Πόλεμος ανακοινώσεων

Η πιο κρίσιμη παρτίδα πόκερ παίζεται από το πρωί της Πέμπτης, στο τρίγωνο Αθήνα – Βρυξέλλες – Βερολίνο, λίγες μόλις ώρες προτού οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης βρεθούν στα έδρανα του Eurogroup της Παρασκευής.

Το αίτημα παράτασης της δανειακής σύμβασης που απέστειλε λίγο πριν τις 11:00 το πρωί η ελληνική κυβέρνηση, προκάλεσε πόλεμο ανακοινώσεων, με τις εμπλεκόμενες πλευρές να επιδίδονται σε μία άνευ προηγουμένου διελκυστίνδα, προκειμένου να εξαναγκάσουν τον αντίπαλο… να υπαναχωρήσει.

Η κόντρα Βαρουφάκη-Σόιμπλε αγριεύει, την ώρα που η Μέρκελ επικοινωνεί με τον Τσίπρα και συζητά μαζί του επί 50 λεπτά, με φόντο τη διαφωνία που ενέσκηψε και ο Αντικαγκελάριος της Γερμανίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ δηλώνει ότι είναι «υπέρ του να μην πουν οι Γερμανοί πρόωρα ναι ή όχι στην Ελλάδα».

Εξάλλου, θετικό για την κυβέρνηση πρόσημο είχε η τοποθέτηση του Γάλλου προέδρου, Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος σε τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Έλληνα πρωθυπουργό επεσήμανε ότι «θα κάνει ό,τι μπορεί προκειμένου να στηρίξει την Ελλάδα».

Μία πρώτη ανάγνωση του κειμένου Βαρουφάκη, καθιστά σαφές ότι σε μεγάλο βαθμό περιλαμβάνει αυτά που θέλουν να ακούσουν οι εταίροι και παρακάμπτει εντέχνως «επικίνδυνες» δεσμεύσεις, ενώ κάνει μάλλον δυσχερή την αιτιολόγηση της απόρριψής του.

Ωστόσο, οι εκφράσεις «successful conclusion» και «review» παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς ενδέχεται να ελλοχεύουν κινδύνους. Από την κυβέρνηση μεταφράστηκαν ως «επιτυχής ολοκλήρωση» και «αναθεώρηση», αντίστοιχα. Πλην όμως, «review» μπορεί και να σημαίνει «αξιολόγηση», αυτό δηλαδή που ζητούν επιμόνως οι εταίροι.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Γερμανία φέρεται να επανεξετάζει τη στάση της και να αφήνει ανοιχτό «παράθυρο» για συμφωνία στο ζήτημα της χρηματοδότησης της Ελλάδας, σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg.

Η Γερμανία θεωρεί πως η πρόταση που υπέβαλε η Αθήνα στις υπόλοιπες κυβερνήσεις της Ευρωζώνης μπορεί να αποτελέσει μια βάση για διαπραγματεύσεις και δεν κρίνει απαραίτητα αναγκαίο να υποβληθεί νέο προσχέδιο από την Ελλάδα, σύμφωνα με Γερμανό αξιωματούχο, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί λόγω της ιδιωτικής φύσης των αξιωματούχων.

Το πρώτο «Νein» των Γερμανών

Τον «χαρτοπόλεμο» άνοιξε η Γερμανία, η οποία έσπευσε να προκαταβάλει τους εταίρους, εκφράζοντας την άρνησή της να αποδεχτεί το ελληνικό αίτημα.

Ειδικότερα, το Υπουργείο Οικονομικών της χώρα; ανακοίνωσε ότι η «νέα ελληνική πρόταση δεν ανταποκρίνεται στα κριτήρια που συμφωνήθηκαν τη Δευτέρα στο Eurogroup, καθώς βασίζεται σε μια χρηματοδότηση – γέφυρα και δεν εκπληρώνει τους όρους του προγράμματος».

