Την αποτελεσματικότητα της ευρωπαϊκής παρέμβασης στην υπόθεση των 2 Ελλήνων στρατιωτικών μετρά η Αθήνα μετά τις εξελίξεις στη Σύνοδο Κορυφής της Βάρνας και την παράταση της προφυλάκισης του ανθυπολοχαγoύ Άγγελου Μητρετώδη και του λοχία Δημήτρη Κούκλατζη, η οποία αποφασίστηκε το πρωί της Τρίτης από το δικαστήριο της Αδριανούπολης.
Ο Ταγίπ Ερντογάν κατά τις συνομιλίες που είχε στη Βάρνα με τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ φέρεται να απάντησε ως εξής όταν η ηγεσία της Ε.Ε.: «Θα δω τι μπορώ να κάνω. Ξέρω ότι το ζήτημα είναι σοβαρό. Η τουρκική δικαιοσύνη έχει όμως τους ρυθμούς της». Προηγουμένως, ο πρόεδρος της Τουρκίας είχε δηλώσει με έμφαση στον ευρωπαίο αξιωματούχο «έχω κι εγώ Τούρκους στρατιωτικούς στην Ελλάδα που τους θέλω πίσω».
Ο διάλογος αυτός είναι ενδεικτικός της εμπλοκής που έχει δημιουργηθεί στο διμερές ζήτημα το οποίο διεθνοποιήθηκε την τελευταία εβδομάδα και μετά τη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών. Αν κρίνει κανείς από τα δημοσιεύματα του διεθνούς τύπου, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου Ε.Ε.- Τουρκίας στη Βάρνα, η Άγκυρα θα πρέπει να αισθάνεται ικανοποιημένη από αυτά που πήρε.
Η Ευρώπη διατηρεί την άποψη πως η Τουρκία είναι ένας σημαντικός εταίρος, τόσο όσον αφορά στον οικονομικό-εμπορικό τομέα, όσο και στα ζητήματα ασφαλείας. Αν προσθέσει κανείς και τα κονδύλια που εισπράττει η Τουρκία από την ευρωπαϊκή βοήθεια, ώστε να διατηρεί 3,5 εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες στο έδαφος της, τότε όντως ο Ταγίπ Ερντογάν, δεν θα έπρεπε να αισθάνεται και πολύ αδικημένος, μετά τη Βάρνα. Έστω και αν άκουσε κριτικές για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία και για τις διώξεις αντιπάλων του, καθώς και για το «κυνήγι μαγισσών» που επιχειρεί, κυρίως όσον αφορά τον δημοσιογραφικό κόσμο της Τουρκίας, τους πανεπιστημιακούς και τους επιστήμονες.
Με λίγα λόγια ο Ταγίπ Ερντογάν θα είχε κάθε λόγο να εμφανιστεί διαλλακτικός όσον αφορά το ζήτημα των δύο Ελλήνων στρατιωτικών.
Η ελληνική διπλωματία παραμένει εξαιρετικά επιφυλακτική, παρακολουθώντας τις εξελίξεις κι αναμένει με αγωνία τις επόμενες κινήσεις της ΆγκυραςΌμως η λογική είναι η μοναδική απούσα από τη σημερινή Τουρκία κι από τον τρόπο που λειτουργεί το σύστημα Ερντογάν. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι δεν συμβαίνει ποτέ το αυτονόητο ή το αναμενόμενο στην τρέχουσα πολιτική σκηνή της γειτονικής χώρας, ούτε και οι αποφάσεις που λαμβάνονται συμβαδίζουν με αυτό που στην Ευρώπη αποκαλείται κοινή λογική.
Με λίγα λόγια η ελληνική διπλωματία παραμένει εξαιρετικά επιφυλακτική, παρακολουθώντας τις εξελίξεις κι αναμένει με αγωνία τις επόμενες κινήσεις της Άγκυρας. Η Αθήνα γνωρίζει πως η κλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο, η έντονη επιθετικότητα της Τουρκίας στην κυπριακό ΑΟΖ, το προσφυγικό ζήτημα και η υπόθεση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών συνυπάρχουν σε ένα σύστημα συγκοινωνούντων δοχείων.
