτούς αναμένονται απαντήσεις στα αιτήματα δικαστικών συνδρομών που έχουν ζητηθεί από χώρες του εξωτερικού, όπως συμβαίνει στις συγκεκριμένες περιπτώσεις.
«Οι δικαστικές συνδρομές αποτελούν μια ιδιαίτερα χρονοβόρα διαδικασία, καθώς, ακόμη και σε περιπτώσεις που τα αιτήματα γίνονται δεκτά, απαιτείται πολύς χρόνος έως ότου αποσταλούν» εξηγούν δικαστικοί κύκλοι.
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι, εκτός από τον έλεγχο στο πλαίσιο της υπόθεσης του Άκη Τσοχατζόπουλου αλλά και εκείνων που ακουμπούν τους κ.κ. Παπαντωνίου και Σπηλιωτόπουλο, σε εξέλιξη βρίσκονται τουλάχιστον ακόμη πέντε έρευνες που αφορούν στα περιβόητα εξοπλιστικά προγράμματα.
Οι δικαστικές Αρχές έχουν βγάλει από τα συρτάρια ακόμη και υποθέσεις οι οποίες είχαν εξεταστεί και κατά το παρελθόν, χωρίς όμως να προκύψουν αξιόλογα αποτελέσματα.
Ενδεικτικότερη όλων είναι η υπόθεση των αρμάτων μάχης «Leopard-2». Εννέα χρόνια μετά το πρώτο άνοιγμα του φακέλου από την ελληνική Δικαιοσύνη, στο στόχαστρο των εισαγγελικών Αρχών μπήκε -πρόσφατα- η εξοπλιστική προμήθεια-μαμούθ από την έναρξη υλοποίησής της μέχρι και σήμερα.
Αφορμή για την επανεξέταση της υπόθεσης αποτέλεσαν οι καταγγελίες του πρώην γενικού γραμματέα εξοπλισμών, κ. Ευάγγελου Βασιλάκου. Ο πρώην γενικός γραμματέας στη μαραθώνια κατάθεσή του στον αντεισαγγελέα Εφετών Αθηνών, Γρηγόρη Πεπόνη, ο οποίος έλαβε εντολή για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης από τον προϊστάμενο της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών, Ιωάννη Σακελλάκο, αποκάλυψε το «πάρτι» μίζας που ακολουθούσε το σύνολο των εξοπλιστικών προγραμμάτων του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
Ακολούθως, με παραγγελία του κ. Σακελλάκου στην προϊσταμένη της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών, Ελένη Ράικου, διατάχθηκε η διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, προκειμένου να διερευνηθεί σε βάθος η βασιμότητα των καταγγελιών.