Την ώρα που ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε επαναλαμβάνει μονότονα ένα ηχηρό «Nein» σε κάθε βήμα προόδου προς την κατεύθυνση της επίτευξης συμφωνίας, οι Ευρωπαίοι εταίροι εκφράζουν, μέσω διαρροών αλλά και δηλώσεων στον διεθνή Τύπο, τη συγκρατημένη ικανοποίησή τους για το περιεχόμενο του 30σέλιδου εγγράφου Βαρουφάκη, το οποίο αξιολογούν ως απόπειρα της Αθήνας να προσεγγίσει τα «θέλω» των δανειστών.

Στην αντεπίθεση η Αθήνα

Η άκαμπτη στάση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε προκάλεσε τη σφοδρή αντίδραση του Μεγάρου Μαξίμου, το οποίο, μέσα από non paper δίνει απαντήσεις για την άρνηση της Γερμανίας στο ελληνικό αίτημα περί εξάμηνης παράτασης της δανειακής σύμβασης. 

Παράλληλα, εξαπολύει επίθεση εναντίον κύκλων εντός της Ελλάδας, που δεν κατονομάζει, τους οποίους κατηγορεί ότι συμπαρατάσσονται στη γραμμή του Βερολίνου.

Η κυβέρνηση, επιπλέον, τονίζει ότι δεν δέχεται τελεσίγραφα από κανέναν, ενώ επισημαίνει ότι για πρώτη φορά μπαίνει σε επίσημο κείμενο η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης.

Αναλυτικά στο non-paper τονίζεται ότι:

«Η ελληνική κυβέρνηση κατέθεσε επιστολή προς το Eurogroup ζητώντας εξάμηνη παράταση της δανειακής σύμβασης.

«Όσοι αντιδρούν, σε εσωτερικό και εξωτερικό, στην προσπάθεια της κυβέρνησης είναι όλοι όσοι συνέπραξαν σε συμφωνίες που στραγγάλισαν τον ελληνικό λαό και απείλησαν τη συνοχή της ευρωζώνης»Την ώρα που στις Βρυξέλλες συνεδριάζει το Euro Working Group κάποιοι προσπαθούν να επηρεάσουν αρνητικά τις εξελίξεις.

Απέναντι στον ελληνικό λαό βρίσκεται μέρος της γερμανικής κυβέρνησης, με ευθύνη του κ. Σόιμπλε.

Την ίδια ώρα, πληροφορίες από Γαλλία, Ιταλία και άλλους υψηλόβαθμους Ευρωπαίους αξιωματούχους αναφέρουν ότι «βλέπουν» θετικά την ελληνική πρόταση με σκοπό να εξασφαλιστεί η σταθερότητα της ευρωζώνης.

Είναι φανερό ότι όσοι αντιδρούν, σε εσωτερικό και εξωτερικό, στην προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης είναι όλοι όσοι, στο πρόσφατο παρελθόν, συνέπραξαν σε συμφωνίες που στραγγάλισαν τον ελληνικό λαό και απείλησαν τη συνοχή της ευρωζώνης. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά επικίνδυνο πολιτικό παιγνίδι.

Καταγράφουμε δηλώσεις ευρωπαίων ηγετών και κομμάτων:

* “Η Ιταλία στηρίζει το ελληνικό αίτημα”, δηλώνει στην L’ Espresso, ο υπουργός Οικονομικών Πιέρ Κάρλο Παντοάν.

«Επί της ουσίας η γερμανική κυβέρνηση έχει ήδη μπει στη διαπραγμάτευση και προσπαθεί να προκαταβάλει αποφάσεις του Eurogroup, πιέζοντας τους εταίρους»* Ο πρόεδρος του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, δεν σχολιάζει την γερμανική απόρριψη και παραπέμπτει στα κράτη – μέλη του ευρώ για να αξιολογήσουν το ελληνικό αίτημα.

* Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζ. Κλ. Γιουνκέρ, δηλώνει ότι η επιστολή αποτελεί ένα θετικό πρώτο σημάδι που επιτρέπει ένα λογικό συμβιβασμό με σκοπό την σταθερότητα της ευρωζώνης.

* Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ δηλώνει ότι “δεν μπορούμε να κλείνουμε την πόρτα στις συνομιλίες με τους Έλληνες”.

* Οι Γερμανοί “Πράσινοι” αντέδρασαν κάνοντας λόγο για ότι “η χυδαία απόρριψη του Σόιμπλε μπλοκάρει μια κοινή λύση”.

* Ο Μπερντ Ρίξινγκερ (Die Linke) επισημαίνει ότι η κυβέρνηση της γερμανικής κυβέρνησης θέλει “να ταπεινώσει και να ρίξει στα γόνατα την αριστερή κυβέρνηση”.

Επί της ουσίας η γερμανική κυβέρνηση έχει ήδη μπει στη διαπραγμάτευση και προσπαθεί να προκαταβάλει αποφάσεις του Eurogroup, πιέζοντας τους εταίρους.

Επαναλαμβάνουμε ότι η νέα ελληνική κυβέρνηση δεν δέχεται τελεσίγραφα – ούτε και δίνει, βέβαια. Και επισημαίνουμε ότι, για πρώτη φορά, στην ατζέντα των διαπραγματεύσεων τίθεται, με τον πιο επίσημο τρόπο, η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Στην πρώτη, μάλιστα, παράγραφο της επιστολής αναφέρεται στην «κοινωνική δικαιοσύνη» προκειμένου για απαλυνθεί «το σημαντικό κοινωνικό κόστος της διαρκούσας κρίσης».

Η ελληνική κυβέρνηση κάνει όλα τα αναγκαία βήματα για να καταλήξει σε αμοιβαία επωφελή συμφωνία με τους Ευρωπαίους εταίρους. Μόνο μια τέτοια συμφωνία εγγυάται, από τη μία μεριά, το μέλλον του ελληνικού λαού, και από την άλλη, τη σταθερότητα της ευρωζώνης. Είμαστε βέβαιοι ότι η κινητοποίηση του λαού μας σε συνδυασμό με τις ευρωπαϊκές φωνές της νηφαλιότητας, θα εξασφαλίσουν την τελική επικράτηση της κοινής λογικής. Αυτή η κυβέρνηση δεν πρόκειται να κάνει δεκτά τελεσίγραφα».

Η παρέμβαση του Βερολίνου στο Euroworking group

Στο μεταξύ, στο φως της δημοσιότητας ήρθε την Πέμπτη η παρέμβαση του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών στη συνεδρίαση του Euroworking group. Οπως τονίζεται σε ανεπίσημη ενημέρωση από κυβερνητικές πηγές: «Η παρέμβαση του γερμανικού ΥΠΟΙΚ στο σημερινό Euro Working Group, σχετικά με την επιστολή του Έλληνα ΥΠΟΙΚ κινείται σε ακόμα πιο σκληρή γραμμή από την τοποθέτηση του τελευταίου Eurogroup στις 16/2.

Ο χαρακτηρισμός της ελληνικής επιστολής, που πολλοί έχουν αναγνωρίσει ως αμοιβαία επωφελή λύση, ως Δούρειο Ίππο στην Ευρώπη (“Trojan horse”), σε καμία περίπτωση δεν ευνοεί μια πραγματική συζήτηση μεταξύ εταίρων. Κάποιος κακεντρεχής θα μπορούσε να χαρακτηρίσει αυτή τη στάση του γερμανικού ΥΠΟΙΚ ως «Δούρειο Ίππο» όσων δεν θέλουν αμοιβαία επωφελή συμφωνία για την Ευρώπη.

Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι στην παρέμβασή του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών αναφέρεται η φράση «current programme» έξι φορές»…

Ποιες είναι οι ελληνικές θέσεις

Η πρόταση του κ. Βαρουφάκη περιλαμβάνει αίτημα για την άμεση εκταμίευση των 1,9 δισ. ευρώ των SMPs (επιστροφή κερδών των κεντρικών τραπεζών της ευρωζώνης από ελληνικά ομόλογα) για την πληρωμή της δόσης προς το ΔΝΤ τον Μάρτιο.

Παράλληλα δηλώνει ότι προτίθεται να ζητήσει παράταση της δανειακής συμφωνίας ως το τέλος Αυγούστου. Εισηγείται δε αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο τέλος της περιόδου.

Η κυβέρνηση δεσμεύεται να διατηρήσει το 1,5% του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2015, όταν η κατάσταση θα έχει σταθεροποιηθεί. Αυτό θα γίνει με μέτρα όπως η πάταξη της φοροδιαφυγής, η είσπραξη φόρων, η συγκράτηση των δημοσίων δαπανών.

H αύξηση των δαπανών θα επικεντρωθεί σε επενδύσεις που θα χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και άλλες εξωτερικές πηγές, καθώς και σε μέτρα για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης στην οποία περιλαμβάνεται ένα πρόγραμμα παροχής κουπονιών τροφίμων, η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και θέρμανσης και η εξασφάλιση των μετακινήσεων.Αυτά τα μέτρα σύμφωνα με την κυβέρνηση δεν θα επιβαρύνουν τον κοινοτικό προϋπολογισμό καθώς θα βασίζονται σε ίδιους πόρους, οι οποίοι θα εξασφαλιστούν με πρόσθετα έσοδα ή αντισταθμιστικές μειώσεις δαπανών.

Αναλυτικά, τα μέτρα που προτίθεται να εφαρμόσει η κυβέρνηση είναι: 

-Καταπολέμηση γραφειοκρατίας: Το κράτος να μην απαιτεί από τους πολίτες έγγραφα τα οποία κατέχει ήδη.

• Μεταρρυθμίσεις στη Φορολογική διοίκηση προς μεγαλύτερη ανεξαρτησία, την ευπρέπεια και τη διαφάνεια.

• Δημιουργία ενός αποτελεσματικού και δίκαιου συστήματος φορολογικού δικαστηρίου.
• Σύγχρονο πτωχευτικό σύστημα.

• Μεταρρυθμίσεις του συστήματος απόδοσης δικαιοσύνης.

• Δημιουργία ανταγωνιστικού περιβάλλοντος στο χώρο των ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης, που θα ενισχύει τη διαφάνεια και την απόδοση των φορολογικών εσόδων για το κράτος.

• Άρση των διαφόρων καρτέλ.

Στη νέα ατζέντα της κυβέρνησης ξεκαθαρίζεται παράλληλα ότι δεν είναι δυνατός ο στόχος της ιδιωτικοποίησης 5 δισ. ευρώ. Η ελληνική κυβέρνηση χαράσσει κόκκινη γραμμή σε κατασχέσεις από τα μη εξυπηρετούμενα ενυπόθηκα δάνεια για την α’ κατοικία. Επίσης απορρίπτεται η αύξηση του ΦΠΑ και η μείωση των επικουρικών συντάξεων καθώς το όφελος της μείωσης ανέρχεται στα 9 δισ. ευρώ όπως εκτιμάται.

Στη νέα ατζέντα γίνεται λόγος για διαγραφή μέρους των ληξιπρόθεσμων οφειλών 70 δισ. ευρώ των πολιτών προς την εφορία με κατάλληλο τρόπο ώστε να μην ευνοούνται όσοι αθετούν σκοπίμως υποχρεώσεις. 

Απορρίπτει την αύξηση του ΦΠΑ και τη μείωση των επικουρικών συντάξεων λέγοντας ότι το όφελος από τη μείωση (2 ευρώ ανά ημέρα) είναι μόλις 9 δισ. ευρώ.