Μένει να αποδειχτεί το εάν η ομολογουμένως και για πρώτη φορά έντονη παρέμβαση της Ε.Ε. υπέρ των ελληνικών θέσεων, καθώς και άλλες ανεξάρτητες παρεμβάσεις τρίτων χωρών είναι ικανές να πείσουν την Τουρκία να φανεί διαλλακτική, έστω σε ένα από τα τρέχοντα προβλήματα. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν τέτοιες ενδείξεις.
Μετά την κατάθεση αίτησης αποφυλάκισης των δύο Ελλήνων από τους δικηγόρους τους, οι τουρκικές αρχές απάντησαν με παράταση της προφυλάκισης, και μάλιστα άφησαν ξεκάθαρα να εννοηθεί πως υφίστανται ενοχοποιητικά στοιχεία που εξετάζονται στα ηλεκτρονικά αρχεία των κινητών τηλεφώνων των 2 Ελλήνων στρατιωτικών. Την ίδια ώρα, νομικοί κύκλοι εξέφραζαν στα τουρκικά ΜΜΕ την άποψη πως τα αδικήματα στα οποία έχουν υποπέσει οι δύο στρατιωτικοί επισύρουν ποινή φυλάκισης 5 ετών. Θα έλεγε δηλαδή κανείς πως αμέσως μετά την παρέμβαση της Ε.Ε. προς τον Ερντογάν στη Σύνοδο της Βάρνας, η άμεση αντίδραση των εκπροσώπων του βαθέους κράτους της Τουρκίας, δεν συνάδει με το κλίμα που επικράτησε την προηγούμενη μέρα στο βουλγαρικό θέρετρο.
Οι δικηγόροι των δύο Ελλήνων θα καταθέσουν νέα ένσταση επί της απόρριψης του αιτήματος των στρατιωτικών να αποφυλακιστούνΠαρόλα αυτά, και με δεδομένο ότι τις επόμενες ημέρες και συγκεκριμένα την Παρασκευή, έχει προγραμματιστεί νέα διαδικασία στο δικαστήριο της Αδριανούπολης, θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί πως υπάρχουν περιθώρια για μία θετικότερη εξέλιξη. Άλλωστε, αύριο Τετάρτη οι δικηγόροι των δύο Ελλήνων θα καταθέσουν νέα ένσταση επί της απόρριψης του αιτήματος των στρατιωτικών να αποφυλακιστούν.
Σημειώνεται ότι επισήμως δεν έχει ακόμα συνταχθεί το επίσημο κατηγορητήριο κατά των δύο Ελλήνων στρατιωτικών. Μάλιστα παρατηρείται το φαινόμενο της διαχείρισης του προβλήματος εκ μέρους της τουρκικής πλευράς, μέσω διαρροών και σχολίων που διαχέονται στην τουρκική κοινή γνώμη από τα τοπικά ΜΜΕ.
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν επίσημες τοποθετήσεις και σαφείς αναφορές Τούρκων αξιωματούχων και παραγόντων της τουρκικής δικαιοσύνης επί του θέματος.
Υπενθυμίζεται ότι ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ κατά τη συνέντευξη Τύπου μετά τη Σύνοδο της Βάρνας εξέφρασε την ελπίδα να έχουν αποφυλακιστεί οι δύο Έλληνες στρατιωτικοί μέχρι το ελληνικό Πάσχα. Κάτι τέτοιο σημαίνει απλά πώς θα πρέπει να υπάρχουν εξελίξεις άμεσα και εντός του επομένου 10μέρου. Η δήλωση του Ταγίπ Ερντογάν «θα κάνω ότι μπορώ, αλλά η τουρκική δικαιοσύνη έχει τους ρυθμούς της», μπορεί να εκληφθεί ως θετική προσέγγιση, αλλά και ως υπεκφυγή. Μεταξύ των δύο αυτών εκδοχών κινείται η Αθήνα, εν αναμονή των εξελίξεων και έχοντας επίγνωση πως το ζήτημα των δύο Ελλήνων στρατιωτικών μπορεί να εξελιχθεί από τη μία στιγμή στην άλλη σε μείζον πολιτικό ζήτημα στο εσωτερικό και σε ακόμα μεγαλύτερο διπλωματικό πρόβλημα όσον αφορά τις διμερείς σχέσεις με την Τουρκία.