Ο κ. Βαρουφάκης υπολογίζει σε 17 δισ. ευρώ τις χρηματοδοτικές ανάγκες για το σύνολο του έτους και ζητεί επέκταση του ELA για την κάλυψη κάποιων αναγκών μέσω της έκδοσης εντόκων γραμματίων.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της γερμανικής θέσης, το οποίο μετέδωσε νωρίτερα το πρακτορείο ειδήσεων Reuters.

«Η επιστολή της Ελλάδας δεν είναι διόλου σαφής, αλλά αφήνει τεράστια περιθώρια για ερμηνείες. Για να αναφέρουμε τα τρία πιο σημαντικά σημεία: δεν περιέχει καμιά ξεκάθαρη δέσμευση για την επιτυχή ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος ενώ αποφεύγει να δεσμευθεί σε ένα ξεκάθαρο πάγωμα νέων μέτρων από μέρους της Ελλάδας. Είναι εντελώς ασαφές το πώς η ελληνική κυβέρνηση θέλει να πληρώσει τους λογαριασμούς της τις επόμενες εβδομάδες, δοθέντος και του τρέχοντος κενού των φορολογικών εσόδων.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η επιστολή δεν συνάδει με τη θέση του πιο πρόσφατου Eurogroup. Αποτελεί μάλλον έναν Δούρειο Ίππο, με σκοπό την εξασφάλιση χρηματοδότησης-γέφυρας και τον τερματισμό του τρέχοντος προγράμματος. Πάνω σε αυτή τη βάση δεν έχει νόημα να αρχίσουμε να καταρτίζουμε μια ανακοίνωση του Γιούρογκρουπ της Παρασκευής. Θα έπρεπε να επιδιώξουμε τρία πράγματα τώρα:

Πρώτον, οι τρεις θεσμοί πρέπει να εξετάσουν προσεκτικά τη σημερινή δημοσιονομική θέση σε σχέση με την επιστολή και να μας δώσουν τις συμβουλές τους, όπως συμφωνήθηκε στο πιο πρόσφατο Γιούρογκρουπ, για το εάν στη βάση της ελληνικής επιστολής θα ήταν εφικτή η επιτυχής ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος και η διασφάλιση ικανού πρωτογενούς πλεονάσματος και της βιωσιμότητας του χρέους.

Δεύτερον, χρειαζόμαστε μια ξεκάθαρη και πειστική δέσμευση από την Ελλάδα, η οποία μπορεί απλά να περιέχει τρεις σύντομες και κατανοητές προτάσεις: “ζητάμε την παράταση του τρέχοντος προγράμματος, με την αξιοποίηση της ευελιξίας που εμπεριέχει. Θα συμφωνήσουμε με τους θεσμούς τις όποιες αλλαγές επί του τρέχοντος μνημονίου. Και έχουμε σκοπό να ολοκληρώσουμε επιτυχώς το πρόγραμμα”.

Τρίτον, η Ελλάδα πρέπει να επιβεβαιώσει δημόσια ότι θα απόσχει από μονομερή εθνικά μέτρα για την ακύρωση μέτρων του τρέχοντος προγράμματος. Οι αρχές, με άμεση ισχύ, δεν θα αναλάβουν καμιά πρωτοβουλία, δεν θα εφαρμόσουν κανένα μέτρο πολιτικής το οποίο δεν συνάδει με τις υπάρχουσες δεσμεύσεις βάσει του τρέχοντος προγράμματος ή επιδεινώνει την δημοσιονομική κατάσταση. Παράλληλα δεν θα ψηφιστούν στο Κοινοβούλιο οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και τα κοινωνικά προγράμματα που ανακοινώθηκαν αυτή την εβδομάδα.

Τα 10,9 δισεκ. ευρώ τα οποία είχαν διατεθεί για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών δεν θα παραμείνουν (στην κυριότητα της κυβέρνησης Ελλάδας), αφού οι ελληνικές τράπεζες πέρασαν επιτυχώς τους ελέγχους αντοχής το περασμένο έτος».

Διαβάστε επίσης: